(ဒီေဆာင္းပါးမွာ အဓိကေဆြးေႏြးထားတာကေတာ့ကမၻာဘ႑ာေရးအၾကပ္ဆိုက္မႈႏွင္႔အာရွနဲ႔ျမန္မာျပည္ကိုသက္ေရာက္လာမဲ႔
့ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ားျဖစ္ပါတယ္။)
-စကားခ်ီး -
ေအာက္တိုဘာ(၁၃)ရက္ေန႔ကဦးေမာင္ေမာင္သန္း(ဘီဘီစီ)နဲ႔ဦးေမာ္သန္း(အျငိမ္းစားပါေမာကၡစီးပြားေရးတကၠသိုလ္၊
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္)တုိ႔အင္တာဗ်ဴးကိုက်ေနာ္နားေထာင္ရပါတယ္။ဦးေမာင္ေမာင္သန္းကကမၻာ့ေငြေၾကးဂယက္ဟာ
ျမန္မာျပည္ကိုဘယ္လိုသက္ေရာက္မႈရိွမလဲဆိုတဲ့အေမးကိုဦးေမာ္သန္းကပထမပိုင္းမွာထိေတာ့ထိမယ္။သိပ္မထိနိင္ဘူး
လုိ႔ဆိုတယ္။ဒုတိယေမးခြန္းမွာေတာ့ျမန္မာျပည္ကိုသိပ္မထိနိင္ဘူး၊သူ႔ဘာသာျဖစ္ေနတဲ့ျပသာနာေတြေၾကာင့္သာ
ျမန္မာစီးပြားေရးကိုထိခိုက္မယ္လို႔ဆိုပါတယ္။သူဘယ္လိုစဥ္းစားလဲေတာ့မသိဘူး။က်ေနာ္ေတာ့အၾကီးအက်ယ္စိုးရိမ္မိပါတယ္။
က်ေနာ္အျမင္ကေတာ့ဒီေန႔ေငြေၾကးအၾကပ္ဆိုက္မႈဟာအာရွနဲ ့ျမန္မာျပည္ကို လည္း ထိခိုက္နိင္တယ္လုိ႔ ျမင္တယ္။ မိုးျပိဳမႈမ်ားျဖစ္လာမယ္။ ေရႊမိုးေငြမိုးရြာတံုးကကိုယ္ကဘာမွာမခံစားခဲ့ရပဲမိုးျပိဳလာမွကိုယ္ခံရမဲ့ကိန္းကို ဆိုက္ေနလို ့ပါ။
နိဒါန္း
" က်ေနာ္တသက္မွာ မၾကံဳဘူးတာကို ၾကံဳရျပီေပါ့ ဗ်ာ" ေပါလ္ခရုမန္း
၂၀၀၈ ခုနစ္ ၊ စီးပြားေရးဆိုင္ရာႏိုဘယ္ဆုရွင္
ဒီေန ့ကမၻာ့စီးပြားေရးပ်က္ကပ္- Global Recession က နိင္ငံအားလံုးကိုထိခိုက္လာမယ္လ႔ို က်ေနာ္ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ျမန္မာ ျပည္လည္း သက္ေရာက္မႈရိွလာနိင္ပါတယ္။
ကမၻာ့သြင္တူျဖစ္စဥ္ - Globalization - ရဲ ့ေကာင္းေမြ၊ဆိုးေမြ
ဒီေန႔ကမၻာၾကီးဟာအျပန္အလွန္ကူးလူးဆက္ဆံမႈေတြဟာ သမိုင္းမွာဘယ္တံုးကနဲ႔ မွမတူေလာက္ေအာင္ကို မ်ားျပားလာတယ္ ၊နက္ရိႈင္းလာတယ္။ အင္တာနက္က ကမၻာၾကီးထဲက လူေတြ ကိုပုခုန္းျခင္းတိုက္မိေအာင္ ထိေပးလိုက္တယ္။ ၁၉၃၀ ခုနစ္ တုန္းက လည္းစေတာ့ေစ်းကြက္ပ်က္ရာက စလိုက္တဲ့ စီးပြားပ်က္ကပ္ဟာ သာယာ၀တီနယ္ မွာ လယ္သမားသူပုန္ထမႈၾကီး ဘာလို ့ျဖစ္ခဲ့တာပါလဲ။ ဆရာစံက သူစေတာ့ခ္ရွယ္ရာေတြ ေစ်းက်ကုန္လို ့ေဒါသထြက္ျပီးေတာ္လွန္ေရး လုပ္ခဲ့တာမဟုတ္ဘူး။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိေတာ့ စပါးေစ်းက်သြားတယ္။ လယ္သမားေတြ သဒၵါေမဓအခြန္ ( Tax ) ကိုမေပးနိင္ၾကေတာ့ဘူး။
ဒါက အိမ္ကိုေကာက္တယ္။ လူဦးေရကိုၾကည္ ့ျပီးအခြန္ေကာက္တယ္။လယ္သမားက လယ္ပ်က္တယ္။ စပါးေစ်းကက် တယ္။ ဒီေတာ့ အခြန္မေပးနိင္ေတာ့ဘူ။ အက်ိဳးဆက္က လယ္သိမ္းခံရတယ္။
သူတို႔ဟာနယူးေယာက္ျမိဳ႕ မွာစေတာ့ရွယ္ရာတန္ဖိုးေတြက်ဆင္းေနတာကိုသိၾကမွာမဟုတ္ပါဘူး ။ ဒါေပမဲ႔ ကမၻာစီးပြားပ်က္ကပ္ဆိုက္မႈကျမန္မာလယ္သမားပုန္ကန္မႈၾကီးကိုျဖစ္ေစ ခဲ့တယ္လို ့က်ေနာ္တို႔ ့သမိုင္းမွာသင္ခဲ့ရတယ္။
စာေရးဆရာၾကီး ဂ်ြန္စတိန္းဘက္က္ (John Steinbeck) ရဲ ့"the Grapes of Wrath "ဟာ ဘ႑ာေရးအၾကပ္ဆိုက္မႈ ေၾကာင့္ ကမၻာစီးပြားေရးပ်က္ကိုျဖစ္ေပၚေစခဲ့တဲ့ အေျခေနကိုေနာက္ခံထားျပီး ဥကၠလာဟိုးမာကလယ္အသိမ္းခံရတဲ့ အေမရိကန္လယ္သမားေတြရဲ႕ဘ၀ကိုေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။
အလားတူပဲဒီဂယက္ကဂ်ာမဏီမွာဟစ္တလာကိုအာဏာရေစခဲ့ျပီး။စပိန္မွာျပည္တြင္းစစ္မီးကို
ေတာက္ေလာင္ေစခဲ့တာ ကမၻာ့စီးပြားပ်က္ကပ္ရဲ ့ဂယက္ေတြျဖစ္ခဲ့တယ္။ အလားတူပဲအာရွမွာ တရုပ္ျပည္မွာ ရိကၡာျပတ္ေတာက္မႈေတြျဖစ္ျပီးေနာက္ဆံုးမွာ ခ်န္ေကရိွတ္ရဲ ့အမ်ိဳးသားအစိုးရနဲ ့ကြန္ျမဴနစ္ေတြၾကား ျပင္းထန္လွတဲ့တိုက္ပြဲေတြဟာ စီးပြားပ်က္ကပ္ရဲ့အက်ိဳးဆက္ေတြ အျဖစ္နဲ ့ရလိုက္တဲ့အေမြဆိုးေတြျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ေပါက္ပင္ဘာေၾကာင့္ကိုင္းရသလဲ
ဒီေန ့ဘ႑ာေရး အၾကပ္ဆိုက္မႈၾကီးျဖစ္ေစတဲ့အေၾကာင္းရင္းခံေတြနဲ ့ပတ္သက္လို႔ ပညာရွင္ေတြေထာက္ျပတာကေတာ့
၁-ေလာင္စာ ဓါတ္ဆီေစ်းႏႈန္းတက္လာတယ္။
၂-ေလာင္စာေစ်းႏႈန္းတက္လာတဲ့အတြက္ စားေသာက္ကုန္ေတြေစ်းတက္လာရတယ္။
၃- ေငြေၾကးေဖါင္ပြမႈျဖစ္လာတယ္။ (inflation)
၄- ေၾကြးမွီ အၾကပ္ရိုက္မႈ (Credit Crisis) ျဖစ္လာတယ္။
၅- အိမ္ ေၾကြးျမီးအၾကပ္ဆိုက္မႈ ( Mortgage Crisis ) က
ဘဏ္ေတြကို ေဒ၀ါလီခံမႈျဖစ္ေပၚလာေစတယ္။ (ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ ဘဏ္တခုျဖစ္တဲ့ လီမင္ညီအကို ဘဏ္စတင္ေဒ၀ါလီခံဖို ့ေၾကညာလိုက္တဲ့အခါမွာ ေရာဂါစတင္ေဖါက္လာေတာ့တယ္။) ၁၉၃၀ မွာေရာ ၂၀၀၈ခုနစ္နစ္မွာေရာ ဘဏ့္အရင္းရွင္ၾကီးေတြရဲ ့ (Dog – Eat- Dog) ဇတ္တူသားစားတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြက ဒီအေျခအေနကိုသက္ေရာက္ေစခဲ့တယ္။
၅- အလုပ္လက္မဲ ့ျပသာနာ ကိုမေျဖရွင္းနိင္ခဲ့ဘူး။
၆- စစ္ ျဖစ္ျခင္း။
၇- ဒီအခ်က္ေတြက ကမၻာလံုးဆိုက္ရာ ကပ္ဆိုက္မႈ (Global Recession) ကိုဦးတည္လာပါေတာ့တယ္။
စီးပြားပ်က္ကပ္ရဲ ့တကယ္ အနစ္သာရကေတာ့ - Income Inequality - သာျဖစ္ပါတယ္။
မားစ္ရဲ ့စကားနဲ ့ေျပာရရင္ေတာ့အရင္းခြဲေ၀ပံုမညီမ်ွမႈသာ။
၁၉၃၀ ခုနစ္ ကမၻာစီးပြားပ်က္ကပ္ - Great Depression နဲ ့ ၂၀၀၈ ႏွဳိင္းယွဥ္ခ်က္။
၁၉၃၀ ခုနစ္ ကမၻာ့စီးပြားပ်က္ကပ္ျဖစ္ျပီး ၇၉ နစ္အၾကာမွာ ၂၀၀၈ ႏွစ္ဘ႑ာေရးအၾကပ္ဆိုက္မႈ ဟာအံၾသစရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္တိုက္ဆိုင္ေနပါတယ္။ အသက္ ၈၀ အရြယ္ရိွတဲ့ ့အဖိုးအဖြားေတြဆိုရင္ သူတို ့ဘ၀မွာ ဒုတိယအၾကိမ္ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာစီးပြားပ်က္ကပ္ကိုထပ္မံၾကံဳေတြရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ပူပူေႏြးေႏြး ႏိုဘယ္ဆုရွင္
ေပါလ္ခရု ခရက္မန္ကေတာ႔ က်ေနာ္႔ဘ၀မွာ မေမ်ာ္မွန္းခဲ့ရတဲ့ ျဖစ္ရပ္ၾကီးကို ၾကံဳေတြ႔ ရျပီေပါ့ဗ်ာလို ့ဆိုတယ္။
(၁)-၁၉၃၀ ခုနစ္ စီးပြားပ်က္ကပ္၊ တိတိက်က်ေျပာရင္ ၁၉၂၉ခုနစ္ ေအာက္တို ဘာ ၂၉ ရက္
( Black Thursday ) ကပဲစတင္တယ္။ ခုလည္းေအာက္တိုဘာလမွာပဲစတင္လာပါတယ္။
(၂)- ၁၉၃၀တံုးကလည္း အေမရိကန္ကပဲစတင္ခဲ့တယ္။ ၂၀၀၈ ခုနစ္မွာလည္း အေမရိကန္ကပဲစတင္ေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
(၃)- စေတာ့ေစ်း ေတြထုိးက်သြားရက စတင္ခဲ့တယ္။ ခုလည္းစေတာ့ေစ်းႏႈန္းက စစျခင္းမွာ -- အထိထိုးက်သြားခဲ့ပါတယ္။လူေတြကဘဏ္ေတြကေခ်းထားတဲ့အေၾကြးေတြကိုျပန္မစပ္နိင္ၾကဘူး။ ဘဏ္ေတြက ရင္းႏီွးျမဳပ္နံတဲ့သူေတြကို အရမ္းကာေရာေငြေခ်းထားတယ္။ ခုလည္း အလားတူပဲျဖစ္ပါတယ္။
(၄)- ထိုအခ်ိန္ အေမရိကန္အစိုးရက စီးပြားေရးပ်က္ကပ္ကို ဆယ္တင္ဖို ့နည္းလမ္းတခုအေနနဲ ့
- Smoot-Hawley Tariff Act, ဥပေဒကိုျပဌာန္းျပီး သြင္းကုန္ေတြကိုေလ်ာ့ခ်ခဲ့တယ္။ ဒီအခ်က္က စီးပြားေရးကိုပိုမိုပ်က္ဆီးသြားေစခဲ့တယ္လို ့ဆိုတယ္။ ေပါ့ေစလိုလို႔ ေၾကာင္ရုပ္ထိုးေဆးအတြက္ေလးျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒီဥပေဒအရ သြင္းကုန္ေတြကိုကန္ ့သတ္ေတာ့ တျခားနိင္ငံေတြကလည္း တုန္ ့ျပန္တဲ့အေနနဲ ့အေမရိကန္ပို ့ကုန္ေတြကို ကန္ ့သတ္မႈနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရတယ္။ ဒီေန႔ အေမရိကန္အစိုးရေတာ့ သြင္းကုန္ေတြအေပၚမွာ စည္းၾကပ္လာတာ ေတြေတာ့မလုပ္ေသးဘူး။
(၁၉၃၀ က အေမရိကန္မွာ ေတာင္အငတ္ျပသာနာကိုၾကံဳခဲ့တယ္။ လူေတြက လူမႈဖူလံုေရးအသင္းေတြက ေၾကြးေမြးတာကိုတန္ဆီတိုးစားခဲ့ရတယ္။ အစိုးရက ၁၉၃၂ ခုနစ္ လူေတြကို ေၾကြးေမြးေရးအစီအစဥ္ေတြမလုပ္ နိင္ေသးဘူး။ Depression Cake လို ့ေတာင္ ေခၚခဲ့တယ္။ ကိန္မုန္ ့မွာႏို၊သၾကား၊ေထာပတ္ဘာဆိုဘာမွမပါဘူး။)
(၅)- ၁၉၃၀ စီးပြားပ်က္ကပ္မျဖစ္မီမွာ ၁၉၂၉ ခုနစ္မွာ အေမရိကန္ရဲ ့စိုက္ပ်ိဳးေရး မွာအားထားရတဲ့ ျပည္နယ္ေတြမွာ မိုးေခါင္ေရရွားမႈၾကီးျဖစ္မႈေၾကာင့္ သီးႏွံထြက္ႏႈန္းက်ဆင္းျပီးသီးႏွံေစ်းေတြ တဟုန္ထိုး တုိးတက္လာခဲ့တယ္။ ၂၀၀၈ ခုနစ္မွာလည္း အလားတူပဲ မနစ္က တမၻာလံုးမွာသီးႏွံေစ်းေတြထိုးတက္လာတယ္။ ဆန္ေစ်းေတြအၾကီးအက်ယ္တက္တယ္။ ရာသီဥတု၊ သဘ၀ကပ္ေဘးနဲ ့ ေလာင္စာအစားထိုးသီးႏွံေတြေၾကာင့္ ေကာက္ပဲသီးႏံွေစ်းေတြထိုးတက္လာျခင္းျဖစ္တယ္။
(၆)- ၁၉၃၀ စီးပြားပ်က္ကပ္ျဖစ္ျပီး တနစ္အၾကာမွာ ၀ယ္လို အားက်ဆင္းလာတဲ့အတြက္ ေကက္ပဲသီးႏွံေစ်းေတြ တဟုန္ထိုးက်ဆင္းလာျပန္တယ္။ အခု ေကာက္ပဲသီးႏံွေစ်းေတြျပန္လည္က်ဆင္းေနတာကိုစိုးရိမ္စရာေတြ ့လာရတယ္။
(၇)- ၁၉၃၀ စီးပြားကပ်က္ကပ္မွာ ....
· အလုပ္လက္မဲ ့ ၁၃ သန္း ရိွခဲ့တယ္။
· စက္မူထုတ္ကုန္ ၄၅ ရာခိုင္ႏႈန္း သံုးနစ္အတြင္းက်ဆင္းခဲ့တယ္။
· အိုးအိမ္ေဆာက္လုပ္မႈ ၈၀ ရာခိင္းႏႈန္းခန္ ့က်ဆင္းသြားတယ္။
· ဘဏ္ ၅၀၀၀ ခန္ ့ ရပ္ဆိုင္းသြားတယ္။ ၂၀၀၈ခုနစ္ကို ေတာ့ မသိရေသးပါ။
ကုထံုးမ်ား - Therapy
၁၉၃၀ ကုထံုး
၁၉၃၀ခုနစ္က စီးပြားပ်က္ကပ္ကို သမတ ဖရင့္ကလင္ရုစပဲ က New Deal Policy နဲ႔ ကူညီေျဖရွင္းေပးခဲ့တယ္။ New Deal Policy ရဲ ့ အနစ္သာရက ဘဏ္ေတြန႔ဲ ေငြေၾကးဆိုင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ခဲ့တယ္။
လယ္သမားေတြကိုေငြေခ်းငွားကူညီခဲ့တယ္။ အလုပ္လက္မဲ့ျပသာနာကိုေျဖရွင္းခဲ့ရတယ္။ လူမႈဖူလံုေရးအစီအစဥ္ေတြကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရတယ္။
( ၁၉၃၀ နစ္က လူေတြ သူတို ့အပ္ထားတဲ့ေငြေတြ အလကားေနရင္ တန္ဖိုးက်ဆင္းသြားတာကိုၾကံဳရတယ္။ ေဒၚလာ ၁၀၀ အပ္ထားရင္ေနာက္တနစ္မွာ
၆၅ ေဒၚလာျဖစ္သြားပါတယ္။ )
ဒီလိုေဆာင္ရြက္မႈေတြအစြမ္းကုန္လုပ္ခဲ့ေပမဲ ့ စီးပြားပ်က္ကပ္က တေျဖးေျဖးျခင္းသာနလံထူနိင္ခဲ့ပါတယ္။ စီးပြားပ်က္ကပ္က ၁၉၃၀ခုနစ္ကေန ၁၉၄၀ခုနစ္အထိ ဆယ္နစ္နီးပါးၾကားခဲ့တယ္။ New Deal Policy ေၾကာင့္ ကမၻာစီးပြားေရးပ်က္ကပ္ က ျပန္လည္ေခါင္းေထာင္လာတယ္ဆိုတာကိုေတာ့ လက္မခံတဲ့သူေတြလည္းရိွပါတယ္။
ဒီထဲမွာကိန္းေက်ာင္းေတာ္သားေတြအမ်ားျပားပါ၀င္တယ္။ စီးပြားေရးပညာရွင္ ဂ်ြန္ေမနပ္ကိန္းစ္ - (John Maynard Keynes ) ေယဘူယ် အလုပ္ သီအိုရီ ( The General Theory of Employment ) ဆိုတာကိုေဖၚထုတ္ပါတယ္။ သူသီအိုရီက ရိုးစင္းတယ္။ စီးပြားေရက်ေနခ်ိန္ဆိုရင္ အစိုးရက ေၾကြးျမီကို
တာ၀န္ယူ၊ လူေတြကို အခ်ိန္ျပည႔္ လုပ္သာဖိေပးထား ( FullEmployment)၊ ပုဂၢလိကေတြကိုအသာေခါက္ထား ဒီအခ်ိန္မွာဘယ္သူမွစီးပြားေရးအရရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈအသစ္ေတြကိုမလုပ္၀ံေသးဘူး။ ဒီေတာ့ လူထုအက်ိဳး ျပဳရင္းႏွီးမႈေတြ ( Socialize Investment ) ကိုပိုလုပ္လို ့သူက အၾကံေပးခဲ့တယ္။ ရုစဘဲ႔အစိုးရက လုပ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ ့ မထိေရာက္ဘူး။ New Deal Policy မွာ ဘဏ္ၾကီးေတြကို ပိုျပီး အသက္ဆက္ေပးခဲ့တယ္။ ေရာမလူအမ်ားစုက New Deal Policy ရဲ ့သုခကို ခံစားခဲ့ရပံုမရဘူး။ ဒီအခ်က္ကို ဂ်ြန္စတိန္းဘက္က္ရဲ ့ Grape of Worth ၀ထၱဳ လာ နင္းျပားလယ္သမားၾကီး တြန္ဂိ်ဒ္ တို ့မိသားစုလို လယ္သမားေတြကေတာ့ ဒီေထာက္ပံမႈေတြ ကို မရခဲ့တဲ့သူေတြ အျဖစ္ပံုေဖၚထားခံခဲ့ရလို ့ျဖစ္တယ္။
" ဥံဳ ဖြ- လူလဲ တာမဟုတ္ဘူးေခြး လဲတာ " သို ့မဟုတ္
၂၀၀၈ အေရးေပၚ ကုထံုး ( Intensive Care )
အင္မတန္ၾကီးမားတဲ့ ေငြပမာဏ ကို အစိုးရေတြက ပံုေၾသ ာသြန္းေလာင္းေနၾကပံု ကိုၾကည္႔ ျခင္းအားျဖင့္ ကမၻာ့လူနာၾကီးဟာ ဘ႑ာအရင္းရွင္ေတြရဲ႕လက္ခ်က္နဲ႔ ေသေလာက္တဲ့ ေရာဂါကိုရေနတယ္ဆိုတာကို ညြန္းျပေနပါတယ္။ အေမရိကန္ ကေဒၚလာေငြ ဘီလီယံ ၇၀၀ ၊ အဂၤလန္က ေပါင္စတာလင္ ဘီလီယံ ၅၀၀ ( ေဒၚလာသန္း ဘီလီယံေပါင္း ၁၀၀၀ခန္ ့့ ) ၊ ဥေရာပယူနီယံတခုလံုးအေနနဲ ့ အစိုးရေတြက ၀င္ေရာက္ကူညီေငြေပါင္းဟာ ၂ဒသမ ၃ ထရီလီယံ ( ၂၃၀၀ ဘီလီယံ) ေဒၚလာရိွပါတယ္။
အေမရိကန္ အစိုးရရဲ ့ေငြကို အေမရိကန္ ဘဏ္ၾကီး ၉ခု ကအမ်ားဆံုးရရိွမွာပါ။ သူတို ့ကေတာ့ အေမရိကန္ဘဏ္၊ ေဂ် ပီေမာ္ဂင္ ၊ ၀ဲလ္ဖါဂို ၊ ဂိုလ္ဒင္းဆာခ်္ ၊ ေမာ္ဂန္စတန္ေလ၊ မာရီရယ္လာခ်္တို ့ကေရွ ့ဆံုးကပါ၀င္ေနပါတယ္။
ဒီကုထံုးေတြက စီးပြားေရးအၾကပ္ဆိုက္မႈကိုသက္သာေစမွာလားဆိုတာကို ဘယ္သူမွရဲရဲ ၀ံ့၀့ံအာမမခံၾကေသးပါဘူး။ ပူပူေႏြးေႏြးႏိုဘယ္ဆုရင္ ေပါလခရုမန္ကေတာ့က်ေနာ္တသက္မွာ
မၾကံဳဘူးတာကို ၾကံဳရျပီေပါ့ ဗ်ာလို ့ ျငီးထြားခဲ့ပါတယ္။ ရီပတ္ပလစ္ကန္ အမတ္ ဂ်ြန္ေပါလ္ကေတာ့ ခ်က္ျခင္း ျပန္လည္နာလံထူနိင္မယ္လို ့က်ေနာ္ေတာ့ မထင္ဘူးလို႔ ဆိုတယ္။ အေမရိကန္ ဖယ္ဒရယ္ ဘဏ္ဥကၠဌ ဘင္နာေက ကေတာ့ အစိုးရရ႕ဲ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေၾကာင့္ အေမရိကန္ ေငြေၾကးေစ်းကြက္ဟာ ျပန္လည္နံလထလာမယ္။ စီးပြားေရးတိုးတက္လာမယ္လို ့အာမခံေသာ္ျငားလည္း စနစ္က ေအာင္ျမင္ပါ့မလားလ ို ့ မယံုမရဲျဖစ္ေနပါေသးတယ္။ ဘာျဖစ္လို ့လဲ ေတာင္းေ၀ွးလဲေတာ့ ဖိုးသူေတာ္က ထူနိင္တယ္။ ဖိုးသူေတာ္လဲရင္ဘယ္သူထူမလဲ ဆိုတာေမးစရာရိွေနလို ပါ။ လူတေယာက္က အေရးေပၚေငြလိုေနတယ္။ ဘဏ္ကေခ်းနိင္တယ္။ ဘဏ္က ေငြလိုလာတယ္။ အစိုးရကေခ်းတယ္။ အစိုးရေတြ ရဲ ့အရံေငြေတြျပတ္သြားရင္- ဘယ္သူကေနစိုက္ထုတ္ေပးေတာ့မွာလဲ ဆိုတဲ့ အေျခအေနဟာ မေရာက္လာနိင္ဘူးလို ့ ဘယ္သူက အာမခံနိင္ပါမလဲ။ ဖယ္ဒရယ္ဘဏ္ပါေငြျပတ္ရင္ေတာ့ အေမရိကန္အရင္းရွင္စနစ္
နိဂံုးခ်ဳပ္ျပီလို ေတာင္ေျပာနိင္မယ္ထင္ရဲ ့။
သူတို ့အားလံုးရဲ႕ ကုထုံးေတြကိုၾကည္ ့ရင္ ......
- ၁-ေငြေၾကးစနစ္ကို ျပဳျပင္မယ္။ Reform Monetary System
- ၂- ဘဏ္ေတြကိုစည္းမ်ဥ္းအသစ္(Structure Adjustment )ေတြျပဌာန္းမယ္။
- ၃- လိုအပ္တဲ့ေနရာေတြမွာ အစိုးရက စိုက္ထုတ္မယ္ ဆိုတာေတြျဖစ္ပါတယ္။
- ၄- အိမ္ဖိုးမေပးနိင္တဲ့ အေမရိကန္ျပည္သူေတြ၊ အေနာက္နိင္ငံေၾကြးပတ္လည္၀ိုင္းေနတဲ ့ျပည္သူေတြကို ေၾကြးျမီးေတြေလ်ာ့ေပးေရး အစီအစဥ္ေတြက ဒီထဲမွာ ေလသံတခ်က္ေလးကို မွ ေခါင္းေဆာင္ေတြက မဟၾကေသးဘူး။ လူေတြကို ယံုၾကည္မႈ အသစ္ေတြ တခုမွာမပါလာေသးဘူး။
- ၅- ဒါဟာ ကမၻာစီးပြားေရးပ်က္ကပ္ကို ကယ္တင္နိင္ပါမလား အရင္လို ပဲ ဘဏ္အရင္းရွင္ၾကိီးေတြ ရဲ ့ Dog – Eat – Dog Policy ကို ျပန္လည္ဖါေထးေနတာလား အမ်ားၾကီးစဥ္းစားစရာျဖစ္ေနပါတယ္။ အေျခအေနကဘာနဲ ့တူေနသလဲဆိုရင္ အိုးဇံုးလြာေပါက္သြားတယ္။ ပုန္းညက္နဲ ဖါသလိုျဖစ္ရင္အေျခအေနဆိုး၀ါးသြားနိင္ပါတယ္။
မက္ကိန္းကေတာ့ မဲဆြယ္ပြဲေတြမွာ သူသာသမတျဖစ္မယ္ဆိုရင္ အခြန္ကိုေလ်ာ့ခ်ေပးမယ္။ အလုပ္ကိုင္ေတြပိုဖန္တီးေပးမယ္။ ရင္းႏီွးျမဳပ္ႏွံမႈ အသစ္လုပ္တဲ့သူေတြကို အခြန္ေလ်ာ့ေပးမယ္။ အေၾကြးမေပးနိင္တဲ့သူေတြဆီကအေၾကြးေတြကို အစိုးရက၀ယ္ေပးမယ္လို ့ဆိုတယ္။ ဘားရက္ အိုဘားမားကေတာ့ ေရာနယ္ရီဂင္ လက္ထက္ကေန ဘုရ္အစိုးရအထိက်င့္သံုးလာတဲ့ေလဆာဖဲ ေပၚလစီ ကို ေ၀ဖန္လိုက္ပါတယ္။
စီးပြားေရးေပၚလစီေတြဟာ မြဲျပာပုဆိုးေတြ သူက - တခါလာလည္း လူခ်မ္းသာေတြကိုပဲ အခြန္ေလ်ာ့ စီးပြားေရးျပသာနာၾကီးတခုလံုးကို ဥေပကၡာျပဳထားတယ္ လို ့ေ၀ဖန္ခဲ့တယ္။ သူနည္းက လည္း မက္ကိန္းနဲ ့သိပ္မကြာလွပါဘူး။
ေငြ ဘီလီယံ ၇၀၀ ကိုကူညီဖို ့ ကြန္ကရက္မွာေဆြးေႏြးၾကေတာ့ ဆီနိတ္တာေတြဟာ
အီရတ္စစ္တံုးကလို ့တိုက္သင့္မတိုက္သင့္အက်ိဳးဆက္က ဘာျဖစ္လာမယ္ဆိုတာကိုမခန္႔ မွန္းနိင္ၾကသလိုပဲ ျဖစ္ေနၾကတယ္။
အကဲျဖတ္ခ်က္
ေရတို - အစိုးရေတြရဲ ့ကူညီမႈေတြေၾကာင့္ ကမၻာ ေငြေၾကးအၾကပ္ရိုက္မႈက ယာယီျငိမ္က်သြားနိင္တယ္။ အာရွနိင္ငံေတြက ဒို ့ကိုမထိဘူးလို ့မွားယြင္းစြာယူဆနိင္တယ္။
၂နစ္ ၃ နစ္ကေတာ့ပြဲၾကီးပဲြေကာင္းျဖစ္လာမယ္။
ေရရည္-
ေငြေၾကးအၾကပ္ဆိုက္မႈဟာ စေတာ့ ေစ်းကြက္တခုထည္ထိခိုက္နစ္နာမႈ ျဖစ္တာမဟုတ္ဘူး
တျခားစီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကိုပါထိခိုက္နိင္တယ္။
- က- စေတာ့ေစ်းက်ဆင္း။
- ခ- ေခ်းေငြေတြျပန္မဆပ္နိင္။ အိမ္ေစ်းက်၊ အိမ္အသိမ္းခံရ၊ လူမႈေရးျပသာနာမ်ား
- ဂ- အေနာက္နိင္ငံေစ်းကြက္တခုလံုး ၀ယ္လိုအားက်ဆင္းလာ၊
- ဃ- အာရွ ထြက္ကုန္အမ်ားစု ( စက္မႈ၊ စိုက္ပ်ိုးေရး) တခုလံုး က်ဆင္းလာနိင္။ ( အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္နိင္ငံေတြကိ ၁၉၈၉ ခုနစ္ေနာက္ပိုင္းကစ အၾကီးအက်ယ္မွီခိုလာရတယ္။ အေနာက္ေစ်းကြက္က ၀ယ္လိုအားက်ဆင္းမႈကို အာရွ က ခံစားလာရနိင္တယ္။ )
- င- ေငြေၾကးအၾကပ္ရိုက္မႈေၾကာင့္ စက္မႈလုပ္ငန္း (Industries ) ၊ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရး (Farming )၊ သစ္ထုတ္လုပ္ငန္း( Logging ) ၊ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္း( Fishing ) ေတြထိခိုက္နိင္တယ္ ။
နိင္ငံေရးမွာ - အေမရိကန္မွာ လစ္ဘရယ္ေတြအာဏာရလာရင္ ျပသာနာဟာဖါဖါေထးေထး ထိမ္းထိမ္း သိမ္းသိမ္း ျဖစ္လာျပီး - ကြန္ဆာေဗးတစ္ေတြ- Neo-Con - တက္လာရင္ေတာ့ အေျခေနပိုမိုဆိုးလာနိင္တယ္။ စစ္ပြဲၾကီးတခုကို ဦးတည္လာနိင္တယ္။ ပါကစၥတန္နဲ႔ အိႏိၵယဟာစစ္ပြဲျဖစ္လာနိင္တယ္။ ဆူဒန္က တိုက္ပြဲပိုျပင္းလာမယ္။
ျမန္မာျပည္ နဲ ့ နိင္ငံတကာ စီးပြားေရး ဆက္သြယ္မႈ
ျမန္မာျပည္ကို ၁၉၉၇ခုနစ္ကတည္းက အေမရိကန္က စစ္အစိုးရရဲ႕ လ့ူအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြေၾကာင့္ စီးပြားေရးပိတ္ဆိ႔ိုအေရးယူေဆာင္ရြက္မႈေတြျပဳလုပ္ခဲ့တယ္။ အေနာက္နိင္ငံက ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈအသစ္ ေတြကိုမလာေတာ့ေပမဲ ့ အိမ္နီးခ်င္းနိင္ငံေတြန႔ဲ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြလုပ္လာခဲ့တယ္။ အထူးသျဖင့္ တရုတ္္၊အိႏၵယ၊ အေရွ ့အလယ္ပိုင္းနိင္ငံမ်ားန႔ဲ အာဆီယံနိင္ငံေတြနဲ ့ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြရိွလာပါတယ္။ တံခါးဖြင့္စီးပြားေရး Open Market Economy ဖက္ကိုဦးတည္လာတယ္လို ့ဆိုနိင္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ကအဓိကနိင္ငံျခားကိုတင္ပ႔ို ေနတာေတြကေတာ့
၁- သဘာ၀ဓါတ္ေငြ ့
၂- ေရအားလ်ပ္စစ္
၃- ေကာက္ပဲသီးႏွံ
၄- ေရလုပ္ငန္း နဲ ့ သစ္ထုတ္လုပ္မႈ
၅- အလုပ္သမား ( နိင္ငံျခားကိုထြက္ျပီးလုပ္ကိုင္မႈမ်ား)
၆- ခရီးသြားလုပ္ငန္း
ဒီအခ်က္ေတြက နိင္ငံျခားကိုမွီခိုေနတာကို ညြန္းဆိုေနတာျဖစ္တဲ့အတြက္ နိင္ငံတကာ စီးပြားေရးျပသာနာကို ေရွာင္လြဲမရသလိုျဖစ္လာပါတယ္။ ဒီၾကားထဲမွာႏူရာ၀ဲစြဲ၊မြဲရာသူခိုးေထာင္းဆိုသလိုနိင္ငံေရးၿပသနာ၊
စီးပြားေရးျပသနာေပါင္းစံုကိုရင္ဆိုင္ေနရျပီးသားျမန္မာျပည္မွာဒီထက္ကိုပိုမိုဆိုး၀ါးတဲ့ျပသနာ
ေတြထပ္ေလာင္းေပၚေပါက္လာနိင္ပါတယ္။
အာရွနဲ ့ျမန္မာ မွာ ျဖစ္လာနိင္တဲ့အလားအလာမ်ား
မန္မိုရမ္ဆင္းေခါင္းေဆာင္တဲ့ အိႏၵယအစိုးရက အေနာက္နိင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ ဘဏ္ေရးအၾကပ္ဆိုက္မႈ က အိႏၵယအေနနဲ ့မစိုးရိမ္ဘူးလို ့ဆိုပါတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ ၀ါဒျဖန္ ့ခ်ီမႈဖက္မ်ားတယ္လို ့က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။
အိႏၵယေရာတရုပ္ဟာ ဆိုရွယ္လစ္ေတြကိုလမ္းေၾကာင္းက ခြဲ ထြက္ျပီး Neo- Capitalism
ကို ဦးတည္ေနၾကတဲ့အတြက္ အေနာက္နိင္ငံေတြရဲ ့စီးပြားေရးဂယက္ထဲ တိုးလို႔ ၀င္ေရာက္ေနတဲ့အတြက္ ဒုကၡ ေရာက္နိင္တယ္။ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈက နိင္ငံတကာေစ်းကြက္ကိုမွီခိုရလြန္းတယ္။ ထုတ္ကုန္နဲ ့ ေစ်းေပါလုပ္အားေတြေပါ အလံုးစံုမူတည္ေနတယ္။ ဒါကို ႏိုဘယ္ဆုရ စီးပြားေရးပညာရွင္ ေပါလ္ခရုမန္းက -
'' that the growth of economies in East Asia was not the result of new and original economic models, but rather increased capital and labor inputs, which did not result in an increase in total factor productivity. His prediction was that future economic growth in East Asia would slow as it became more difficult to generate economic growth from increasing inputs. ''
အေရွ ့အာရွစီးပြားေရး တိုးတက္မႈဟာ ပုံမွန္သဘ၀ မဟုတ္ဘူး။ အရင္းမ်ားလာတယ္။ေစ်းေပါ လုပ္အားေတြေပၚမူတည္ေနတယ္။ အနာဂတ္စီးပြားေရးတိုးတက္မႈကိုထိခိုက္နိင္တယ္ လို႔ ေထာက္ျပခဲ့ဘူးတယ္။ အာရွကေတာ့ မဟာက်ဆင္းမႈၾကီးနဲ ့ၾကံဳၾကရလိမ့္မယ္။ ဒါေတြကေတာ့
- ၁- အာရွက စက္မႈထြက္ကုန္ေတြ ထုတ္လုပ္မႈက်ဆင္းကုန္နိင္တယ္။
- ၂- ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြထိုးက်လာနိင္တယ္။ စပါးေစ်းအပါအ၀င္စိုက္ပ်ိဳးေရး ထြက္ကုန္ေတြ ေစ်း ထိုးက်လာနိင္တယ္။
- ၃-လုပ္အားခေတြ ေစ်းက်ကုန္မယ္။ ( ျမန္မာျပည္မွာ စေတာ့ေစ်းကြက္မရိွ၊ စက္မႈပိုကုန္မရိွသေလာက္ျဖစ္ေပမဲ ့စိုက္ပ်ိဳးသီးႏွံေတြကို နိင္ငံျခားတင္ပို ့မႈရိွေနေသးတယ္။ )
- ၄- အိမ္ေစ်းေတြထိုးက်လာနိင္တယ္။ အေမရိကန္မွာ အိမ္ေစ်းေတြ က ၁၀-၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိက်ဆင္းလာနိင္တယ္လို ့ ဂ်ိးဇက္စတီးကလစ္ကေျပာပါတယ္။ အိမ္ေစ်းေတြက်ေပမဲ ့ အတိုးေပးေနရတဲ့ႏႈန္းက က်ဆင္းမယ္လို ့ဘယ္သူက မေျပာေသးပါဘူး။)
- ၅-အလုပ္လက္မဲ ့ျပႆနာေတြေပါလာနိင္တယ္။ အေမရိကန္ကို ထိုင္းဆန္တင္ပို ့မႈ ကုန္တင္ပ႔ို မႈေတြ က်ဆင္းလာရင္ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ အလုပ္လက္မဲျဖစ္ကုန္နိင္တယ္။
- ၆- စ- ခရီးသြားလုပ္ငန္းေတြ က်ဆင္းလာနိင္ပါတယ္။
- ၇- မူးယစ္ေဆး၀ါး၊ ေလာင္းကစားနဲ ့ျပည္တန္ ဆာလုပ္ငန္းမ်ား ပိုမိုမ်ားလာနိင္တယ္။
- ၈- ျမန္မာအပါအ၀င္အာရွနိင္ငံေတြမွာ နိင္ငံေရး မတည္ျငိမ္မႈေတြပုန္ကန္မႈေတြျဖစ္ေပၚလာနိင္ပါတယ္။
ကားလ္ မားက္စ္ ရဲ ့အျမင္
ကားလ္မာ့က္စ္ကေတာ့ ဒီျပႆနာကိုနစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက ေဟာကိန္းထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ေလးနက္လွတဲ့သူရဲ ့သီအိုရီေတြကို ခုလိုနားလည္လို ့ရနိင္တယ္။ သူရဲ ့ Capitalism မွာ သူက လုပ္အားနဲ ့အရင္း ဟာ အျမဲတန္းအားျပိဳင္မႈ ရိွေနတယ္။ အလုပ္သမားက ရွင္သန္ေရးအတြက္ လုပ္အားကိုေရာင္းခ်တယ္။ အရင္းရွင္က လုပ္အားခကိုေစ်းေပါေပါလိုခ်င္ျပီး ကုန္ပစၥည္းကိုေစ်းၾကီးၾကီးနဲ့ေရာင္းခ်င္တယ္။ ဒီေတာ့ အရင္းရွင္က လုပ္အားေစ်းေပါျပီးကုန္ပစၥည္းမ်ားမ်ားထုတ္နိင္ေရးျဖစ္လာတယ္။
ဒီေတာ့စက္ကရိယာအသစ္အဆန္းေတြကိုတီထြင္သေလာက္လုပ္အားက ေတာ့ စက္ရံုကေမာင္းထုတ္ခံလာရပါတယ္။ ဒီေတာ့ အရင္းရွင္မွာ ေငြေတြစုပုံလာသေလာက္ အလြန္အၾကြံ ထုတ္လုပ္မႈေတြျဖစ္လာသေလာက္ အလုပ္သမားလက္ထဲမွာ ၀ယ္စရာမရိွျဖစ္ေနတယ္။ ဒီေတာ့ ၀ယ္လိုအားက်လာတယ္။ ဒီအခါမွာ မခံနိင္တဲ့ ကုမဏီအေသးတြဟာ ေစ်းကြက္ျပိဳင္ဆိုင္မွာ အရံႈးနဲ ့ထြက္ခြာ။ ၾကီးတဲ့ကုမဏီေတြက ငယ္တဲ့ကုမဏီကို ၀ါးျမိဳ ။ ေနာက္ဆံုးမွာ တခုတည္းနစ္ခုတည္းသာက်န္ရစ္ျပီး
စီးပြားေရးတခုလံုးျပိဳက်သြားတယ္။ ဒီအခါမွာ ရွင္သန္ရပ္တည္ေရးအရ ပစၥည္းမဲ့ ေတြ ထရပ္လာျပီး ဘူဇြာေခါင္းေဆာင္မႈကို ျဖိဳလဲွလူမႈအစိီအစဥ္သစ္တခုေပါက္ပြားလာရေတာ့တယ္။ ေတာ္လွန္ေရးကေပါက္ပြားလာတယ္လို ့ေဟာကိန္းထုတ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီေန ့စီးပြားေရ ျပသာနာအေပၚမွာ စကားၾကီး သံုးခြန္း ေျပာျခင္ပါတယ္။
၁-နိင္ငံတကာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ေတြကို အျမန္ဆံုးျမင့္တင္။
၂-ေၾကြးမွီေတြကိုေလ်ာ့ေပါ့ျပစ္။အလုပ္ကိုင္သစ္ေတြကိုဖန္တီးေပး။
လူမႈကယ္ဆက္ေရးအစီအစဥ္္ေတြအျမန္ဆံုးေဆာင္ရြက္။
၃- အေမရိကန္ေစ်းကြက္ကိုမွီတဲ့စီးပြားေရးက ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ ေစ်းကြက္သစ္ကိုဖန္တီး။
ကိုယ္ျပည္တြင္းေစ်းကြက္ေတြကို သန္မာေအာင္လုပ္ၾက ဖို ့ေနတယ္ဆိုတာပါပဲ။
ကမၻာ့ဘ႑ာေရး ေရႊမိုးၾကီးေငြမိုးၾကီးသြန္းေလာင္းတုန္းက ကိုယ္မရခဲ့ဘူး မိုးျပိဳလာေတာ့မွ ကိုယ္ပါခံရမွာျဖစ္တယ္။မိုးျပိဳလာျပီဆိုမွ တံခါးၾကားထဲ ၀င္ပုန္းေနလို ့မလြတ္နိင္။မိုးၾကိဳးပစ္တာကိုထန္းလက္နဲ ့ကာလို မရဘူးလို ့ေရွ းလူၾကီးေတြေျပာခဲ့တာ ဒါမ်ားလားလို ့စဥ္းစားေနမိတယ္။ ျမန္မာျပည္သူေတြ ကံေကာင္းၾကပါေစ။
မိုးသီးဇြန္
ပင္ဆဲလ္ေဗးနီးယား ျပည္နယ္။
ေအာက္တိုဘာ ၁၄ ရက္ ၊၂၀၀၈ ။
Rest of your post
1 comment :
Your article is really impressive and I do admire the away you approach this problem from your perspective.Thanks a lot for your work.
Post a Comment