သင္႔မိသားစုရဲ႕ ေသြးအုပ္စု

-Dr Zero-

လူရယ္လို႔ၿဖစ္လာၿပီဆိုရင္ မ်ိဳးရိုးဆိုတာရွိလာပါတယ္ ။မိမိကိုေမြးဖြားေပးခဲ႔တ႔ဲ အေဖရယ္ အေမရယ္ဆီကေန မ်ိဳးရိုးဗီဇေတြ ဆက္ခံခဲ႔သလို မိမိကိုယ္တိုင္လည္း အရြယ္ေရာက္လုိ႕ အိမ္ေထာင္ရက္သားက်တ႔ဲအခါ မိမိရဲ႕ အိမ္ေထာင္ဖက္ဆီက မ်ိဳးရိုးရယ္ ကိုယ္႕ရဲ႕မ်ိဳးရိုးဗီဇရယ္ ၂ ခုေပါင္းၿပီး မ်ိဳးဆက္သစ္တစ္ခု ၿဖစ္ေပၚလာၾကမွာပါ ။အဲဒီမ်ိဳးဆက္သစ္ေလးမွာ မိမိဘက္ကေရာ ၊ မိမိအိမ္ေထာင္ဘက္ကေရာပါ မ်ိဳးရိုးဗီဇေတြဆက္ခံၾကမွာပါ ။ ဒါေၾကာင္႕မို ရင္ေသြးေလးရဲ႕ မ်ိဳးရိုးဗီဇကို စစ္ေဆးၿပီး မိခင္ရင္း ၊ ဖခင္အရင္းေတြ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ၾကတာပါ ။ မ်ိဳးရိုဗီဇ ( Gene ) ကိုတိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးတာက ေငြကုန္ေၾကးက်ရွိၿပီး ၿပည္တြင္းမွာ အခ်ိဳ႕အရာေတြက အလြယ္တကူမလုပ္ႏိုင္တ႔ဲ အပိုင္းေတြရွိပါတယ္ ။

အလြယ္တကူခန္႔မွန္းႏိုင္တာကေတာ႕ ေသြးအုပ္စုပါ ။ မိမိရဲ႕ေသြးအုပ္စုန႔ဲ မိမိအိမ္ေထာင္ဘက္ရဲ႕ေသြးအုပ္စုကို သိခဲ႕မယ္ဆိုရင္ မိမိရင္ေသြးေလးရဲ႕ ေသြးအုပ္စုကို ၾကိဳတင္ခန္႔မွန္းႏိုင္ပါတယ္ ။ မိမိရင္ေသြးေလးရဲ႕ေသြးအုပ္စုက ၿဖစ္ႏိုင္တ႔ဲေသြးအုပ္စုမ်ိဳးန႔ဲ လုံး၀လြဲေခ်ာ္ေနရင္ေတာ႕ ေသခ်ာတ႔ဲ မွားယြင္းမွဴတစ္ခုရွိေနပါၿပီ ။ဒီေဆာင္းပါးေလးကို ေရးရတ႔ဲ အေၾကာင္းအရင္းကေတာ႕ က်ေနာ္႕ကို ဒီအေၾကာင္းေလးန႔ဲ ပတ္သတ္ၿပီး ခင္ရာမင္ရာ တိုးတိုး တိတ္တိတ္ ေမးၿမန္းခံရတာမ်ိဳးၾကဳံရတာ တစ္ခါမကပါဘူး ။ကိစၥမ်ားေၿမာင္လူတို႕ေဘာင္ဆိုတ႔ဲအတိုင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး အေထြေထြေသာ အေၾကာင္းအရာစုံလင္ပါတယ္ ။

စာဖတ္သူေတြအေနန႔ဲ မိမိန႔ဲ တိုက္ရိုက္မသက္ဆိုင္ေပမယ့္ ေဆးပညာဗဟုသုတ ရေအာင္ရယ္ ၊ မိမိရဲ႕ရင္ေသြး မ်ိဳးဆက္သစ္ေလး မွာ ဘယ္လိုေသြးအုပ္စု အမ်ိဳးအစားၿဖစ္လာႏိုင္မလဲဆိုတာ ၾကိဳတင္ခန္႕မွန္းႏိုင္ေအာင္ရယ္ ၊ ေနာက္တခါက်ေနာ္႕ကို လာေမးတ႔ဲသူရွိခဲ႕ရင္လဲ ေပးဖတ္ႏိုင္ေအာင္ဆိုၿပီး ဒီေဆာင္းပါးေလးကိုေရးလိုက္ပါတယ္ ။

ေသြးအုပ္စု (၄)ခုရွိတယ္ဆိုတာ အားလုံးသိၿပီးသားၿဖစ္မွာပါ ။မိဘရဲ႕မ်ိဳးရိုးဗီဇေတြကို ဆက္ခံၿပီး ရင္ေသြးေလးမွာ အဲဒီေလးအုပ္စုထဲကေန ဘယ္ေသြးအုပ္စုမ်ိဳးၿဖစ္မလဲဆိုတာကို ဆုံးၿဖတ္သြားတာပါ ။မိခင္ န႔ဲ ဖခင္ဆီက မ်ိဳးရိုးဗီဇ တစ္၀က္ဆီေပါ႕ ။အလြယ္ေၿပာရရင္ လူတိုင္းလူတုိင္းရဲ႕ မ်ိဳးရိုးဗီဇမွာ ခရိုမိုဆုန္း ၄၆ ခုရွိပါတယ္ ။၂ ခုတစ္တြဲ အတြဲလိုက္ေနေတာ႕ ၂၃ စုံရွိပါတယ္ ။မိမိရင္ေသြးေလးကို မ်ိဳးရိုးဗီဇအေမြေပးတ႔ဲအခု ခရိုမုိဆုန္း ၂၃ တြဲကေန တစ္ၿခမ္းစီဖဲ႕ထြက္ၿပီး မိမိအိမ္ေထာင္ဖက္ရဲ႕ ခရိုမိုဆုန္း ၂၃ ခုန႔ဲေပါင္းၿပီး ( တစ္ၿခမ္း တစ္ၿခမ္းစီေပါင္းၿပီး ) ခရိုမိုဆုန္း ၂၃ တြဲၿပန္ရသြားတာပါ ။လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ခရိုမိုဆုန္း ၂၃စုံ ( ၄၆ ခု ) ကိုေအာက္မွာ ေဖာ္ၿပထား ပါတယ္ ။

ေသြးအုပ္စုကို ထိန္းခ်ဳပ္တ႔ဲ မိ်ဳးရိုးဗီဇ (၃) ခုရွိပါတယ္ ။ i ,IA န႔ဲ IB ပါ ။
IA ကေသြးအုပ္စု ေအ ကိုကိုယ္စားၿပဳပါတယ္ ။
IB ကေသြးအုပ္စု ဘီ ကိုကိုယ္စားၿပဳပါတယ္ ။
IA န႔ဲ IB က i အေပၚလႊမ္းမိုးပါတယ္ ။

မ်ိဳးရိုးဗီဇ ခရိုမိုဇုန္းေတြက အေပၚမွာေဖာ္ၿပထားသလို အတြဲလိုက္ေနၾကတာပါ ။
ဒါေၾကာင္႕မို႕
ေသြးအုပ္စု ေအ ရဲ႕ မ်ိဳးရိုးွဗီဇဟာ IA + IA ဒါမွမဟုတ္ IA + i ၿဖစ္ပါတယ္ ။
ေသြးအုပ္စု ဘီ ရဲ႕ မ်ိဳးရိုးဗီဇဟာ IB + IB ဒါမွမဟုတ္ IB + i ၿဖစ္ပါတယ္ ။
အိုင္ အၾကီးက အိုင္အေသးေပၚကို လႊမ္းမိုးတာေၾကာင္႔ပါ ။
IA ေရာ IB ေရာ ၂ ခုလုံးပါတ႔ဲ IA + IB ေရာကေတာ႕ ေသြးအုပ္စု ေအဘီပါ ။
IA ေရာ IB ေရာ ၂ ခုလုံးမပါတ႔ဲ i + i ကေတာ႕ ေသြးအုပ္စု အို ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။
သားသမီးကို ဆက္ခံတာကေတာ႕ အခုတြဲေနတ႔ဲ အိုင္၂ လုံးက အိုင္တၿခမ္းန႔ဲ မိမိအိမ္ေထာင္ဘက္ဆီက အိုင္ တစ္ၿခမ္းေပါင္းၿပီး ဘယ္ေသြးအုပ္စုလဲဆိုတာကို ဆုံးၿဖတ္သြားတာပါ ။

ဥပမာ တစ္ခု ေပါင္းစပ္ၿပပါမယ္ ။
အေဖ ေအ ေသြးအုပ္စုန႔ဲ အေမ ဘီ ေသြးအုပ္စုပါ ။
အေဖ႔ဆီက ေအ ေသြး မ်ိဳးရိုးဗီဇဟာ IA + i ဆိုပါစို႔ ။
အေမ႔ဆီက ဘီ ေသြးမ်ိဳးရိုးဗီဇဟာ IB + i ဆိုပါစို႕ ။
အေဖ႔ဆီက တစ္ၿခမ္းန႔ဲ အေမ႔ဆီက တစ္ၿခမ္းေပါင္းပါမယ္ ။
ၿဖစ္ႏိုင္တ႔ဲ အတြဲေတြကေအာက္က ပုံေလးန႔ဲ ရွင္းၿပထားပါတယ္ ။



ပုံမွာေဖာ္ၿပထားတ႔ဲ allele ဆိုတာေတြက
A allele = IA
B allele = IB
O allele = i
ေတြပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။

ရင္ေသြးေလးမွာ ၿဖစ္လာႏိုင္တ႔ဲေသြးအုပ္စုေတြက
IA န႔ဲ I ေပါင္းသြားရင္ ေအ ေသြး ( IA + i )
IB န႔ဲ I ေပါင္းသြားရင္ ဘီ ေသြး ( IB + i )
IA န႔ဲ IB ေပါင္းသြားရင္ ေအဘီ ေသြး ( IA + IB )
I အခ်င္းခ်င္းေပါင္းသြားရင္ အို ေသြး ( ii )
ဆုိတ႔ဲ ေသြးအုပ္စုေလးမ်ိဳးလုံးၿဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္ ။
ေအ ေသြး န႔ဲ ဘီ ေသြး အိမ္ေထာင္ၿပဳၾကရင္ ကေလးမွာ ေသြးအုပ္စု ( ၄ ) မ်ိဳးလုံးၿဖစ္ႏိုင္ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ္႕ ေအ ေသြးန႔ဲ ဘီ ေသြး အိမ္ေထာင္ဘက္ကလြဲရင္ အၿခားေသြးအုပ္စုေတြ အိမ္ေထာင္ၿပဳရင္ ကေလးမွာ ေသြးအုပ္စု အားလုံးမၿဖစ္ႏိုင္ေတာ႕ပါဘူး ။

ဥပမာ ေနာက္တစ္ခုတြက္ၿပပါမယ္ ။ေအ ေသြး ဖခင္န႔ဲ အိုေသြး မိခင္ပါ ။ေအေသြးဖခင္ရဲ႕ မ်ိဳးရိုးဗီဇက IA + IA ဒါမွမဟုတ္ IA + i ၿဖစ္ႏိုင္ပါတယ္ ။အိုေသြးမိခင္ရဲ႕ မ်ိဳးရိုးဗီဇကေတာ႕ i + i တစ္မ်ိဳးတည္းၿဖစ္ပါမယ္ ။သူတို႕ ၂ ဦးေပါင္းစပ္ၾကရင္ ၿဖစ္ႏုိင္တ႔ဲ မ်ိဳးရိုးဗီဇအတြဲေတြက IAi ဒါမွမဟုတ္ ii ပဲရပါတယ္ ။
ဒါေၾကာင္႕ ေအ ေသြးန႔ဲ အိုေသြး မိဘ ႏွစ္ဦးေပါင္းစပ္ၾကရင္ ေအေသြး ဒါမွမဟုတ္ အိုေသြး ဒီ ၂ မ်ိဳးပဲရပါမယ္ ။ကေလးေလးက ဘီေသြး ၊ ေအဘီေသြးၿဖစ္ေနခဲ႔ရင္ ေသခ်ာတ႔ဲမွားယြင္းမွဳတစ္ခုရွိေနပါၿပီ ။
ဒီိလိုပဲ မိဘ ႏွစ္ဦးလုံး အိုေသြးရွိတ႔ဲ မိသားစုမွာ ေအ ၊ ဘီ ၊ ေအဘီေသြး ရွိတ႔ဲကေလးဘယ္လုိမွ ေမြးမလာႏိုင္ပါဘူး ။ေသြးအမ်ိဳးအစားတိုင္းကို ဒီမွာ တြဲမၿပေတာ႔ပါဘူး ။ စာဖတ္သူတို႕ စိတ္၀င္စားတယ္ဆိုရင္ တြဲၾကည္႕လို႕ရပါတယ္ ။

အလြယ္တကူၿဖစ္ေအာင္ မိဘ ၂ ဦးရဲ႕ ေသြးအမ်ိဳးအစားန႔ဲ ကေလးရဲ႕ၿဖစ္ႏိုင္တ႔ဲ ေသြးအမ်ိဳးအစားေတြကို ဇယားန႔ဲ ေဖာ္ၿပလိုက္ပါတယ္ ။




အခုေလာက္ဆိုရင္ မိမိ မိသားစု ေနာင္အနာဂတ္ရင္ေသြးေလးရဲ႕ေသြးအုပ္စုကို ခန္႕မွန္းႏိုင္ၾကၿပီလို႔ ေမ်ွာ္လင့္ မိပါတယ္ ။

ေဆးပညာဗဟုသုတ တိုးပြားႏိုင္ၾကပါေစ ။

Dr Zero


Public Health in Myanmar (လူထု က်န္းမာ-ၿမန္မာၿပည္ ) မွ ကူးယူေဖာ္ၿပထားသည္။ ၿမန္မာ ေဆးပညာရွင္မ်ား အား အထူးေက်းဇူး တင္ရွိပါေၾကာင္း-

Rest of your post