မေလး႐ွားေထာင္ထဲက ဗမာႏိုင္ငံသား ႏွစ္ေယာက္ ေသဆံုးမႈ

ေက်ာ္သိခၤ
ေမလ ၂၂ ရက္

မေန႔ညက က်ေနာ့္မိတ္ေဆြတစ္ဦး ေဖာ္၀ါ့ဒ္ လုပ္လိုက္ေသာ သူမ၏ မိတ္ေဆြ မေလး႐ွားႏိုင္ငံသားတစ္ဦး၏ စာကို သူေျပာသည့္အတိုင္း ဘာသာျပန္ၿပီး ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။ Copy လုပ္ၿပီး ျပန္လည္ မွ်ေ၀ေပးၾကပါ။

ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏ မိတ္ေဆြမ်ားခင္ဗ်ား

ကၽြႏု္ပ္တို႔ အေနျဖင့္ မၾကာေသးမီက လက္ပ္တိုစပီ႐ိုးဆစ္ (Leptospirosis) လို႔ေခၚတဲ့ ေရာဂါတစ္မ်ိဳးေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ ဗမာလူမ်ိဳး ႏွစ္ေယာက္ အေရးကိစၥကို အေရးယူေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါသည္။ ထိုေရာဂါသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ႐ွဥ့္၊ ႂကြက္၊ ကၽြဲ၊ ႏြား၊ ၀က္၊ ျမင္း၊ ေခြး နွင့္ သား႐ိုင္းတိရိ စၦာန္ စသည္တို႔၏ ဆီးမ်ားေရာေႏွာေနေသာ ေရမ်ားမွ တစ္ဆင့္ လူအမ်ားကို ကူးစက္ေစပါသည္။ မေလး႐ွားႏိုင္ငံ၊ ပီနန္ အပိုင္ ဂ်ဴ႐ု ေထာင္တြင္ ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းခံေနရေသာ ဗမာအမ်ိဳးသမီးငယ္ ႏွစ္ဦးမွာ အဆိုပါေရာဂါ ကူးစက္ခံခဲ့ရၿပီး မၾကာေသးမီ ရက္ပိုင္းအတြင္းကပင္ ေထာင္ထဲ၌ ေသဆံုးခဲ့ရၿပီျဖစ္သည္။

ကၽြႏ္ုပ္တို႔ သိထားရမည္မွာ မေလး႐ွား ႏိုင္ငံ႐ွိ အဆိုပါေထာင္မ်ားသည္ ယခုအခါ Rela ဟုေခၚသည့္ တရားမ၀င္အလုပ္သမား ဖမ္းဆီးေရး လုပ္အားေပးတပ္ဖြဲ႔၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ ႐ွိေနပါသည္။ ထိုေထာင္မ်ားကို မေလးအစိုးရက၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလ တြင္ ျပဳလုပ္ေသာ အစည္းအေ၀းအရ Rela မ်ားလက္ထဲသို႔ အပ္ကာ အုပ္ခ်ဳပ္ေစခဲ့ပါသည္။ ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မေလးႏိုင္ငံသားတို႔က ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကသည္။

ကၽြႏု္ပ္တို႔ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ အထက္ပါ အမႈအတြက္ စုေပါင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ တစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ရန္ ရည္ရြယ္ထားပါသည္။ ကၽြႏု္ပ္တို႔ အေနႏွင့္လည္း သင္တို႔ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ အသင္းအဖြဲ႔မ်ား၊ အုပ္စုမ်ား ကိုလည္း အဆိုပါ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ၀ိုင္း၀န္း လက္မွတ္ေရး ထိုး၍ မေလးႏိုင္ငံ၏ ေထာင္ထဲတြင္ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံေနရေသာ၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံ ဗမာေထာင္သားမ်ားအ တြက္ ကူညီေဆာင္ရြက္၊ ပူးေပါင္းပါ၀င္ေစခ်င္ပါသည္။ ကၽြႏု္ပ္တို႔အေန ႏွင့္ ထိုထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ေမလ ၂၃ ရက္ေန႔ (စေနေန႔) တြင္ ထုတ္ျပန္ရန္ ရည္ရြယ္ထားပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လက္မွတ္ေရးထိုး ပူးေပါင္းပါ၀င္ၾကမည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအေနႏွင့္ ေရးထိုးထားေသာ လက္မွတ္မ်ားကို ေမလ ၂၂ ရက္ေန႔ (ေသာၾကာေန႔) ေနာက္ဆံုးထား၍ ေပးပို႔ၾကပါရန္လည္း တိုက္တြန္းလိုက္ပါသည္။

ေအာက္တြင္ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ဖတ္႐ႈႏိုင္ပါသည္။ သင္တို႔အေနျဖင့္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ပူးေပါင္းပါ၀င္လက္မွတ္ ေရးထိုး ရန္ သေဘာတူပါက Charles Hector (chef@tm.net.my) သို႔မဟုတ္ Bee (p_somwong@yahoo.com) သို႔ ဆက္သြယ္ႏိုင္ပါသည္။ မ႐ွင္းလင္းသည့္အခ်က္မ်ား ႏွင့္ သိလိုသည္မ်ားကို ဖုန္းျဖင့္ ေမးျမန္းလိုပါက ဖုန္းနံပါတ္ +6019 237 1300 သို႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းႏို္င္ပါ သည္။


ပူးတြဲထုတ္ျပန္ခ်က္ (ထုတ္ျပန္ရန္ ရည္ရြယ္ထားသည့္ ရက္စြဲ - ၂၃. ၀၅. ၂၀၀၉)

မေလး႐ွားႏိုင္ငံ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းတြင္ ေသးဆံုးသြားခဲ့ေသာ ဗမာလူမ်ိဳး ႏွစ္ေယာက္ ကိစၥ ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ “က်န္းမာေရး ေစာင့္ေ႐ွာက္မႈ ပ်က္ကြက္ျခင္းသည္ လူတစ္ဦး၏ အသက္႐ွင္ေနထိုင္ရန္ အခြင့္အေရးကို ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း”

ကၽြႏ္ုပ္တို႔ အေနႏွင့္ အသက္ ၂၆ ႏွစ္အရြယ္ ဆာလာဟင္ ႏွင့္ ၂၁ ႏွစ္အရြယ္ သန္ဟြိဳက္ပင္ ဗမာႏိုင္ငံသား ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား ႏွစ္ဦးတို႔သည္ မေလး႐ွားႏိုင္ငံ ဂ်ဴ႐ု လ၀က ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းတြင္ လက္ပ္တိုစပီ႐ိုးဆစ္ ေရာဂါျဖင့္ ေသဆံုးခဲ့သည္ကို သိ႐ွိခဲ့ပါသည္။ (မွတ္ခ်က္။ ။ ေသဆံုးသူမ်ား၏ နာမည္ စာလံုးေပါင္း မွားပါက ေတာင္းပန္ပါသည္ - ေက်ာ္သိခၤ) ထိုေရာဂါသည္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ႐ွဥ့္၊ ႂကြက္၊ ကၽြဲ၊ ႏြား၊ ၀က္၊ ျမင္း၊ ေခြး နွင့္ သား႐ိုင္းတိရိ စၦာန္ စသည္တို႔၏ ဆီးမ်ားေရာေႏွာေနေသာ ေရမ်ားမွ တစ္ဆင့္ လူအမ်ားကို ကူးစက္ေစေသာ ေရာဂါျဖစ္ပါသည္။ ယခုကဲ့သို႔ အဆိုပါေရာဂါျဖင့္ လူႏွစ္ဦးေသဆံုးၿပီး၊ အျခားသူမ်ားလည္း ထိုေရာဂါ ကူးစက္ခံေနရသည္ကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ မေလး႐ွားႏိုင္ငံအတြင္း႐ွိ ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းမ်ားတြင္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီညြတ္မႈမ႐ွိျခင္း၊ သန္႔႐ွင္းမႈ မ႐ွိျခင္း ႏွင့္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေ႐ွာက္မႈ မ႐ွိျခင္းကို ထင္႐ွားေစပါသည္။

ထိုအေရး ကိစၥကို လြန္ခဲ့ေသာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလက မီဒီယာမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ထိုေဖာ္ျပခ်က္တြင္ မေလး႐ွားႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး ဒါတြတ္ အင္န္ ႐ွီဗာ ဆူဗရာမန္နီယန္ က “မေလး႐ွားႏိုင္ငံအတြင္း႐ွိ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းမ်ားတြင္ လြန္ခဲ့သည့္ ေျခာက္ႏွစ္တာကာလအတြင္း တရားမ၀င္ ႏိုင္ငံျခားသား တစ္ေထာင့္သံုးရာခန္႔ ေသဆံုးၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း” ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ ၄င္း (အင္န္႐ွီဗာ) က အဆိုပါ ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းမ်ားတြင္ ေသဆံုးခဲ့သူ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားမွာ အမ်ားအားျဖင့္ မေလး လ၀က ထိန္းသိမ္း ေရး စခန္းမ်ား၊ ေထာင္မ်ား ႏွင့္ ရဲစခန္း အခ်ဳပ္ခန္းမ်ားတြင္ ေသဆံုးျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံရ ေသာသူမ်ားသည္ အခ်ိန္မီ ေဆး၀ါးကုသခြင့္ မရ႐ွိေသာေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ၾကရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း” ဟူ၍လည္း ေဖာ္ျပပါ႐ွိသည္။ ထို သတင္းကို ၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၁၈ ရက္ေန႔ မေလးႏိုင္ငံထုတ္ The Star သတင္းစာတြင္ “1, 300 foreign detainees died due to neglect” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဖာ္ျပခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ဆာလာဟင္ ႏွင့္ သန္ဟြိဳက္ပင္ တို႔သည္ အလားတူျဖစ္ရပ္ျဖင့္ ေသဆံုးသူမ်ားတြင္ ေနာက္ဆံုးစာရင္း၀င္ သူမ်ားျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။

ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနႏွင့္လည္း ၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ မေလး႐ွားႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မ႐ွင္က အာဆီယံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မ႐ွင္ (AHRC) သို႔ ေျပာၾကားခဲ့ေသာ “လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္အေပၚ ေဆး၀ါးဆိုင္ရာ ေစာင့္ေ႐ွာက္ကုသေပးမႈ ပ်က္ကြက္ျခင္းသည္ ထုိသူ၏ အသက္႐ွင္ရန္ အခြင့္အေရးကို ခ်ဳိးေဖာက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ႐ႈျမင္သံုးသပ္သည္” သူေသာ စကားအတိုင္း ဆိုခ်င္ပါသည္။

ယခုကဲ့သို႔ ဗမာႏိုင္ငံသား ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားႏွစ္ဦး ေသဆံုးမႈသည္ ေထာင္တြင္း၌ ေဆး၀ါးေစာင့္ေ႐ွာက္မႈ ကင္းမဲ့ေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ထိုေသဆံုးမႈအတြက္ Rela မ်ား ႏွင့္ မေလး႐ွားႏိုင္ငံ႐ွိ ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းမ်ားတြင္ ယခုလက္႐ွိ တာ၀န္ယူထား ၾကသည့္ မေလးလူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးအရာ႐ွိမ်ားသည္ ထိုထိန္းသိမ္းေရး စခန္းမ်ား၌ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီညြတ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ထား ျခင္း ႐ွိမ႐ွိကို သိ႐ွိႏိုင္ရန္ လြတ္လပ္စြာ စံုစမ္းခြင့္ရဖို႔ ကၽြႏု္ပ္တို႔မွ ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။

မေလး႐ွားႏိုင္ငံ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဌာန အေထြေထြညြန္ၾကားေရးမွဴး၏ “တစ္ႏိုင္ငံလံုး႐ွိ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းမ်ားတြင္ သန္႔႐ွင္းမႈ ႏွင့္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီညြတ္မႈ ႐ွိ၊ မ႐ွိကို စစ္ေဆးရန္” ဟူေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္ အေလးအနက္ တန္ဖိုးထားပါသည္။ ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ ယာယီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္သာမဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံအတြင္း႐ွိ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္း အားလံုး၏ အေျခအေနမ်ားကို တိုးတက္လာေစရန္၊ မေလး႐ွားအစိုးရက ရာသက္ပန္ အားတက္သေရာ ပူးေပါင္းပါ၀င္ေဆာင္ရြက္လိမ့္မည္ဟု ကၽြႏ္ုပ္တို႔က ေမွ်ာ္လင့္ပါ သည္။

ယခုလက္႐ွိအခ်ိန္တြင္ ေဆးမွဴးတစ္ဦးတည္း တစ္ပတ္တစ္ႀကိမ္ ထို ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းမ်ားသို႔ သြားေရာက္ျခင္းသည္ လံုေလာက္မႈ မ႐ွိသည္မွာ အေသအခ်ာပင္ျဖစ္ပါသည္။ ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းမ်ားတြင္ အနည္းဆံုး ေဆးခန္းတစ္ခု (သို႔မဟုတ္) ေဆးေပးခန္း တစ္ခုကို အၿမဲတမ္းထား႐ွိၿပီး၊ ဆရာ၀န္တစ္ဦး၊ ေဆးမွဴးတစ္ဦးတို႔ အား ထိုထိန္းသိမ္းေရးစခန္းမ်ားသို႔ အနည္းဆံုးႏွစ္ရက္လွ်င္ တစ္ႀကိမ္ နာရီ မ်ားစြာ (သို႔မဟုတ္) ႏွစ္ရက္ထက္ပို၍ သြားေရာက္ကုသခြင့္ကို ေပးသင့္ပါသည္။

ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းတြင္႐ွိေသာ ေဆးခန္း (သို႔) ေဆးေပးခန္းသို႔ အသစ္လာေရာက္ ကုသၾကေသာ ေထာင္သား လူနာမ်ားအေနႏွင့္လည္း အျခားသူမ်ားကို ေရာဂါကူးစက္ျခင္းမ႐ွိမီ တီဘီ ႏွင့္ H1N1 ကဲ့သို႔ ကူးစက္တတ္ေသာ ေရာဂါပိုးမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ စစ္ေဆးခံခြင့္ လည္း ရသင့္ပါသည္။ ထို႔ျပင္ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းတြင္ ေထာင္သားမ်ား၏ ေနရာထိုင္ခင္း၊ အိပ္ယာ စသည့္အေနအထားမ်ားသည္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီညြတ္မႈ ႐ွိ၊ မ႐ွိ၊ သန္႔႐ွင္းမႈ ႐ွိမ႐ွိကို ျပန္လည္အစီရင္ခံမည့္ က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အရာ႐ွိအား ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းသို႔ ပံုမွန္ လည္ပတ္ခြင့္ေပးရန္လည္း လိုအပ္ပါသည္။

အထက္ေဖာ္ျပပါ ေသဆံုးခဲ့မႈသည္ အစားအေသာက္ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ေခ်႐ွိသည့္အတြက္ ေထာင္တြင္းတြင္ ေထာင္သားမ်ားအတြက္ အစားအေသာက္ ခ်က္ျပဳတ္စီမံပံုမ်ားကိုလည္း အထူးသျဖင့္ က်န္းမာေရးဌာနက အစီရင္ခံရန္ လိုအပ္သည္။

ေထာင္တြင္း၌ ေသဆံုးခဲ့ေသာ သူမ်ားႏွင့္ ပက္သက္၍ တာ၀န္႐ွိသူမ်ား၊ ေထာင္အာဏာပိုင္မ်ား ႏွင့္ မေလး႐ွားအစိုးရတို႔က ထိုေသဆံုးသူ မ်ား၏ မိသားစုမ်ား (၀ါ) ေသဆံုးသြားသူမ်ားအေပၚ မွီခိုအားထားေနရသူမ်ားအား လံုေလာက္ေသာ ေလ်ာ္ေၾကးေပးသင့္သည္ဟုလည္း ကၽြႏု္ပ္တို႔ဘက္မွ ယူဆပါသည္။

ေထာင္တြင္းေသဆံုးမႈတြင္ ပက္သက္ေနေသာအရာ႐ွိမ်ား ႏွင့္ အျခားလူ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအား ထိုရာဇ၀တ္မႈအတြက္ အမႈဖြင့္၊ တရားစြဲဆိုသင့္ ပါသည္။ ၄င္းတို႔အား ထိုရာဇ၀တ္မႈအား ဖံုးဖိထားခြင့္မေပးသင့္ပါ။ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းမ်ား (သို႔တည္းမဟုတ္) လုပ္အားေပး Rela မ်ား၏ တာ၀န္မဲ့မႈ ႏွင့္ လူသားအခ်င္းခ်င္း အသက္ကို တန္ဖိုးမထား၊ မေလးစားျခင္း စသည့္ အျပစ္မ်ားကိုလည္း ဖံုးကြယ္မေပးသင့္ပါ။

ကၽြႏု္ပ္တို႔အေနႏွင့္ မေလး႐ွားႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မ႐ွင္ (SUHAKAM) အား အဆိုပါ ေသဆံုးမႈ ႏွင့္ပက္သက္၍ ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းမ်ားသို႔ ခ်က္ခ်င္းသြားေရာက္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေပးရန္ ႏွင့္ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းမ်ားအတြင္း က်န္းမာေရး ႏွင့္ ညီညြတ္မႈ ႐ွိ၊ မ႐ွိ၊ သန္႔႐ွင္းမႈ ႐ွိ၊ မ႐ွိ၊ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္း အားလံုးတြင္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေ႐ွာက္မႈ ႐ွိ၊ မ႐ွိ တို႔ကို စံုစမ္းေပးရန္ ေတာင္းဆိုလိုက္ သည္။

မေလး႐ွားႏိုင္ငံ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန ႏွင့္ မေလးအစိုးရ တို႔ကိုလည္း အဆိုပါ ျဖစ္ရပ္မ်ိဳး ထပ္မံ မျဖစ္ေစရန္အတြက္ လိုအပ္ေသာ ျဖည့္ဆည္း ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္လည္း ေတာင္းဆိုလုိက္သည္။

လုပ္အားေပး Rela တပ္ဖြဲ႔ကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းေပးရန္ ႏွင့္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အား တရားဥပေဒအရ သာ ျပန္လည္ေဆာင္ရြက္ရန္ ထပ္မံေတာင္းဆို လိုက္သည္။ ထို႔ျပင္ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္း မ်ားတြင္ လုပ္အားေပးမ်ားကို တာ၀န္ခ် ခန္႔အပ္ျခင္းမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ၊ စနစ္တက် ေလ့က်င့္ေပးထား ေသာ၊ အခ်ိန္ျပည့္တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ႏုိင္ေသာ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းမ်ားကိုသာ တာ၀န္ေပးခန္႔အပ္ရန္လည္း ကၽြႏု္ပ္တို႔ဘက္မွ ေတာင္းဆို လိုက္သည္။

အထက္ေဖာ္ျပပါ ထုတ္ျပန္ခ်က္အား ယခုလက္႐ွိ လက္မွတ္ထိုးၿပီးေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား

Democratic Party for a New Society (DPNS), Burma
Action for Health Initiatives (ACHIEVE), Inc , Philippines
HOME , Singapore
Burma Campaign
Worker Hub for Change (WH4C)
MADPET - Malaysians against Death Penalty and Torture
Tenaganita
The Chin Human Rights Organization
St. John's Cathedral HIV Education Centre, Hong Kong
OKUP (Ovibashi Karmi Unnayan Program), Bangladesh
Women's Aid Organisation (WAO)
CDS (Community Development Services), Sri Lanka