ေတာင္တန္း၊ သစ္ပင္၊ ေသြးစေတြပဲ သက္ေသခံေနေတာ့တယ္ (၈)

ခြန္ဆာရဲ႔ ေမာင္တိုင္းတပ္မေတာ္

-ေယာယန္ေအာင္-

“ဒီ စႏိုက္ပါပညာဆိုတာက ကိုယ္လံုပညာပဲ သူငယ္ရဲ႕။ ဒီပညာနဲ႔ သူတပါး သားမယားကို မျပစ္မွားရဘူး။ သူတပါး အိမ္ယာကို မဖ်က္ဆီးရဘူး။ ဒီပညာက အမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ပဲ။ ၾကားလား တပည့္ႀကီး”

“ေနစမ္းပါ ကို၀င္းႏိုင္ရာ၊ ဒီမွာ ျမင္ကြင္း မရွင္းရတဲ့ၾကားထဲ”

တရက္မွာ သူတို႔ ခြန္ဆာတပ္ေတြနဲ႔ ဆိုင္ထားတဲ့ ေတာင္ကုန္းရဲ႕ေရွ႕တန္းကို သြားၾကည့္ၾကတယ္။ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တခ်ဳိ႕ရင္ဆိုင္ထားတဲ့ ေနရာေတြက ရန္ကင္းက ဟိုဘက္တိုက္တန္းလ်ား၊ သည္ဘက္တိုက္တန္းလ်ားလို႔ ေျပာလို႔ရေအာင္ နီးေနၾကတယ္။ ေလွ်ာက္ေျမာင္းေတြ ၾကားထဲက ခပ္၀ပ္၀ပ္သြားလို႔ ေရွ႕ဘက္ကို ေရာက္လာတယ္။ သူတို႔ကို ၀တပ္မွဴးတဦး က ၀လက္ေျဖာင့္ရဲေဘာ္တဦးဆီက sniper ပစ္တဲ့ M1 rifle ကို ယူေပးတယ္။ သူတို႔လည္း လက္တည့္စမ္းၾကည့္ ခ်င္ေနၾက တယ္။ M1 rifle ဆိုတာက ဗမာျပည္က ရဲေတြကိုင္တဲ့ ရိုင္ဖယ္မ်ဳိးပံုစံနဲ႔ တူတယ္။ ခပ္ရွည္ရွည္၊ အေမရိကန္လုပ္၊ ထုတ္ထား တာ ၾကာလွၿပီ။ 7.62 က်ည္နဲ႔ ပစ္တယ္။ ၀တပ္ဖြဲ႔ေတြက လက္ေျဖာင့္ပစ္ဖို႔ M1 rifle ကို အသံုးမ်ားၾကတယ္။ ခြန္ဆာဘက္မွာ လည္း လက္ေျဖာင့္ေသနတ္သမားေတြနဲ႔ ေသခ်ာေပါင္းစပ္ထားၿပီး သူတို႔လက္ေျဖာင့္ေသနတ္ေတြက ပိုေကာင္းလွတယ္။ ျမင္ကြင္း အတြက္ေတာ့ ေသနတ္မွာ မွန္ေျပာင္းေလးပါ တပ္ထားတယ္။

သူဒီလို မွန္ေျပာင္းကေလးထဲက ခ်ိန္ေနတုန္းမွာပဲ ကို၀င္းႏိုင္က သူ႔ကို သိုင္းဆရာႀကီးက သိုင္းသင္မေပးခင္ တပည့္ေတြကို ၾသ၀ါဒေပးသလို ေျပာေနတယ္။ က်န္တဲ့ တေယာက္ကေတာ့ မွန္ေျပာင္းနဲ႔ ဟိုဘက္ကို ေခ်ာင္းေနတယ္။ ကိုယ္က ပစ္ကြင္း ခ်ိန္လို႔ မၿငိမ္ၾကတဲ့ၾကားထဲ သူကတေမွာင့္။ ဟိုတဘက္မွာေတာ့ ျခံစည္းရိုးေတြရယ္၊ ေလွ်ာက္ေျမာင္းေတြရယ္၊ ေျမနီနီ ေျပာင္ေျပာင္ ျဖစ္ေနတဲ့ေနရာ ေတြ႔ေနရတယ္။ ခြန္ဆာရဲေဘာ္တခ်ဳိ႕ကို လည္း ေတြ႔ရတယ္။ သူတို႔လည္း ဒီဘက္က ခ်ိန္ရြယ္ ပစ္တတ္မွန္းသိေတာ့ သြားလာေနၾကတာ ပုန္းရိႈး ကြယ္ရိႈးပဲ။ ဟိုဘက္က ရဲေဘာ္ တေယာက္ကို ခ်ိန္လို႔ သူ ခလုပ္ ကိုဆြဲ၊ ေမာင္းညႇစ္ခ်လိုက္တယ္။ ဒိုင္း..... ဗိုလ္တာရာ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ရဲ႔ စာေတြလိုဆိုရင္ေတာ့ က်ည္ဖူးကေလးဟာ ေကာ္ဒိုက္ယမ္း အားေၾကာင့္ ေပါက္ကြဲထြက္သြားတယ္ ဆိုတာမ်ဳိးေပါ့။ ထိသြားတယ္ေတာ့ မထင္ပါဘူး။ ဒီလိုပဲ၊ ကို၀င္းႏိုင္တို႔၊ ကိုထြန္းခင္တို႔၊ ကိုေဇာ္ထြန္းတို႔ လည္း တေယာက္ကို တခ်က္-ႏွစ္ခ်က္ပစ္ၾကည့္ၾကတယ္။ လက္တည့္ စမ္းၾကတယ္။

ေသခ်ာျပန္ေတြးလိုက္ေတာ့ သူတို႔က ၀ရဲေဘာ္ေတြဘက္က ရပ္တည္ေနသလိုလို ျဖစ္ေနေပမယ့္ ခြန္ဆာဘက္က ရွမ္း စစ္သားေလးေတြနဲ႔လည္း ရန္သူမဟုတ္ပါဘူး။ လူေတြက ကိုယ္ေနတဲ့ၿမိဳ႕က သက္ဆိုင္ရာ ေဘာလံုးအသင္း ႏိုင္ေစခ်င္တဲ့ ဆႏၵမ်ဳိး ေလာက္ပါပဲ။ ခြန္ဆာဘက္ကိုလည္း ရန္သူလို႔ သေဘာမထားမိဘူး။ ခုနက ပစ္လိုက္တဲ့ က်ည္ဆံဟာ ခြန္ဆာရဲ႕ ရွမ္း ရဲေဘာ္ တေယာက္ကို ေသသြားေစဖို႔လား။ ဒီလိုလည္း ရည္ရြယ္ခ်က္ မရွိခဲ့ဘူး။ သူတို႔အခ်င္းခ်င္း အခုပဋိပကၡ ျဖစ္ေနၾက တဲ့ အေျခအေနမွာ သူတို႔က (၀သပ) တပ္ဖြဲ႔ေတြဖက္ ေရာက္ၿပီး ၀င္ကူေနတာေတာ့ မွန္တယ္။ ဒါကလည္း ေဆးမွဴးအလုပ္ မွ်ပဲ၊ ေဆးကုသ ေပးတာမွ်ပဲ။ ဒီပဋိပကၡထဲမွာ တိုက္ရိုက္ပတ္သက္ေနျခင္းေတာ့ မရွိဘူး။ ယႏၱရားထဲက ၀က္အူတလံုး၊ မူလီ တလံုး လို လည္ပတ္ေပးခဲ့တာလို႔ ေျပာရင္ေတာ့ ရသေပါ့။ ခုနက sniper ပစ္လိုက္တာကေတာ့ လူငယ္တို႔ ဘာသာဘာ၀ လက္တည့္ စမ္းၾကည့္ခ်င္တာပါပဲ။ လူတေယာက္ရဲ႕ အသက္တေခ်ာင္းအတြက္ လက္တည့္စမ္းၾကည့္သင့္သလား ဆိုတာ ေတာ့ ခုမွ ျပန္ေတြးေတာ့ က်င့္၀တ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာ ျဖစ္ေနတယ္။ သူပစ္ခဲ့တာ လူတေယာက္ထိၿပီး လဲက်သြားတယ္ လို႔ေတာ့ မထင္ပါဘူး။ စစ္အတြင္းမွာလည္း က်ဳိးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္မႈ မရွိတဲ့ အလုပ္ေတြက လုပ္တတ္ၾကသားလား။

Shan State Army recruits, singing war songs, are joining what leaders say is the largest anti-drug operation in the region. Photo, 2007, by Jacob Baynham, special to the Chronicle

ေရွ႕ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ရာ ေနရာက အျပန္က်ေတာ့ ၀တပ္မွဴးကိုညီက ေလွ်ာက္ေျမာင္းထဲ ၀ပ္၍ ျပန္လာရန္ သတိေပးတယ္။ ကိုထြန္းခင္က ေသနတ္ကို ထမ္းၿပီးလာတဲ့အတြက္ဟိုဘက္က ျမင္ေနရတယ္ ထင္တယ္။ “ေဖာင္း..ေဖာင္း... ေဖာင္း” ဆိုၿပီး sniper တုံ႔ျပန္ ပစ္သံေတြ ၾကားလိုက္ရတယ္။ အနီးက သစ္ပင္ငယ္ေတြ ျပတ္ထြက္သြားတယ္။ “ဟား.... တကယ္ ခ်တယ္ဟ” သူတို႔ ကိုယ္ကို ျပားျပား၀ပ္၍ ေျပးၾကရတယ္။

အဲသည္ညေတာ့ ေနာက္ဘက္ေရွ႕တန္းစခန္း လုပ္ထားတဲ့ ေနရာ၊ ေတာင္ေပၚတခုမွာ ညအိပ္ၾကတယ္။ မနက္ျဖန္ ေတာင္ကုန္း သိမ္းမယ္၊ ထိုးစစ္တခု ရွိတယ္ဆိုတဲ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း သူတို႔ ေစာင့္ၾကည့္ခ်င္ေနၾကတယ္။ ကိုညီက လွစ္ ကနဲ ေပ်ာက္သြားတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ျပန္ေရာက္လာေတာ့ ငါးေသးေသးေလးေတြ ပါလာတယ္။ သူက စမ္းေခ်ာင္း ကေလး ထဲမွာ ေသနတ္က်ည္တေဘာက္-ႏွစ္ေဘာက္ေလာက္ ကုန္ေအာင္ ပစ္ၿပီးမွ ဒီငါးကေလးေတြကိုရလာတာ။ ငါးကေလးေတြကို ငရုတ္သီးနဲ႔ ေထာင္းၿပီး ထမင္းေႂကြးတယ္။ သူက အတတ္ႏိုင္ဆံုး ဧည့္၀တ္ျပဴငွာမႈကို ျပခ်င္တာ ျဖစ္လိမ့္မယ္။

ေနာက္တေန႔ နံနက္ေစာေစာထၾကတယ္။ ေတာင္ကုန္းတက္သိမ္းမယ့္ တိုက္ပြဲကို ၾကည့္ၾကတယ္။ ေ၀လီေ၀လင္း ျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္လည္း ျမင္ကြင္းက သိပ္မသည္းကြဲလွဘူး။ ေသနတ္ငယ္ေပါက္သံမ်ား စၾကားရသလို၊ RPG (ငွက္ေပ်ာဖူးပံု rocket propelled granade) ကြဲသံမ်ားလည္း ၾကားေနရတယ္။ တဖက္ကလည္း ျပန္လွန္ပစ္ခတ္ေနတယ္။ ေနာက္ဘက္ မွလည္း လက္နက္ႀကီး၊ ေနာက္ပြင့္ ရိုင္ဖယ္ေတြနဲ႔ ပစ္ကူေပးတယ္။ တခါတရံ ဖုန္လံုးေတြ၊ မီးခိုးလံုးေတြ ထသြားတာကို ျမင္ၾကရတယ္။ လက္နက္ႀကီးပစ္တဲ့ ေနရာမွာ တာ၀န္ယူၿပီး အၾကံေပးေနၾကတဲ့ တရုတ္အဖိုးႀကီးအခ်ဳိ႕ကိုလည္း ေတြ႔ရ တယ္။ တကယ္ေတာ့ လက္ေတြ႔ျမင္ရတဲ့ စစ္ပြဲေတြဟာ စစ္ရုပ္ရွင္မ်ား ၾကည့္ရသလို ျပတ္ျပတ္သားသား ၾကည့္လို႔ မေကာင္းလွဘူး။ ရင္ခုန္စိတ္လႈပ္ရွား ေနရေပမယ့္လည္း၊ တခါတရံ ပ်င္းစရာေတာင္ ေကာင္းေသးတယ္။ ဆက္တိုက္ ပစ္ေနၾကတာမ်ဳိး မဟုတ္ ဘူး။ တခါတရံ လက္နက္ပစ္ခတ္သံေတြက စိတ္လာတယ္။ တခါတေလ ဘာေၾကာင့္မွန္း မသိ။ အၾကာႀကီး ၿငိမ္ဆိတ္ေနျပန္ တာမ်ဳိးလည္း ရွိတယ္။ ေနာက္မွ ေသနတ္ေတြျပန္ေပါက္၊ လက္နက္ႀကီးေတြကြဲ သည္လိုမ်ဳိး ျဖစ္တတ္တာလည္း ရွိတယ္။ ေသခ်ာသည္ကေတာ့ လူေတြရဲ႕ အသက္ေတြနဲ႔ရင္းလို႔ တိုက္ခိုက္ေနၾကရတာ ျဖစ္ၿပီး၊ တဖက္ က ဆန္႔က်င္ဖက္တပ္ မ်ား ကိုလည္း အေသသတ္ႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကရတာ ျဖစ္တယ္။ အဲသည္အခ်ိန္မွာ အျခားေတာင္ ကုန္း တဘက္မွာလည္း ၀တပ္ဖြဲ႔မ်ား တက္ေနၾကပံုရတယ္။ ေသနတ္သံ၊ လက္နက္ႀကီးသံေတြကို ၾကားေနရျပန္တယ္။ သူတို႔ ဒီေန႔ အလုပ္ရႈပ္ဦး မယ္ ဆိုတာကိုလည္း ျမင္ေယာင္လာၾကတယ္။

“ကၽြတ္ဆင္ႀကီးေနာ္..က်ေနာ္တို႔လည္း ဒီလိုစစ္ပြဲေတြၾကား ဘာလို႔ ေရာက္ေနၾကမွန္း မသိပါဘူး” ကို၀င္းႏိုင္က ေတြးမိၿပီး ခပ္ေလးေလးပင္ပင္ ေျပာတယ္။ (ကၽြတ္ဆင္) ဆိုတာက လူငယ္ဘန္းစကားနဲ႔ (ထိတ္လန္႔တုန္လႈပ္ဖြယ္ အဆင္အျပင္) ကို ဆိုလိုတာ။ သူတို႔အားလံုးက ေခါင္းၿငိႇမ့္လိုက္ၾကတယ္။

ေဆးရံုကို မျပန္လာခင္ေတာ့ သူတို႔ ေသနတ္ကိုထမ္းလို႔ တဖုံ၊ အသင့္အေနအထား ကိုင္လို႔သဖြယ္၊ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရိႈးထုတ္လို႔ ဓါတ္ပံုအရိုက္ခံၾကတယ္။ အမွတ္တရအျဖစ္ တခ်ိန္ ျပန္ျပႏိုင္ေအာင္ေပါ့။ ေအာ္တို ကင္မရာ (auto focus) မ်ဳိး ျဖစ္လို႔ သိပ္ေတာ့ ပံုထြက္ ေကာင္းလွမယ္ မထင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူအၾကံထူးထူးျခားျခား ျဖစ္မိတယ္။ ဒီဓါတ္ပံုေတြကို ျပန္ဆက္ လိုက္ရင္ ၃၆၀ံ ပင္ႏိုရားမစ္ ျမင္ကြင္းက်ယ္မ်ဳိး ျဖစ္ေအာင္ လူေတြကို ဓါတ္ပံုေထာင့္တေနရာေလာက္သာ ကပ္ၿပီး စစ္ပြဲရဲ႕ အခင္းအက်င္းကို ျမင္သာေအာင္၊ ေတာင္ေတြေတာေတြကို ဆက္မိႏိုင္ေအာင္ ဓါတ္ပံုရိုက္ၾကတယ္။ ဇာတ္လိုက္မင္းသား ေတြကလည္း ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ရိႈးထုတ္ၾကေပါ့။ [ဒါေပမယ့္ သူ “အ” တယ္ပဲ ေျပာရေတာ့မယ္။ ဒီပံုေတြက တပံုမွ မရခဲ့ဘူး။ ေဆးရံုမွာ ရွိေနစဥ္ ခ်င္းမိုင္အေျခစိုက္ ဗိုလ္မွဴးစိုက္ေပါက္ရဲ႕ လက္ေထာက္ ကိုညီး (အျခားကိုညီးတေယာက္၊ ယခု၀တပ္မွဴး မဟုတ္ပါ။) ကို ဓါတ္ပံုကူးခိုင္းလိုက္မိတယ္။ ဓါတ္ပံုေတြ ျပန္မေရာက္လာခဲ့ဘူး။ ဟိုလူက အလင္း၀င္လို႔ ဖလင္ပ်က္သြား တယ္လို႔ ေျပာတာပဲေလ။]

သူခပ္ထံုထံု ျဖစ္ရ၊ “အ”ရတဲ့ အေၾကာင္းလည္း ျပန္စဥ္းစားမိရင္ေတာ့ ရယ္စရာလိုလို မ်က္ႏွာေႏြးစရာလိုလို ျဖစ္ရတာ ရွိ ေသးတယ္။ ၀ေဒသကေန သူတို႔အဖြဲ႔ မာနယ္ပေလာကို အျပန္ ဗိုလ္မွဴးစိုင္းေပါက္က ကားေမာင္းလိုက္ပို႔တယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ခ်င္းမိုင္ကို ျဖတ္ျပန္လာရတယ္။ (၀သပ) ေတြလည္း ထိုင္းအာဏာပိုင္ေတြကို ပိုင္သားလို႔ ေတြးမိေနတယ္။ ဒါနဲ႔ သူက ကေလး အေတြးနဲ႔ ဗိုလ္မွဴး စိုင္းေပါက္ကို ျပန္ေျပာမိတယ္။ သူတို႔ မာနယ္ပေလာေဒသဖက္မွာ ၾကံဳခဲ့ရဖူးတယ္။ မဲေဆာက္ တို႔၊ ဘာတို႔ ခရီးတိုသြားရင္ Kawthoolei Pass (ေကာ္သူးေလအစိုးရ ခရီးသြားခြင့္လက္မွတ္) ျပလိုက္ရင္ ရဲကိစၥ၊ အျခား ကိစၥေတြက အေတာ္ အတန္ ကိစၥၿပီးတယ္။ ဒီေတာ့ သူကလည္း ဗိုလ္မွဴးစိုင္းေပါက္ကို အၾကံေပးမိတယ္။ “ဗိုလ္မွဴးတို႔ ၀အဖြဲ႔ေတြလည္း ေကာ္သူးေလပတ္စ္ လိုမ်ဳိး လုပ္ထားပါလား” ဆိုၿပီး သူက အၾကံေပးတယ္။ ဗိုလ္မွဴးစိုင္းေပါက္က ဘာမွ် ျပန္မေျပာဘူး။ သူက အေကာင္းအၾကံေပးတာ၊ ဒီလူ သေဘာမေပါက္ဘူးလို႔ ထင္ေနတယ္။ ခဏေနေတာ့ ဒီစကားကိုပဲ ထပ္ေျပာမိျပန္တယ္။ ၾကာလာေတာ့ ဗိုလ္မွဴးစိုင္းေပါက္က အျမင္ကပ္လာပံုရတယ္။ ျပန္ေျပာတယ္။

၀ အမ်ိိဳးသမီးတပ္ဖြဲ႔

“ကိုေဇာ္လြင္၊ ေကအဲန္ယူက ထိုင္းကိုပိုင္တယ္ဆိုတာက၊ က်ေနာ္တို႔ အိပ္ေနသေလာက္ ရွိေသးတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ပိုင္တယ္ ဆိုတာလည္း ခြန္ဆာအိပ္ေနသေလာက္ ရွိေသးတယ္” ဆိုၿပီး ျပန္ေျပာတယ္။ ေနာက္ျပန္သိရသေလာက္လည္း ဟုတ္ ေလာက္တယ္။ ခြန္ဆာတန္ခိုးထြားစဥ္ကာလက ခ်င္းမိုင္မွာ ခြန္ဆာက အလုပ္သမားလက္မွတ္ ထုတ္ေပးထားတဲ့ ရွမ္းျပည္ နယ္က အလုပ္လာလုပ္ၾကသူေတြရွိတယ္။ တရက္မွာေတာ့ ထိုင္းပုလိပ္တေယာက္က ဒီလက္မွတ္ကို ဆုတ္ျဖဲလို႔ ရွမ္း အလုပ္သမားတဦးကို ဖမ္းလိုက္တယ္။ ေနာက္တညက်ေတာ့ ဘယ္သူပစ္လိုက္သည္ မသိ။ အဲသည္ ထိုင္းရဲစခန္းတခုလံုး ပ်က္သြားတယ္။ RPG နဲ႔ ၀င္ေကၽြးသြားတယ္။ ရဲ အကုန္ေသ။

သူကလည္း အမွတ္မရွိပါဘူး။ ခ်င္းမိုင္ ၿမိဳ႕ျပင္နားက ခဏနားရတဲ့ ဗိုလ္မွဴးစိုင္းေပါက္အိမ္ကို ေရာက္လာခဲ့တယ္။ အိမ္က ေတာ့ ျခံ၀င္းက်ယ္ပဲ၊ အျပင္က RPG လို လက္နက္မ်ဳိးနဲ႔ လွမ္းပစ္ရင္ မမွီႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ခပ္က်ယ္က်ယ္။ ဆိုလိုတာက ကိုက္ ၃၀၀ ေလာက္ ကြက္လပ္ရွိတယ္။ ေဘာလီေဘာကြင္းရွိတယ္။ ခပ္လတ္လတ္ အိမ္တလံုးပဲ။ သူက “ဗိုလ္မွဴးတို႔လည္း ပိုက္ဆံရွိတာပဲ။ ဒီထက္နည္းနည္း ႀကီးတဲ့အိမ္ ေဆာက္ပါလားလို႔ အၾကံေပးမိတယ္။” ဗိုလ္မွဴးစိုင္းေပါက္ ျပန္ေျပာျပန္တယ္။ “မရဘူး။ ကိုေဇာ္လြင္။ ဒါက ထိုင္းဗိုလ္ခ်ဳပ္ (........) ရဲ႕ အိမ္။ က်ေနာ္တို႔က ငွားေနၾကတာ။” ဒီတခါေတာ့ သူသေဘာေပါက္ ျမန္သြားၿပီ။ သူတို႔အဖြဲ႔က ၀ယ္ၿပီး ထိုင္းဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို လက္ေဆာင္ေပးလိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ျပန္ငွားေနတယ္။ လာဘ္ေပးတာ မဟုတ္ဘူး။ သူ႔အိမ္ငွားေနတဲ့အတြက္ အိမ္လခေပးေနတာ။ အကယ္၍ ရန္ဖက္အဖြဲ႔ေတြက လာခ်ရင္လည္း ထိုင္းဗိုလ္ခ်ဳပ္ ပိုင္တဲ့ အိမ္ကို ၀င္ပစ္သလို ျဖစ္ေတာ့မယ္။ အိမ္ေဘးနားပတ္၀န္းက်င္က တန္းလ်ား၊ အိမ္ငယ္ကေလးေတြမွာလည္း စစ္သား၊ အခ်ဳိ႔အရာရွိမ်ားရဲ႕ မိသားစုမ်ားကို ကာကင္းသဖြယ္ ထုတ္ထားတာ ေတြ႔ရေသးတယ္။ ဒီလို business ဘိဇနက္ မ်ဳိး ဆိုတာ သာမာန္လူေတြမလုပ္ႏိုင္ဘူး ဆိုတာ သူသေဘာနည္းနည္း ေပါက္လာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအေၾကာင္း ျပန္ေတြး မိတိုင္း မ်က္ႏွာ ေႏြးေနရေသးတယ္။

........ ....... .......... ..........

အေမရိကန္ေဆာင္းတြင္းက အေျပာင္းအလဲ ျမန္တယ္။ ေအးလိုက္၊ ပူလိုက္ ျဖစ္ေနတယ္။
တီဗြီ ဖြင့္လိုက္ေတာ့ “ဂြာတာနာမို” အက်ဥ္းစခန္းမွာ ရွိေနၾကတဲ့၊ အၾကမ္းဖက္သမားလို႔ မသကၤာ ယူဆထားတဲ့ မူစလင္ တိုက္ခိုက္ေရးသမားေတြကို အေမရိကန္ အရာရွိေတြက ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပမ္းတဲ့ မွတ္တမ္း တိပ္ေခြ ေပ်ာက္ဆံုးသြားရမႈ သတင္း က ဆက္တိုက္လိုလို လာေနခဲ့တယ္။ စီအိုင္ေအက ေဖ်ာက္ဖ်က္လိုက္တယ္လို႔လည္း စြပ္စြဲေနၾကတယ္။ အိမ္ျဖဴ ေတာ္နဲ႔ ပင္တဂြန္ စစ္ဌာနခ်ဳပ္က ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပမ္းမႈေတြလုပ္ဖို႔ ဘယ္ေလာက္အတိုင္းအတာအထိ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိ တယ္ဆိုၿပီး စံသတ္မွတ္ၫႊန္ၾကားခ်က္ (memo) ေတြ ရွိခဲ့ပံုကိုလည္း ေစာေၾကာေနၾကတယ္။ အီရတ္စစ္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေမရိကန္ လူထုအမ်ားမွာ တိုက္ရိုက္ရိုက္ခတ္မႈ နည္းေနေသးေပမယ့္ ပညာရွင္ေတြ၊ အခ်ဳိ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ အၾကား ျငင္းခုန္ ေနၾကၿပီ။ အီရတ္စစ္ပြဲ ေရရွည္လာတာနဲ႔အမွ် ဒီစစ္ပြဲဟာ တိုက္ခဲ့တာ အမွားလား ဆိုတာမ်ဳိး ျပန္စစ္ေၾကာ ေနၾက သလို၊ ေလာေလာဆယ္ ျပန္ထြက္ေျပးလို႔ မရႏိုင္ဘဲ ႏြံထဲနစ္သလို နစ္ေနတဲ့ စစ္ပြဲလည္း ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ေရြးေကာက္ပြဲ ကာလနီးလာ တာနဲ႔အမွ် ဒီအီရတ္စစ္ပြဲကိစၥဟာ မဲဆြယ္ စည္းရံုးရာမွာ၊ သတင္းသမားေတြက ေမးခြန္းထုတ္ရာမွာ ေျပး မလြတ္ႏိုင္ ျဖစ္ေန ေတာ့တယ္။ အျခား ပိုက်ယ္ျပန္႔တဲ့ ေဆြးေႏြးမႈေတြလည္း ရွိလာခဲ့တယ္။ အေမရိကန္က စစ္တိုက္ဖို႔ လိုအပ္ ပါသလား။ လူသားမ်ဳိးႏြယ္ေတြရဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ (civilization) အတြက္ စစ္ေတြက လိုအပ္သလား။ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ သလား ဆိုတာကို ေဆြးေႏြးၾကတာေတြလည္း ၾကားလာရတယ္။

စစ္ဆိုသည္က လူသားတို႔၏ လူ႔ေဘာင္ယဥ္ေက်းမႈ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အတြက္ လိုအပ္ပါ၏ေလာ။
ေမးခြန္းမ်ား ရွိခဲ့ၾကတယ္။ လူသားအခ်င္းခ်င္း ဖ်က္ဆီးေစတတ္တဲ့ အာဏိသင္ရွိတဲ့ စစ္ကို ဘာအတြက္ေၾကာင့္ တိုက္ခိုက္ ေနၾကပါသလဲ။ ဒီေမးခြန္းေတြကို ေရွးယခင္ ကတည္းက ေမးျမန္းခဲ့ၾကသလို၊ ပညာရွင္ အမ်ားအျပားကလည္း ေျဖဆိုႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကတယ္။ လူ႔သမိုင္းကို ျပန္ၾကည့္ေတာ့ စစ္ပြဲမ်ားနဲ႔ ေရွာင္လႊဲ မရခဲ့ၾကဘူး။ လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားျခင္းနဲ႔ စစ္ပြဲ ေတြ ဆိုတာလည္း ဆက္စပ္မႈ ရွိခဲ့ၾကတယ္။ လူမ်ဳိးႏြယ္စု အခ်င္းခ်င္းအၾကားလည္း စစ္ပြဲေတြ ႏႊဲခဲ့ၾကတယ္။ အင္ပိုင္ယာ ေတြကို စစ္အင္အားနဲ႔ တည္ခဲ့ၾကတယ္။ အင္ပိုင္ယာေတြ က်ဆံုးခဲ့ၾကတယ္။ အမုန္းေတြေၾကာင့္လည္း စစ္ေတြႏႊဲခဲ့ၾက တယ္။ မေတာ္ေလာဘေတြေၾကာင့္လည္း စစ္ပြဲေတြႏႊဲခဲ့ၾကတယ္။ ဟုတ္-မဟုတ္ေတာ့မသိ။ ကလီယို ပါထရာ မင္းသမီး ေၾကာင့္၊ ပန္ထြာ ဘုရင္မေၾကာင္း စစ္ေတြႏႊဲခဲ့ၾကတာလည္း ဖတ္ခဲ့ရဖူးတယ္။ ကမၻာနဲ႔ခ်ီလို႔ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ဖ်က္ဆီးအား ျပင္းထန္တဲ့ ပထမကမၻာစစ္၊ ဒုတိယကမၻာစစ္မ်ဳိးေတြ အထိ ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။

ရုရွား စာေရးဆရာႀကီး လီယို ေတာ္လ္စတြဳင္းက သူ႔ရဲ႕ “စစ္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဂႏၶ၀င္” ၀တၳဳႀကီးမွာ စစ္ရဲ႕သေဘာ သဘာ၀နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခန္းႀကီးတခန္း သက္သက္ ဖြင့္ၿပီး အရွည္ႀကီး ေဆြးေႏြးထားခဲ့တယ္။ [ဒါေပမယ့္ ဒီေနရာမွာ စာေရးသူက အတင္း တရား၀င္ေဟာလိုလို႔ မဟုတ္ရပါ။ စာေလးလွ်င္ သည္းခံပါ။ စစ္နဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးကို တေယာေပၚတင္ၾကည့္တာ လည္း မဟုတ္ပါဘူး။]

စစ္ဆိုတာ ႏိုင္ငံေရးရဲ႕ အဆက္၊ စစ္ဆိုတာ ေသြးထြက္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး၊ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ ေသြးမထြက္တဲ့ စစ္ ...စသျဖင့္ အဆို အမိန္႔ေတြလည္း ရွိခဲ့ၾကတယ္။ စစ္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း အယူအဆအမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိခဲ့ၾကတယ္။ ဥကၠ႒ေမာ္ (ေမာ္စီတုန္း) [၁၈၉၃-၁၉၇၆] ကေတာ့ စစ္ဆိုတာ လူ႔သမိုင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေစတယ္လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ ဖရန္စစ္ ေဘကြန္ [၁၅၆၁-၁၆၂၆] ကလည္း စစ္ပြဲေတြနဲ႔ ကုန္သြယ္ ေရးဟာ လူမႈ ယဥ္ေက်းမႈႀကီး တိုးတက္ဖို႔အတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တယ္။ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့ မိစၦာ (necessary evil) လို႔ ေတာင္ ေျပာခဲ့ေသးတယ္။ ဒီအယူအဆေတြမွာ မွန္ေကာင္းလည္း မွန္ခဲ့ႏိုင္တယ္။ ေရွးယခင္ ကာလက စစ္တိုက္ရင္ ေျမေတြ ရလာတယ္။ ထုတ္လုပ္မႈ ပိုမိုတိုးတက္ ထုတ္လုပ္လာႏိုင္ၾကတယ္။ လူအင္အား မ်ားမ်ား ပိုမိုစုေဆာင္းမိလာၾကၿပီး ၿမိဳ႕ျပႏိုင္ငံေတြကို ထူေထာင္လာႏိုင္ၾကတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈ အခ်င္းခ်င္း ကူးလူးဆက္ဆံမႈ ေတြ ျဖစ္လာေစတယ္။ ဥပမာ အားျဖင့္ အာရွမိုင္းနာက ေအာ္တိုမန္အင္ပိုင္ယာ ယဥ္ေက်းမႈက ဥေရာပအထိ ပ်ံ႔ႏွံ႔ခဲ့ရတာမ်ဳိး ရွိသလို၊ ကုန္သြယ္မႈေၾကာင့္လည္း ပ်ံ႔ႏွံ႔ရတာမ်ဳိး ရွိတယ္။ ကုန္သြယ္မႈမွာ အက်ဳိးစီးပြား ကိစၥေတြ ပါလာေတာ့၊ အက်ဳိးစီးပြား လုၾကရင္း စစ္ျဖစ္ရတာေတြလည္း ရွိလာခဲ့တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း မြန္-ျမန္မာ ႏွစ္ (၄၀) စစ္ပြဲေတြ ရွိခဲ့သလို ယဥ္ေက်း မႈေတြ ကူးလူးဆက္ဆံခဲ့ၾကတာေတြလည္း ရွိခဲ့တယ္။ စစ္ဟာ လူ႔သမိုင္းကို တိုးတက္ ေစတယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆကို ေထာက္ခံ သူေတြ ရွိသလို၊ ကန္႔ကြက္တဲ့ အယူအဆေတြလည္း ရွိခဲ့ၾကတယ္။

ဒါျဖင့္ ယခု ခြန္ဆာနဲ႔ (၀သပ) ျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ပြဲက လူ႔သမိုင္းကို တိုးတက္ေစမွာလား၊ သူ စဥ္းစားရက်ပ္ေနတယ္။ တခါ ယခု ေဒသမွာ ဘိဇနက္ business လည္း ရွိတာပဲ။ စစ္လည္း ရွိတာပဲ။ ဒါဆိုရင္ ရွမ္းျပည္သူေတြ၊ ၀ျပည္သူေတြရဲ႕ လူ႔မႈအဖြဲ႔ အစည္း ယဥ္ေက်းမႈ တစံုလံုး (civilization) ကို တိုးတက္ေစမွာလား။ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလိုလို ထင္ေနတယ္။

ဥကၠ႒ေမာ္ ကေတာ့ စစ္ေတြကို တိုးတက္တဲ့ စစ္နဲ႔ ေဖာက္ျပန္တဲ့စစ္ ဆိုၿပီး ထပ္ခြဲျပန္တယ္။ စစ္ပြဲေတြက လူ႔သမိုင္းကို တိုးတက္ေစတယ္ဆိုရင္ အဏုျမဴစစ္ပြဲ ျဖစ္လာရင္၊ တိုးတက္ႏိုင္ပါဦးေတာ့မလားလို႔ ေစာဒက တက္သူေတြလည္း ရွိၾက တယ္။

စစ္ေၾကာင့္ တိုင္းျပည္စီးပြားေရး (ဂ်ီဒီပီ) တိုးတက္ေစႏိုင္တယ္လို႔လည္း ေဆြးေႏြးၾကတာေတြ ရွိတယ္။ ဥပမာ-အီရတ္စစ္ပြဲ ျဖစ္လာေတာ့ အေမရိကန္ကုမၸဏီ အမ်ားအျပားက ကန္ထရိုက္ေတြရၾကတယ္။ အစိုးရက ပိုက္ဆံေတြကို စစ္စားရိတ္ အတြက္ ပိုသံုးၾကရတယ္။ ဘိုးအင္းကုမၸဏီက ထုတ္တဲ့ JDAM လို႔ေခၚတဲ့ ပစ္မွတ္တိက် ထိႏိုင္တဲ့ ဒံုးတခုက ေဒၚလာ ၂၅,၀၀၀ တန္ တယ္။ ေရသီယြန္ (Raytheon) ကုမၸဏီက ထုတ္တဲ့ ေလဆာပဲ့ထိန္းဗံုးတလံုးက ေဒၚလာ (၅၅,၆၀၀) တန္ တယ္။ (Alliant Techsystems) ကုမၸဏီက လက္နက္ငယ္က်ည္ ၂၆၅ သန္းထုတ္ဖို႔ ေဒၚလာ (၉၂ သန္း) ကန္ထရိုက္ ရတယ္။ (General Atomics Aeronauticals Systems) ကုမၸဏီက ထုတ္တဲ့ ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္ ပရက္ေဒတာ ၄ စီး အတြက္ ေဒၚလာ ၂၅ သန္း ကုန္က်တယ္။ (Northrop) ကုမၸဏီကလည္း ေဒၚလာ (၂၆) ဘီလီယံအထိ ၀င္ေငြတိုးလာခဲ့ တယ္။ ဒါတင္ မကေသးဘူး။ ၿဂိဳဟ္တုကုမၸဏီေတြ၊ အျခားထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း အသီးသီးကလည္း မ်ဳိးမ်ဳိးျမက္ျမက္ ကန္ထရိုက္ေတြ ရၾကတယ္။ လူေတြ က စက္ရံုေတြမွာ အလုပ္ရတယ္။ ၀င္ေငြတိုးတယ္။ တိုင္းျပည္ ဂ်ီဒီပီကို တိုးတက္ေစ တာေတာ့ အမွန္ပဲ။ အသံုးဖက္က တက္လာတာကိုး။ တခါ စစ္ေၾကာင့္ တဖက္ရန္သူကို အႏိုင္ရေအာင္ ႀကိဳးပမ္းၾကရင္း နည္းပညာေတြ တိုးတက္လာခဲ့တယ္။ ယခု အင္တာနက္နည္းပညာကိုက စစ္တပ္က စလာတာ၊ ေနာက္ေတာ့မွ အမ်ား ျပည္သူ သံုးႏိုင္ရေအာင္ ခ်ေပးလာတာ။ ဂူးဂဲလ္ အာ့သ္ (Google earth) ေကာင္းကင္ေျမပံု ပညာဆိုတာလည္း စစ္ေရး အတြက္ တီထြင္ခဲ့ၾကတာ။ အခုမွ အမ်ားသံုး ျဖစ္လာတာပဲ။ သို႔ေသာ္လည္း စစ္ေၾကာင့္ပဲ လူေတြအစုအျပံဳလိုက္ေသေစ ႏိုင္ တဲ့ လက္နက္ဆန္းေတြလည္း ေပၚေပါက္ လာ ခဲ့ရတယ္။ အဏုျမဴဗံုးလိုမ်ဳိးပဲ ဆိုပါစို႔။

သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ကေတာ့ ဂ်ီဒီပီကို မတိုးတက္ေစဘဲ၊ တိုင္းျပည္ကို ပိုလို႔နစ္နာဆံုးရႈံး လာေစတာ၊ လူေနမႈ အဆင့္အတန္း က်ဆင္းလာေစတာေတာ့ အထင္အရွားပဲ။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ႏွစ္ (၆၀) ေက်ာ္ၾကာ ျပည္ တြင္းစစ္ေၾကာင့္လည္း နည္းပညာေတြ တိုးတက္လာဖို႔ အလားအလာေတာ့ မေတြ႔ရဘူး။ ေနာက္ၿပီး သမိုင္းပညာရွင္ေတြရဲ႕ တူညီတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္တခုလည္း ရွိေသးတယ္။ အင္ပိုင္ယာေတြ၊ လူယဥ္ေက်းမႈေတြဟာ အျပင္ကတိုက္လို႔ ပ်က္စီးရတာ မဟုတ္ဘဲ၊ အတြင္းက စတင္ၿပိဳက်တာလို႔လည္း ေျပာၾကတယ္။

လီယိုေတာ္လ္စတြိဳင္းကေတာ့ စစ္ႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစာအုပ္ႀကီးမွာ စစ္ျဖစ္ရတာမွာ လူသားပုဂၢလနဲ႔ မဆိုင္တဲ့အေၾကာင္းကို ေျပာခ်င္တယ္လို႔ ယူဆတယ္။ နပိုလီယန္ေၾကာင့္ ဒီစစ္ႀကီး ျဖစ္ရတာ မဟုတ္သလို၊ ဟစ္တလာ တဦးတည္းေၾကာင့္လည္း ဒီစစ္ပြဲႀကီးေတြ ျဖစ္ရတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ သံုးသပ္မိတယ္။ အေျခအေန ေပါင္းစံုေၾကာင့္ စစ္ပြဲေတြ ျဖစ္လာၾကရၿပီး ေခါင္း ေဆာင္ေတြကေတာ့ တခန္း၊ တက႑ကသာ တာ၀န္ရွိတယ္လို႔ ဆိုခ်င္ပံုရတယ္။ လူေတြက နပိုလီယန္ကို ဤစစ္ႀကီး ကို ဦးေဆာင္ေနတဲ့သူ၊ ေအာင္ျမင္ေနသူ အင္ပိုင္ယာျပည့္ရွင္လို႔ ထင္ေနၾကတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ေတာ္လ္စတိြဳင္းက ဒီအေျခအေနကို ၀န္အျပည့္နဲ႔ လွည္းႀကီးကို ကုန္းဆင္းမွာ ဆြဲေျပးလာတဲ့ ျမင္းတေကာင္နဲ႔ ဥပမာေပးတယ္။ ျမင္းကေတာ့ ဒီလွည္းႀကီးကို သူဆြဲလာတယ္လို႔ ထင္ေနတာေပါ့။ သို႔ေသာ္လည္း အမွန္မွာေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္ဘူး။ သူရပ္လိုက္လွ်င္လည္း မရေတာ့ဘူး။ လွည္းႀကီးနဲ႔ ၀န္ေတြက ျမင္းကို တလိန္႔ေကာက္ေကြး ျဖစ္ေအာင္ တြန္းခ်သြားေတာ့မွာ ေသခ်ာတယ္။ သူက ေခါင္းေဆာင္မႈ ရဲ႕ အကန္႔အသတ္ကို ေဆြးေႏြးျပခဲ့တယ္။ နပိုလီယံတို႔၊ အလက္ဇန္းဒါး သည္ဂရိတ္တို႔လို ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကို အနီးကပ္ၾကည့္ခြင့္ မသာခဲ့ၾကဘူး။ သို႔ေသာ္လည္း ေတာ္လ္စတိြဳင္းက သူတို႔ရဲ႔ ေနာက္ခံကားခ်ပ္ကိုပါ ေဖာ္ျပေပးႏိုင္ခဲ့ တယ္။ ေတာ္လ္စတြိဳင္းက ေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚမွာ သံသယရွိတယ္။ သမိုင္းဆိုတာ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္တဲ့ သူတေယာက္ ရဲ႕ ဖန္တီးမႈေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာ မဟုတ္ဘူး။ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ လူ၊ တသီးပုဂၢလမ်ားရဲ႔ က်ဳိးေၾကာင္းျဖစ္တည္မႈ ကြင္းဆက္ေပါင္းစပ္မႈမ်ားေၾကာင့္သာ ျဖစ္တယ္၊ သူတို႔ရဲ႕ ေသးငယ္ေသာ္လည္း ကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္စြာ ဆံုးျဖတ္ခြင့္မ်ား ေၾကာင့္ ျဖစ္လာရတယ္ ဆိုတာ ေဖာ္ျပခဲ့တယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ျပန္စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သမိုင္းမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းလို၊ အိႏၵိယက ဂႏၵီဂ်ီးလို၊ တူရကီက အတာတုက္လို ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ၾကတာ ေတြ႔ရ ျပန္တယ္။

ယခု ခြန္ဆာနဲ႔ (၀သပ) ၾကား ျဖစ္ေနတဲ့ တိုက္ပြဲေတြကလည္း ဒီအတိုင္းပဲလား။ ခြန္ဆာနဲ႔ ေ၀ဆူကန္းတို႔ရဲ႔ ပုဂၢိဳလ္ေရး ပဋိပကၡေၾကာင့္ တခုတည္းေတာ့ မဟုတ္ႏိုင္ဘူး။ အျခားဖက္ေပါင္းစံု အေျခအေနေတြက တြန္းပို႔ေနတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ တယ္။ တခါတေလ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔ေတြ၊ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲကာလေတြမွာလည္း ညီအစ္ကို မသိတသိ၊ ရွင္းလင္း ျပတ္သားစြာ ခြဲျခားမရႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြ ရွိေနခဲ့တယ္။ ခြန္ဆာရဲ႕ ေမာင္ထိုင္းတပ္မေတာ္မွာလည္း ရွမ္းအမ်ဳိးသားေရး အတြက္ စိတ္ထက္သန္စြာ လုပ္လိုၾကတဲ့ မ်ဳိးခ်စ္ရွမ္းပုဂၢဳိလ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ရွိတယ္။ တဖက္မွာလည္း မူးယစ္ေဆး၀ါး တပ္မေတာ္ (narco-army) အျဖစ္ တံဆိပ္တပ္ခံထားရတာ ရွိတယ္။ အလားတူပါပဲ။ (၀သပ) တပ္မေတာ္ထဲမွာလည္း ၀အမ်ဳိးသားေရး အတြက္ လုပ္လိုတဲ့ ၀မ်ဳိးခ်စ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ရွိသလို၊ ဘိန္းကိစၥနဲ႔ နာမည္ပ်က္ေနရတာလည္း ရွိတယ္။ တခါတေလ က်ေတာ့လည္း ေရကနည္းတဲ့အခါ က်ားလည္းေသာက္မယ္၊ ျခေသၤ့လည္း ေသာက္မယ္ဆိုေတာ့ ရွင္သန္ ရပ္တည္ေရး အတြက္ သူေသ ကိုယ္ရွင္ တိုက္ပြဲေတြလည္း ျဖစ္လာရတယ္။ အျဖဴခ်ည္းသက္သက္ မဟုတ္သလို၊ အမည္း ခ်ည္းပဲလည္း မဟုတ္ျပန္ဘူး။

ေတာ္လ္စတြိဳင္းက စစ္မွာ ဆံုးရႈံးရမႈ၊ ေသလုေမ်ာပါး ျဖစ္ခ်ိန္မွ ဘ၀ရဲ႔ အဓိပၸါယ္ ရွင္သန္မႈရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကို ရွာေတြ႔ေနမႈေတြ ကိုလည္း လွပစြာေဖာ္ျပခဲ့တယ္။ ထူးျခားတာကေတာ့ “စစ္နဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရး” စာ အသြားတေလွ်ာက္လံုးမွာ စစ္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကာလအတြင္း လူသားေတြရဲ႕ က်ဳိးေၾကာင္းမဆီေလ်ာ္ဘဲ ဆံုးျဖတ္လုပ္ေဆာင္ၾကတဲ့ ကိစၥေတြကို အေလးေပးေဖာ္ျပခဲ့ တယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကူတူေဇာ့ဖ္က ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ႀကီး ျဖစ္လာတယ္။ သူက အစီအစဥ္ေတြ ေသခ်ာခ်ေဆာင္ရြက္တာ ေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ၊ ရွိေနတဲ့ အေျခအေနမွာ သူေနာက္လိုက္ၾကဖို႔ ေတာင္းဆိုလို႔ ဒီလိုေခါင္းေဆာင္ႀကီး ျဖစ္လာရျပန္တယ္။ သူက သူေမွ်ာ္လင့္ထားတာနဲ႔ လြဲသြားတိုင္း အစီအစဥ္ကို အသစ္ျပန္ခ်တယ္။ နီကိုလပ္စ္က ဆြန္ညာဆီ ျပန္သြားမယ္ ဆံုးျဖတ္ၿပီးခါမွ ေကာက္ခါငင္ခါ ေမရီကို လက္ထပ္လိုက္တာမ်ဳိး၊ နာတာရွာကလည္း ရုတ္ခ်ည္း ပယ္ရီကို လက္ထပ္လိုက္ တာမ်ဳိး စသျဖင့္ ရုတ္ခ်ည္းအေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔ လူေတြရဲ႕ စစ္အတြင္းကာလ က်ဳိးေၾကာင္း မဆီေလ်ာ္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ေတြကို သရုပ္ျပခဲ့ျပန္ တယ္။

လီယိုေတာ္လ္စတြိဳင္းက စစ္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခန္း (၁၅) မွာ...
“… war began, that is, an event took place opposed to human reason and to human nature. Millions of men perpetrated against one another such innumerable crimes, frauds, treacheries, thefts, incendiarisms, and murders, as in whole centuries are not recorded in the annals of all the law courts of the world, but which those who committed them did not at the time regard as being crimes.”

“လူေတြရဲ႕ က်ဳိးေၾကာင္းဆီေလ်ာ္မႈ ဆင္ေျခေတြကို ဆန္႔က်င္လို႔၊ လူ႔သဘာ၀ကို ဆန္႔က်င္လို႔ စစ္ေတြျဖစ္လာၾကတယ္။ လူ သန္းေပါင္းမ်ားစြာက အျခားသူမ်ားကို ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္ၾကၿပီးေတာ့ မေရမတြက္ႏိုင္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြ၊ လိမ္ညာမႈေတြ၊ သစၥာေဖာက္မႈေတြ၊ ခိုးဆိုးလုယက္မႈေတြ၊ မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးမႈေတြ၊ လူသတ္မႈေတြ ျဖစ္လာၾကတယ္။ ကမၻာ့တရားခံုရံုးမွတ္တမ္း ေတြမွာ ရာစုႏွစ္ တခုလံုးလံုး မွတ္တမ္းမွတ္ရာ မရွိဘဲ က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲသည္ျပစ္မႈေတြကို ဒီ (စစ္ပြဲ) အခ်ိန္ တြင္းမွာ က်ဴးလြန္သူေတြက ရာဇ၀တ္မႈလို႔ မသတ္မွတ္ၾကဘူး။” ဆိုထားတယ္။ စစ္ပြဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လံု ေလာက္ေနလိုက္ တာ ထပ္ၿပီး ေျပာစရာေတာင္ မရွိေတာ့ဘူး။

....... .......... .......... ...........

သည္လိုနဲ႔ သူတို႔ အားလပ္ခ်ိန္မွာ စဥ္းစားစရာေတြ အမ်ားႀကီး စကားေျပာျဖစ္ၾကတယ္။
ေတာဆိုတာက သီခ်င္းေတြ၊ စာေတြမွာ စိတ္ကူးယဥ္စရာပါ။ ၿမိဳင္ထထဲကလို “ငွက္ကေလးေတြက မင္းေခါင္းေပၚမွာ၊ ေမာင့္ ေခါင္းေပၚမွာ” ဆိုတာမ်ဳိး၊ လိပ္ျပာေတြ၊ စမ္းေခ်ာင္းေတြ၊ ေတာင္တန္းျပာျပာေတြလိုမ်ဳိး စိတ္ကူးသာယာဖြယ္ေပါ့။ သို႔ေသာ္ လည္း ဆူးျခံဳေတြ၊ မႊားေတြ၊ ေသြးစုတ္တတ္တဲ့ ကၽြတ္ ေမွ်ာ့ေတြ၊ သားရဲေတြလည္း ရွိေနျပန္တယ္။ စစ္ပြဲေတြဟာလည္း အလားတူပါပဲ။ ရုပ္ရွင္ထဲကလို ၾကည့္ေကာင္းတဲ့ ရုဒၵရသကို ေပးတဲ့ ေဖ်ာ္ေျဖမႈမ်ဳိး သက္သက္မွ် မဟုတ္ပါဘူး။ အသက္ ေတြ၊ မ်က္ရည္ေတြ၊ စသျဖင့္ အမ်ားႀကီးပါ။ ေတာ္လ္စတြဳိင္း ေဖာ္ျပခဲ့သလို က်ဳိးေၾကာင္း မဆီေလ်ာ္လွတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ေတြလည္း ျပည့္ႏွက္ေနတတ္တယ္။

သူတို႔ ေလးေလးနက္နက္ စကားေတြလည္း ေျပာျဖစ္ၾကတယ္။
ဒီမိုကေရစီ ရၿပီ ဆိုပါစို႔။ ဒီလို အုပ္စု စစ္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနၿပီ ဆိုပါစို႔။ ဗဟို အစိုးရအေနနဲ႔ ဘာလုပ္ၾကမလဲေပါ့။
အေျဖေတြက လြယ္လြယ္ကူကူေတာ့ မရွိလွပါဘူး။
၁။ ဘာမွ ၀င္မလုပ္နဲ႔၊ လႊတ္ထားေပး။ ပန္းမွ ႏွစ္ဖက္ကို ေခ်မႈန္း။
၂။ ရွမ္းျပည္နယ္ကို လြတ္လပ္ေရးေပးလိုက္။ သူတို႔ဘာသာ သူတို႔ ခ်ေနပါေစ။
၃။ မွန္တယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ တဘက္ဘက္က ကူေပး။
၄။ ဗဟို အစိုးရက ၾကားဒိုင္လူႀကီးလုပ္၊ ေစ့စပ္ညိႇႏိႈင္းေရး ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔ေတြလႊတ္။
၅။ ဗဟိုအစိုးရတပ္ေတြက “လူျဖဴေတြရဲ႔ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုး” (whitemen's burden) ထမ္းထားသလို ႏွစ္ဖက္စလံုးကို ၀င္တိုက္..

.... .... .... ဘယ္အေျဖတခုမွ မလြယ္ကူသလို၊ သူတို႔ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြဟာလည္း အေျဖမရခဲ့ၾကပါဘူး။

သိပ္မၾကာခင္ ကာလမွာပဲ တပ္ရင္း (၅၀၁) ဖြဲ႔ဖို႔ လႊတ္လိုက္တဲ့ တပ္ေတြ ပေလာင္နယ္ေျမကေန (၀သပ) ဂြင္ထဲ ျပန္ဆုတ္ လာၾကတယ္လို႔ သတင္းၾကားရတယ္။ ပေလာင္ေဒသအတြင္း စစ္အစိုးရတပ္ေတြက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ရြာေတြေရႊ႔ေျပာင္း၊ စစ္ေရးအရ ဖိအားေပး တာေတြ လုပ္လာတယ္။ ပေလာင္ျပည္ လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ (PSLP) လည္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲ ေရး လုပ္ဖို႔ စစ္အစိုးရနဲ႔ စကားစေျပာတာေတြ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ သူတို႔ စဥ္းစားခ်က္ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ တပ္ရင္း (၅၀၁) က ျဖစ္ဖို႔ မလြယ္ ေတာ့ဘူး။ ၁၉၉၁ ဧၿပီလ ၂၁ ရက္ေန႔မွာ (PSLP) အပစ္ အခတ္ရပ္စဲေရး ယူသြားတယ္။ သူတို႔ လႊတ္လိုက္တဲ့ ဒု-ရင္းမွဴး သူရေဇာ္၊ အျခားရဲေဘာ္အခ်ဳိ႕လည္း ပေလာင္အဖြဲ႔နဲ႔အတူ ၿမိဳ႕ထဲ ျပန္လိုက္သြားၾကတယ္။ က်န္တဲ့ သူ တခ်ဳိ႔က မာနာပေလာ ျပန္ဆုတ္လာၾကရတယ္။ ရင္းမွဴး ကိုသိုက္ထြန္းဦးနဲ႔ အခ်ဳိ႔တပ္ေတြက ကခ်င္ျပည္နယ္ဖက္ KIO ဖက္ကို ေတာ လမ္းအတိုင္း ဆက္တက္သြားၾကတယ္။

ခြန္ဆာရဲ႔ ေမာင္တိုင္းတပ္မေတာ္ကလည္း ေက်ာင္းသားတပ္ဖြဲ႔၀င္ေတြ (၀သပ) မွာ ၀င္ကူေပးေနမွန္းသိလို႔ ABSDF ကို “ရန္သူ” အျဖစ္ ေၾကျငာတယ္ ၾကားခဲ့ရတယ္။

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။ ေမွ်ာ္....