ဂ်ပန္ငလ်င္၊ ဆူနာမီႏွင့္ အႏုျမဴျပႆနာ
မတ္လ ၁၁ ရက္ေန႔က လႈပ္သြားတဲ့ ဂ်ပန္ငလ်င္ဟာ ၁၉ဝဝ ခုႏွစ္ စရင္းစေကာက္္ခ်ိန္ကစၿပီး ပဥၥမအၾကီးဆံုး ငလ်င္ၾကီးတခု ျဖစ္တယ္။ ဂ်ပန္ကၽြန္းဟာ ၁၂-၁၃ ေပ အေရွ႕ဘက္ကို ေရြ႔သြားၿပီး ကမၻာ့ဝင္႐ိုးေတာင္ ၆.၅ လက္မ ေျပာင္းလဲသြားတယ္။ ကမၻာၾကီးလည္ပတ္မႈေတာင္ ၁.၈ မိုက္ခ႐ိုစကၠန႔္ (၁ စကၠန္႔= မိုက္ခ႐ိုစကၠန႔္ ၁သန္း) ေႏွးသြားတယ္လို႔ နာဆာ ပညာရွင္္ Richard S Gross ရဲ႕ တြက္ခ်က္မႈအရ သိရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီငလ်င္ဟာ ဒုတိယကမၻာ စစ္အၿပီး ဂ်ပန္ႏိုင္ငံအတြက္ အဆိုးဆံုး သဘာဝေဘးဒဏ္ျဖစ္တယ္။ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံဟာ ငလ်င္ေၾကာေပၚမွာ ရွိတာေၾကာင့္ ငလ်င္အတြက္ ျပင္ဆင္မႈရွိတယ္။
ျပႆနာက ငလ်င္ေၾကာင့္ျဖစ္လာတဲ့ ဆူနာမီပဲ။ ဆူနာမီ ဆိုတာကလည္း ဂ်ပန္စကားပါပဲ။ တိုက္ေတြေလာက္ၾကီးတဲ့ လႈိင္းလံုးၾကီးေတြ ကမ္းေပၚကို ေရာက္လာၿပီး၊ ကမ္းေျခမွာရွိတဲ့ အိမ္ေျခ ၿမိဳ႕ရြာေတြကို တိုက္စားသြားႏုိင္တဲ့ လႈိင္းၾကီးေတြကို ဆူနာမီလို႔ေခၚတာပါ။
ပိုရွင္းသြားေအာင္ ဘာေၾကာင့္ ငလ်င္လႈပ္တာလဲ၊ ငလ်င္ေၾကာင့္ ဆူနာမီဘယ္လို ျဖစ္ရတာလဲဆိုတာကိို ၾကည့္ၾကရေအာင္။
က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ကမၻာၾကီးဟာ တကယ္ေတာ့ အေသမဟုတ္ဘူး၊ အရွင္လို႔ေျပာရလိမ့္မယ္။ ဆိုလိုတာက က်ေနာ္တို႔ ရပ္ေနတဲ့ ေျမျပင္ၾကီးဟာ တကယ္ေတာ့ (ေရြ႔)ေနတာပါ။ ဥပမာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေအာက္မွာ ကမၻာေျမၾကီးရွိတယ္။ ဒီကမၻာေျမၾကီးဟာ အၿမဲဒီေနရာမွာပဲ တည္တန္႔ေနမွာ မဟုတ္ဘူး။ ေရြ႔ေနတာက တႏွစ္မွာ ၁ စင္တီမီတာ၊ ၂ စင္တီမီတာ ေရြ႔႕တာဆိုေတာ့ တိုေတာင္းလွတဲ့ လူ႔သက္တန္းမွာ ေရြ႔တယ္လို႔ မထင္ရဘူးေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ႏွစ္ေပါင္း သန္းရာနဲ႔ ေထာင္နဲ႔ခ်ီၿပီး ၾကာတဲ့ကာလမွာမွ ေရြ႔ရွားမႈဟာသိသာလာပါတယ္။ ဥပမာ ကမၻာတည္ၿပီးစ တည္ၿငိမ္လာတဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းသန္း ၃,၁ဝဝ ေလာက္ ကာလမွာ အခုလို ကုန္းတိုက္ၾကီး ၇ တိုက္ မရွိပါ။ ကုန္းေျမေတြအားလံုးဆက္ေနတဲ့ တိုက္ၾကီးတတိုက္ပဲရွိၿပီး၊ ေရေတြ ဝိုင္းရံလ်က္ရွိပါတယ္။ Super Continentလို႔ ေခၚပါတယ္။ သိပၸံပညာရွင္ေတြက ေနာက္ႏွစ္ေပါင္း သန္း ၁,ဝဝဝ ေက်ာ္ရင္ တုိက္ေတြအားလံုး စုေပါင္းလာၿပီး၊ Super Continent ျပန္ျဖစ္မယ္လို႔ ကြန္ျပဴတာ စင္ျမဴေလးရွင္းလို႔ေခၚတဲ့ တြက္ခ်က္နည္းအရ ၾကိဳတင္ ေဟာကိန္းထုတ္ထားၾကပါတယ္။ လက္ရွိ အိႏၵိယတိုက္ငယ္ဟာ ႏွစ္သန္းေပါင္းမ်ားစြာက အာဖရိကတိုက္နဲ႔ ကပ္လ်က္ရွိရာကေန အခုေနရာဆီ တျဖည္းျဖည္း ေရြ႔လာတာပါ။
တုိက္ၾကီးေတြနဲ႔ သမုဒၵရာေတြေအာက္မွာ တက္ေတာနစ္ပလိပ္ Tectonic Plates လို႔ေခၚတဲ့ ကမၻာ့ေက်ာက္လႊာထုၾကီးေတြ ရွိပါတယ္။ စက္႐ံုေတြမွာ ေတြ႔ေလ့ေတြ႔ထရွိတဲ့ သံမဏိအျပား Iron Plates ဒါမွမဟုတ္ Iron Sheets ေတြကို ေျပးျမင္ၾကည့္ပါ။ ေဘေဆာ့ basalt နဲ႔ ဂရင္ႏုိက္ granite လို႔ ေခၚၾကၿပီး၊ ၅ မုိင္ကေန မိုင္ ၃ဝ အထိ ထူပါတယ္။ ဒီေက်ာက္လႊာထုေတြေအာက္မွာ တဝက္တပ်က္ အရည္ေပ်ာ္ေနတဲ့ စီးကပ္ေက်ာက္အရည္ Viscous semi-molten rocks ေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ ကမၻာ့ေက်ာက္လႊာထုၾကီး Tectonic Plates ေတြဟာ ေရြ႔လ်ားေနၾကပါတယ္။
ဒီ Tectonic Plates ေတြဟာ တခုနဲ႔တခု ထိေတြ႔တဲ့ ေနရာမွာ အစဥ္တြန္းလ်က္ အားၿပိဳင္ေနၾကပါတယ္။ Tectonic Plate ေတြ ထိေတြ႔ဆက္စပ္ တြန္းအားၿပိဳင္ရာ လမ္းေၾကာင္းေတြကို Fault Line ငလ်င္အေၾကာလို႔ ေခၚၾကပါတယ္။ စာဖတ္သူတို႔ ကၽြဲ ၂ ႏွစ္ေကာင္ ေခါင္းခ်င္းေဝွ႔ေနတာကို ေျပးျမင္ၾကည့္ပါဦး။ အားခ်င္းမွ်ေနလို႔ ကၽြဲႏွစ္ေကာင္ ေရြ႔တယ္လို႔ မထင္ရေပမယ့္ ကၽြဲႏွစ္ေကာင္ရဲ႕ တြန္းအားဟာ ထိေတြ႔တဲ့ေနရာမွာ အားေတြ စုေနပါတယ္။ တခ်က္လႈပ္ခါသြားမွ အားလြတ္ထြက္ၿပီး၊ အားနဲ႔ေရြ႔လ်ားသြားတတ္ပါတယ္။ အဲဒီနည္းတူစြာ Tectonic Plates ေတြဟာ သူတို႔ထိေတြ႔ရာမွာ တခုနဲ႔တခု အတင္းတြန္းေနပါတယ္။ ဒီတြန္းအားေတြေၾကာင့္ စြမ္းအင္ Energy ဟာ အဲဒီဆံုမွတ္ေနရာမွာ (စု) ေနပါတယ္။ အဲဒီအင္အားေတြ လွ်ပ္တျပက္ အတင္းတုန္ခါ လြတ္ေျမာက္သြားရင္ ငလ်င္အေၾကာ Fault Line အတုိင္း ငလ်င္လႈပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ငလ်င္လႈပ္တယ္ဆိုတာက ပလိပ္ Plate ေတြ တုိက္ၿပီး၊ စုေနတဲ့ စြမ္းအင္၊အင္အားေတြ လြတ္ထြက္သြားတာပါ။ ငလ်င္လႈပ္ရင္ ေဘးတိုက္လႈပ္တာ ရွိသလို၊ အေပၚေအာက္လႈပ္တာ ရွိပါတယ္။ ကံဆိုးတာက ဂ်ပန္ႏုိင္္ငံဟာ Tectonic Plates ၄ ခု ဆံုရာ ငလ်င္ေၾကာေတြေပၚမွာ တည္ရွိေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ငလ်င္ ခဏခဏ အလႈပ္ခံရတဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီနည္းတူ အေမရိကန္ အေနာက္ဘက္ကမ္း တခုလံုးဟာလည္း ငလ်င္ေၾကာေတြအေပၚ တည္ရိွပါတယ္။ ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္မွာလည္း ငလ်င္ ခဏခဏ အလႈပ္ခံရပါတယ္။
ဂ်ပန္ဟာ ေျမာက္အေမရိကား၊ ပစိဖိတ္၊ ယူ႐ိုအာရွ Eurasian နဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္ Plates ေတြ လာ(စံု)ရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ပန္ေျမာက္ပိုင္းဟာ ေျမာက္အေမရိကား Plate ရဲ႕ အေနာက္အစြန္းဖ်ားမွာ တည္ရွိၿပီး၊ ဂ်ပန္ေတာင္ပိုင္းက ယူ႐ိုအာရွ Plate အေပၚ တည္ရိွပါတယ္။
အခုလႈပ္သြားတဲ့ ငလ်င္မွာ တိုက်ဳိၿမိဳ႕ကေန အေရွ႕ေျမာက္ ၂၃၁ မိုင္နဲ႔ ဟြန္႐ႉးကၽြန္း စင္ဒိုင္ၿမိဳ႕ အေရွ႕ဘက္ မိုင္ ၈ဝ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာေအာက္ Japan Trench အနီး ျဖစ္ပြားတာပါ။ ဒီေနရာမွာ ပစိဖိတ္ ပလိပ္ဟာ ေျမာက္အေမရိကား ပလိပ္နဲ႔ အားခ်င္းၿပိဳင္ ထိပ္တိုက္တြန္းၾကရာကေန ပစိဖိတ္ပလိပ္ဟာ ေျမာက္အေမရိကား ပလိပ္ေအာက္ထဲ တျဖည္းျဖည္း ထိုးဆင္းသြားျခင္းပါ။ ဒီလိုေနရာကို Seduction zone (Trench) လို႔ ေခၚၾကပါတယ္။ တခ်ိန္မွာ (အား) ေတြ စုစည္းေနရာကေန လြတ္ထြက္ၿပီး၊ အျပင္းအထန္ လႈပ္ရွားတာလည္း ျဖစ္တန္ျပန္ပါတယ္။ အေပၚေအာက္ လႈပ္ရွားျခင္းပါ။ အဲဒီလို ပစိဖိတ္ Plate က ေအာက္ထဲ လွ်ဳိဝင္အဖိခံျခင္းကေန ႐ုန္းထြက္ၿပီး၊ အေပၚကို ျပန္ဦးေမာ့လာတာေၾကာင့္ သမုဒၵရာေအာက္ ေျမၾကီးဟာ အေပၚကိုျမင့္တက္လာကာ အေရွ႕ဘက္ဆီ ၁၂-၁၃ ေပေလာက္ ေရြ႔႕သြားပါတယ္။ ဗဟိုခ်က္မဟာ သမုဒၵရာေအာက္ ၁၅.၂ မုိင္မွာ ျဖစ္ပြားတာေၾကာင့္ တိမ္တယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီလို သမုဒၵရာေအာက္ ကမၻာေျမၾကီး ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ အရွိန္နဲ႔ဖယ္ရွားခံရတဲ့ ပင္လယ္ေရေတြဟာ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာဆီ လႈိင္းႏွစ္ခုသ႑ာန္ ေရြ႔လ်ားသြားၾကပါတယ္။ တနာရီမွာ မိုင္ ၅ဝဝ ႏႈန္းနဲ႔ ေရြ႔လ်ားတယ္လို႔ တြက္ခ်က္လုိ႔ ရပါတယ္။
လႈိင္းေတြဟာ သမုဒၵရာေရေၾကာကို ျဖတ္သန္းရာမွာ အတိုက္ခံမရွိလို႔ မၾကီးမားေပမယ့္ ကမ္းေျခနဲ႔ နီးလာတာနဲ႔အမွ် အေနာက္က ပါလာတဲ့ အရွိန္နဲ႔၊ အေရွ႕က ကာဆီးထားမႈေၾကာင့္ လႈိင္းလံုးၾကီးေတြဟာ ကမ္းေျခနဲ႔ နီးေလၾကီးလာေလ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆူနာမီဆိုတာက လႈိင္းတခုထဲ မဟုတ္ပါဘူး။ အရွိန္ၾကီးရင္ ၾကီးသလို လႈိင္းလံုးၾကီးေတြ ဆက္တိုက္ လုိက္လာၿပီး၊ Plates ေတြ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ထိပ္တိုက္တြန္းၾကရင္း စုၿပံဳေနတဲ့ စြမ္းအားေတြဟာ လႈိင္းအရွိန္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားတာေၾကာင့္ ဒီလႈိင္းေတြရဲ႕ အင္အားဟာ အလြန္ပဲ ၾကီးမားလွပါတယ္။ ငလ်င္လႈပ္ရာ ဗဟိုနဲ႔နီးေလ အင္အားၾကီးမားေလ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလႈပ္တဲ့ ဗဟိုဟာ ဂ်ပန္ကၽြန္းနဲ႔ မိုင္ ၈ဝ ပဲေဝးတာမို႔၊ ထြက္ေျပးဖို႔လည္း သိပ္အခ်ိန္္မရ၊ လႈိင္းအရွိန္ကလည္း ၾကီးမားလွပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တေနရာမွာ အတြင္းပိုင္းထဲ ၆ မိုင္အထိ ေရေတြဝင္လာၾကပါတယ္။ အလြန္အင္အားၾကီးမားတဲ့ လႈိင္းလံုးၾကီးေတြဟာ အိမ္ေတြ၊ ကားေတြကို အ႐ုပ္ေလးေတြလိုပဲ ဖယ္ရွားသယ္ေဆာင္သြားႏုိင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ လႈိင္းအျမင့္က ေပ ၂ဝ အထိ ျမင့္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။
ဒီငလ်င္ၾကီး ၿပီးသြားတဲ့အခါ Plate ႏွစ္ခုဟာ ဆက္တြန္းေနၾကျပန္ၿပီ။ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝဝ-၁ဝဝဝ ေလာက္မွ တခါ ငလွ်င္ၾကီး ထပ္လႈပ္ပါမယ္။ တခ်ဳိ႕ပညာရွင္ေတြက ဒီငလ်င္မ်ဳိးဟာ ႏွစ္ ၅ဝဝ မွာမွ တခါလႈပ္တတ္တယ္လို႔ ဆိုသလို၊ တခ်ဳိ႕က ၁၇ဝဝ ခုႏွစ္ ေလာက္တုန္းက တခါလႈပ္ဖူးေၾကာင္း ရာဇဝင္မွာ မွတ္တမ္းရွိတယ္လို႔ ေထာက္ျပၾကပါတယ္။
ငလ်င္ကို ေလ့လာၾကတဲ့ သိပၸံရဲ႕ ျပႆနာမွာ ေနာက္တခါလႈပ္ဖို႔ အခ်ိန္တန္ၿပီလို႔ ေျပာႏုိင္ေပမယ့္ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဒီစြမ္းအင္ အင္အားေတြ လႊတ္ထြက္မွာကို မသိႏုိင္ၾကေသးပါ။ ဥပမာ ငလ်င္လႈပ္မႈ အခ်ိန္ဇယားကို ၾကည့္ၿပီး၊ အႏွစ္ ၁ဝဝ မွာ တခါလႈပ္တယ္၊ အႏွစ္ ၂ဝဝ မွာ တခါလႈပ္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းေျခ ေျပာႏုိင္ေပမယ့္ အတိအက် ဘယ္ေတာ့လႈပ္မယ္လို႔ ေျပာႏုိင္ေလာက္ေအာင္ သိပၸံက မထြန္းကားေသးပါ။ ကမၻာေျမျပင္ေပၚမွာပင္ ကိရိယာေတြ ျမႇဳပ္ႏွံၿပီး၊ tremor လို႔ ေခၚတဲ့ တုန္ခါမႈ အေသးေတြကို တိုင္းထြာခန္႔မွန္းႏုိင္ေပမယ့္ Plate အဆင့္အထိ ျဖစ္စဥ္ကို မတုိင္းႏုိင္ၾကေသးပါ။
ဒါေၾကာင့္ ဒီ ၂ဝ၁၁ ခု ဂ်ပန္ငလ်င္မွာ ဆူနာမီက ငလ်င္ထက္ ၾကီးမားတဲ့ ပ်က္စီးမႈကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဆူနာမီ ဖ်က္စီးမႈ ေနာက္ဆက္တြဲမွာ အႏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖိုေတြ ေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ Radiation အႏုျမဴေရာင္ျခည္ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ အႏၲရာယ္နဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။
ကမၻာမွာ စြမ္းအင္အသံုးဆံုး ၂ ေနရာ ရွိပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္နဲ႔ ကား၊ ေလယာဥ္၊ ရထားေတြ ေမာင္းႏွင္ဖို႔ ဓာတ္ဆီနဲ႔ ဒီဇယ္ဆီ ထုတ္လုပ္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ စက္႐ံုအလုပ္႐ံုေတြ၊ လူေနအိမ္ေတြ မီးရဖို႔ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ရပါတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္မွာ လွ်ပ္စစ္အေပၚ အားလံုး မီခိုေနၾကရရာ လွ်ပ္စစ္မရွိရင္ မည္ေရြ႔မည္မွ် ဒုကၡေရာက္ေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြ အသိဆံုးပါ။ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ဖို႔ လွ်ပ္စစ္တာဘိုင္ စက္ၾကီးေတြကို လည္ေစရပါတယ္။ ေရအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အပူအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေလအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ေက်ာက္မီးေသြး၊ ေရနံ၊ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ စသည္တို႔ကုိ မီး႐ႈိ႕ျခင္းျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ဒီ လွ်ပ္စစ္ တာဘိုင္ေတြကို လည္ေစျခင္းျဖင့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ကို ထုတ္လုပ္ရပါတယ္။ ေက်ာက္မီးေသြး၊ ေရနံ၊ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ စတာေတြကို မီး႐ႈိ႕တဲ့အခါ ကာဘြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုက္ဓာတ္ေငြ႔ ထြက္ကာ၊ ဒီဓာတ္ေငြ႔ဟာ ေလထုကို ညစ္ညမ္းေစၿပီး၊ ေနမွ အပူဓာတ္ကို စုပ္ယူထားတာေၾကာင့္ Global Warming လို႔ ေခၚတဲ့ ကမၻာၾကီး ပူေႏြးမႈကို ျဖစ္ေစပါတယ္။
သိပၸံညာရွင္ အိုင္စတိုင္းရဲ႕ ကမၻာေက်ာ္ ေဖာ္ျမဴလာ ရိွပါတယ္, E=mc2 ။ Mass ျဒပ္ထုနဲ႔ စြမ္းအင္ Energy ရဲ႕ ဆက္စပ္မႈကို ေဖာ္ထုတ္ထားတဲ့ ေဖာ္ျမဴလာျဖစ္ပါတယ္။ အႏုျမဴဗံုးဟာ အႏုျမဴေတြ ခြဲထုတ္ၿပီး၊ ဆက္တိုက္ၿပိဳကြဲေစၿပီး ထြက္ေပၚလာတဲ့စြမ္းအင္ကို လက္နက္အျဖစ္ သံုးတာပါ။ အဲဒီနည္းတူ အႏုျမဴစြမ္းအင္ကို ထိန္းခ်ဳပ္မႈရွိတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ အက်ဳိးရွိရွိသံုးႏုိင္ျပန္ပါတယ္။ လြယ္လြယ္နားလည္ေအာင္ ေျပာရရင္ သဘာဝအရ မတည္ၿငိမ္တဲ့ ယူေရနီယမ္ ၂၃၈ ဟာ ပိုေပါ့ပါးတ့ဲ ယူေရနီယမ္ ၂၃၄ ဘဝဆီ ကူေျပာင္းစဥ္ စြမ္းအင္အျဖစ္ ဂႏၼာေရာင္ျခည္ (Gamma Rays) ေတြ ထြက္ၿပီး၊ ျႏဴထရြန္ neutron ေတြ ထြက္က်လာပါတယ္။ သဘာဝအရ ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ ႏွစ္ေပါင္း သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထြက္က်လာတဲ့ ျႏဴထရြန္ေတြကုိ တျခား ယူေရနီယမ္ ျႏဴကလီးယပ္စ္နဲ႔ တိုက္ေစရာမွာ ျႏဴထရြန္ေတြ ထြက္က်ေစတာကို ဆက္တိုက္ၿပိဳကြဲေစၿပီး Chain Reaction လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ကေန (အပူ) ဓာတ္ထြက္ပါတယ္။ ဒီအပူဓာတ္ကိုသံုးၿပီး ေရကို (ဆူ) ေစကာ၊ ရလာတဲ့ (ေရေႏြးေငြ႔) ရဲ႕ စြမ္းအားနဲ႔ လွ်ပ္စစ္ တာဗိုင္ေတြကို လည္ေစကာ လွ်ပ္စစ္ထုတ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒီျဖစ္စဥ္မွာ ယူေရနီယမ္ ၂၃၄ ဟာ အႏုျမဴေရာင္ျခည္လို႔ေခၚတဲ့ Radiation ကို ထုတ္လြင့္ၿပီး၊ ဒီေရာင္ျခည္ဟာ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ရွိ ဆဲလ္ေတြကို ဖ်က္ဆီးႏုိင္တာေၾကာင့္ လူသားေတြအတြက္ အလြန္အႏၲရာယ္ ၾကီးမားလွပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Radiation ကို ထုတ္လြင့္ေနတဲ့ ယူေရနီယမ္ ၂၃၄ ေတြ အျပင္ဘက္ ျပန္႔မထြက္ဖို႔ အလြန္ထူတဲ့ သံမဏိသံေပါင္းဖိုေတြမွာထားၿပီး၊ ထပ္ဆင့္အလြန္ထူတဲ့ ကြန္ကရစ္အကာ အေဆာက္အအံုေတြထဲ ထားရပါတယ္။
ထပ္တူအေရးၾကီးတာက အပူလြန္ၿပီး ေပါက္ကြဲမႈမျဖစ္ေစဖို႔၊ လွ်ပ္စစ္တာဘိုင္ေတြကို လည္ေစတဲ့ ေရေႏြးေငြ႔ေတြကို ေရကန္ထဲျဖတ္ေစကာ အပူကို ေလ်ာ့ခ်ေစရပါတယ္။ ဒီေရကန္ထဲဆီ ဒီဇယ္ဆီနဲ႔ ေမာင္းႏွင္တဲ့ ေရစုပ္စက္ေတြမွ ပိုက္ေတြကတဆင့္ (ေရ) ေတြကို ပို႔ေပးရပါတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာ သံမဏိ သံေပါင္းဖိုေတြကို ေရလွည့္ပတ္မႈနဲ႔ အပူမလြန္ဖို႔ ထိန္းေပးထားရပါတယ္။
ဒီအႏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖို ဒီဇိုင္းမွာ ၁၉၇ဝ ေခတ္ကျဖစ္ၿပီး၊ ႏွစ္ ၄ဝ ေက်ာ္ပါၿပီ။ ေခတ္ေပၚ ဒီဇိုင္းေတြမွာ ေရကိုသံုးၿပီး၊ အေအးခံတဲ့ စနစ္ကို မသံုးၾကေတာ့ပါ။ ဂ်ပန္ရဲ႕ ျပႆနာမွာ တာဝန္ရွိသူေတြဟာ ငလ်င္ရန္ကို စိုးရိမ္ၾကလို႔ ငလ်င္ျဖစ္တာနဲ႔ အလိုေလ်ာက္ ရပ္ဆိုင္းျခင္း Automatic Shutdown ကို အေလးေပးခဲ့ၾကေပမယ့္ ဆူနာမီရန္ရဲ႕ အႏၲရာယ္ကို အေလးမေပးမိၾက။ ဒါ့အျပင္ နားလည္သူေတြက သတိေပးတဲ့ၾကားက ဒီဇယ္ ေရစုပ္စက္ေတြကို ေနရာမေရႊ႔မိခဲ့ၾက။ ဒီအႏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖို ၆ ခုကို တေနရာတည္းမွာ စုၿပံဳထားမိတာကလည္း တဒုကၡ။
ျပႆနာမွာ ဆူနာမီေၾကာင့္ အရန္အပို မီးေပးစနစ္ Backup electricity system ပ်က္သြားၿပီး လွ်ပ္စစ္မရွိလို႔ ေရစုပ္စက္ေတြ မလည္ႏိုင္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေရျပတ္သြားတာေၾကာင့္ ဒီအႏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖိုေတြ အပူလြန္ကာ ျပႆနာတက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္တဲ့ ဒီအႏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖိုမွာ လွ်ပ္စစ္ျပတ္သြားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး အပူလြန္ၿပီး အေဆာက္အအံုေတြ ေပါက္ကြဲကာ Radiation ေတြ ေလထဲလြင့္သြားပါရင္၊ ကမၻာ့ေလေၾကာင္းေတြမွတဆင့္ တျခားႏုိင္ငံေတြဆီ ပ်ံ႕ႏွံ႔ကုန္ပါရင္ လူေတြအတြက္ အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ Radiation ပ်ံ႕ႏံွ႔မႈမ်ားရင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အနီးကပ္ျဖစ္ရင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အႏၲရာယ္ ပိုၾကီးၿပီး၊ Radiation နည္းနည္း ေလထဲမွ ႐ႉမိရင္ ေရရွည္မွာ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ လူေတြ စိုးရိမ္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ျပႆနာမွာ Radioactive ျဖစ္ေနတဲ့ အရာဝတၳဳေတြ ေလမွတဆင့္ မိုးေရနဲ႔ ေရာသြားပါရင္ Radiation Rain ဆိုတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အက္စစ္မိုး Acid Rain နဲ႔ ဘာမွမဆိုင္ပါ။ ေက်ာက္မီးေသြး၊ ေရနံ၊ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ေတြကို မီး႐ႈိ႕ၿပီး၊ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္တဲ့ စက္႐ံုေတြဟာ စီအိုတူးလို႔ေခၚတဲ့ ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုဒ္ ဓာတ္ေငြ႔ေတြကို ေလထဲမႈတ္ထုတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီနည္းတူ အၾကီးစားစက္မႈလက္မႈ စက္႐ံုေတြဟာလည္း ဆာလ္ဗါဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္နဲ႔ ႏုိက္ထ႐ိုဂ်င္ ေအာက္ဆိုဒ္ေတြကို ေလထုထဲ စြန္႔ထုတ္ပါတယ္။ အလားတူပင္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ကားေတြကေန ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ ဓာတ္ေငြ႔ကို မႈတ္ထုတ္ၾကကာ ေလထုထဲ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစပါတယ္။
ဒီဓာတ္ေငြ႔ေတြဟာ မိုးေရနဲ႔ ေပါင္းမိတဲ့အခါ အက္ဆစ္ေတြအျဖစ္ ေျပာင္းလဲကာ မိုးထဲမွာ အက္ဆစ္ေတြ ပါလာတဲ့အတြက္ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ ဥပမာ အက္ဆစ္ေၾကာင့္ သစ္ပင္ေတြ၊ ပန္းပင္ေတြ ေသေစႏုိင္ပါတယ္။ အေဆာက္အအံုေတြ သံေခ်းတက္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အေမရိကန္မွာ ေလထုထဲကို ညစ္ညမ္းတဲ့ ဓာတ္ေငြ႔ေတြ မႈတ္ထုတ္မႈကို အေသအခ်ာ သုေတသနျပဳၿပီးမွ ဥပေဒနဲ႔ တားျမစ္လာရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Radiation နဲ႔ အက္ဆစ္မိုးနဲ႔က ဘာမွ မဆိုင္ပါ။
ေနာက္ မိုးေလဝသပညာအရ ကမၻာ့ေလေၾကာေတြဟာ နာရီပတ္တံနဲ႔ ေျပာင္းျပန္ (လက္ဝဲရစ္) လည္ပတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဂ်ပန္၊ တ႐ုတ္ျပည္မွ ေလေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆီ တုိက္ခတ္မလာပါ။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံဘက္သာ သြားႏုိင္တယ္။ အိႏၵိယ သို႔မဟုတ္ ျမန္မာရဲ႕ အေရွ႕မွာရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေတြ (အီရန္လိုႏိုင္ငံမ်ဳိး) ျဖစ္ခဲ့ရင္ အႏၲရာယ္ ရွိႏုိင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ ဥာဏ္မီသေလာက္ တင္ျပျခင္းပါ။
အင္တာနက္ေပၚမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနတဲ့ အႏုျမဴ ေကာလာဟလေတြကိုယံုၿပီး၊ ျမန္မာျပည္သူေတြ စိုးရိမ္စိတ္ မ်ားေနမွာကို စိုးလို႔ ဒီေဆာင္ပါး ေရးရျခင္းပါ။ မၾကာခင္ ဟိုက္ထ႐ိုဂ်င္ေခတ္ဆီ ေရာက္လာရမွာက ေမာ္ေတာ္ကားေတြဟာ ေရနံမွျဖစ္တဲ့ ဓာတ္ဆီအစား ဟိုက္ထ႐ိုဂ်င္ကို ေလာင္စာအျဇစ္သံုးၿပီး၊ ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္အစား ေရသာ ထြက္လာကာ ေလထုညစ္ညမ္းမႈကို ကာကြယ္ႏုိင္မယ္။
အခုအသုံုးျပဳေနတဲ့ အႏုျမဴနိႆရမွာ ဖစ္ရွင္ Fission လို႔ ေခၚပါတယ္။ ေနမင္းၾကီးမွာ သဘာဝအေလ်ာက္ စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္တဲ့ နည္းမွာ ျဖဴရွင္ Fusion လို႔ ေခၚပါတယ္။ ျဖဴရွင္ Fusion ဟာ ဖစ္ရွင္ Fission ရဲ႕ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္တယ္။ ဖစ္ရွင္ Fission ဟာ ပိုၾကီးတဲ့ အႏုျမဴကို ခြဲၿပီး၊ ပိုငယ္တဲ့ အႏုျမဴကို ေဖာ္ထုတ္ျခင္းပါ။ ျဖဴရွင္ Fusion မွာ ပိုငယ္တဲ့ အႏုျမဴ ႏွစ္ခုကို ေပါင္းစပ္ၿပီး၊ ပိုၾကီးတဲ့ အႏုျမဴကို ေဖာ္ထုတ္တာပါ။ ဒါေပမဲ့ စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္မႈမွာ ျဖဴရွင္ Fusion က ဖစ္ရွင္ Fission ထက္ ၃ - ၄ ဆ ပိုထုတ္ႏုိင္ပါတယ္။
အႏုျမဴဗံုး (Atomic Bomb) ထက္ အစြမ္းထက္တဲ့ ဟိုက္ထ႐ိုဂ်င္ဗံုး ဆိုတာက ဖစ္ရွင္ Fission ကို သံုးၿပီး၊ ျဖဴရွင္ Fusion ျဖစ္စဥ္္ Reaction ရေအာင္ လုပ္ကာ လက္နက္အျဖစ္ သံုးျခင္းပါ။ ျဖဴရွင္ Fusion ျဖစ္ဖို႔ ဖိအားနဲ႔ အပူလုိတယ္။ သိပၸံပညာရွင္ေတြ ျဖဴရွင္ Fusion အႏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖို တည္ေဆာက္ႏုိင္ဖို႔ သုေတသန လုပ္ေနတာ ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝ ေက်ာ္ၿပီ။ မေအာင္ျမင္ေသးပါ။ သံုးရတဲ့ စြမ္းအင္က ထြက္လာတဲ့ စြမ္းအင္ထက္ မ်ားေနလို႔ပါ။ ျဖဴရွင္ Fusion ရဲ႕ အားသာခ်က္မွာ လူေတြကို ဒုကၡေပးႏုိင္တဲ့ radioactive particles အႏုျမဴေရာင္ျခည္လႊမ္းအရာေတြ မ်ားမ်ားစားစား မေဖာ္ထုတ္ျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ပိုအသံုးဝင္တဲ့ သိပၸံနည္းပညာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေလာေလာဆယ္ အႏုျမဴအတတ္ပညာမွာလည္း သံုးၿပီးသား ယူေရနီယမ္ အေခ်ာင္းေတြကို ေလာင္စာအျဖစ္ အသံုးျပဳတဲ့ Breeder Reactor ဆိုတာ ေပၚေနပါၿပီ။ ဒါ့ေၾကာင့္ Radioactive ျဖစ္တဲ့ ေလာင္စာေတြကို ေျမၾကီးေအာက္မွာ ျမႇဳပ္ၿပီး စြန္႔လႊတ္စရာ မလိုေတာ့ပါ။
ဒီမွာ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြ ဂ်ပန္ေတြကို အတုယူသင့္တာေတြ ရွိပါတယ္။ ဂ်ပန္ေတြဟာ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ဳိးကိုခ်စ္တဲ့စိတ္ အင္မတန္ ျပင္းထန္တယ္။ ဂ်ပန္ထုတ္ပစၥည္းမွ ေကာင္းတယ္။ ဂ်ပန္ဆန္ကမွ တကယ့္ ဆန္ဆိုၿပီး ဂ်ပန္မွ ဂ်ပန္စိတ္ ရွိပါတယ္။ စည္းကမ္းရွိတဲ့ ေနရာမွာလည္း စံယူသင့္ပါတယ္။ သဘာဝ ေဘးဒုကၡ ေရာက္တာေတာင္ ခိုးဝွက္မယ့္သူေတြ မရွိတာၾကည့္ၿပီး ကမၻာက ခ်ီးက်ဴးရတယ္။ ေဟတီမွာ ငလ်င္လႈပ္ေတာ့ ခိုးလိုက္ၾကတာ ေသာက္ေသာက္လဲ။ ဘယ္သူေသေသ ငေတမာၿပီးေရာဆိုတဲ့ သူခိုးေတြ။
ေနာက္ သတိျပဳေစခ်င္တာက အႏုျမဴပညာဆိုတာ လူေတြ ေသေၾကဖို႔ ဗံုးအျဖစ္ သံုးႏုိင္သလို ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္တဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ လူေတြကို အလင္းေပးတဲ့၊ အက်ဳိးျပဳတဲ့ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ရာမွာလည္း အသံုးခ်ႏုိင္ပါတယ္။ စစ္တပ္ဆိုတာလည္း ထိုနည္းတူပါပဲ။ စိတ္ထားမွန္ရင္ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ဳိးကို အက်ိဳးျပဳႏိုင္တဲ့ က႑ကေန ရပ္တည္ႏုိင္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ၾကီး တိုးတက္ခ်မ္းသာပါေစ။
စာဖတ္သူတို႔ အသိႂကြယ္၍ စိတ္ေအးမႈ ရပါေစ။
(မွတ္ခ်က္။ စာေရးသူသည္ အင္ဂ်င္နီယာျဖစ္၍ သိပၸံပညာကို ဝါသနာပါသျဖင့္ တသက္လံုး ေလ့လာဖတ္႐ႈခဲ့ရာ တသက္လံုး စုေဆာင္းလာသည့္ အသိေၾကာင့္ သိပၸံအေၾကာင္းအရာမ်ားကို နားလည္လြယ္လာပါသည္။ ဤေဆာင္းပါးအတြက္ အသံုးျပဳရသည့္ ေဆာင္းပါးႏွင့္ စာေစာင္မ်ားမွာလည္း မ်ားျပားလြန္းပါသျဖင့္ အၫႊန္းကို မေဖာ္ျပေတာ့ပါ။ ဘာသာရပ္ဆုိင္ရာ အသံုးအႏႈံး မ်ားသျဖင့္ နားလည္မလြဲရန္ မူလ အဂၤလိပ္ အေခၚအေဝၚမ်ားကို မလႊဲမေရွာင္သာ အသံုးျပဳရသည္ကိုလည္း ခြင့္လႊတ္ေစခ်င္ပါသည္။)
ဘိုဘိုေက်ာ္ၿငိမ္း
ဂ်ပန္ငလ်င္၊ ဆူနာမီႏွင့္ အႏုျမဴျပႆနာ
မတ္လ ၁၁ ရက္ေန႔က လႈပ္သြားတဲ့ ဂ်ပန္ငလ်င္ဟာ ၁၉ဝဝ ခုႏွစ္ စရင္းစေကာက္္ခ်ိန္ကစၿပီး ပဥၥမအၾကီးဆံုး ငလ်င္ၾကီးတခု ျဖစ္တယ္။ ဂ်ပန္ကၽြန္းဟာ ၁၂-၁၃ ေပ အေရွ႕ဘက္ကို ေရြ႔သြားၿပီး ကမၻာ့ဝင္႐ိုးေတာင္ ၆.၅ လက္မ ေျပာင္းလဲသြားတယ္။ ကမၻာၾကီးလည္ပတ္မႈေတာင္ ၁.၈ မိုက္ခ႐ိုစကၠန႔္ (၁ စကၠန္႔= မိုက္ခ႐ိုစကၠန႔္ ၁သန္း) ေႏွးသြားတယ္လို႔ နာဆာ ပညာရွင္္ Richard S Gross ရဲ႕ တြက္ခ်က္မႈအရ သိရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီငလ်င္ဟာ ဒုတိယကမၻာ စစ္အၿပီး ဂ်ပန္ႏိုင္ငံအတြက္ အဆိုးဆံုး သဘာဝေဘးဒဏ္ျဖစ္တယ္။ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံဟာ ငလ်င္ေၾကာေပၚမွာ ရွိတာေၾကာင့္ ငလ်င္အတြက္ ျပင္ဆင္မႈရွိတယ္။
ျပႆနာက ငလ်င္ေၾကာင့္ျဖစ္လာတဲ့ ဆူနာမီပဲ။ ဆူနာမီ ဆိုတာကလည္း ဂ်ပန္စကားပါပဲ။ တိုက္ေတြေလာက္ၾကီးတဲ့ လႈိင္းလံုးၾကီးေတြ ကမ္းေပၚကို ေရာက္လာၿပီး၊ ကမ္းေျခမွာရွိတဲ့ အိမ္ေျခ ၿမိဳ႕ရြာေတြကို တိုက္စားသြားႏုိင္တဲ့ လႈိင္းၾကီးေတြကို ဆူနာမီလို႔ေခၚတာပါ။
ပိုရွင္းသြားေအာင္ ဘာေၾကာင့္ ငလ်င္လႈပ္တာလဲ၊ ငလ်င္ေၾကာင့္ ဆူနာမီဘယ္လို ျဖစ္ရတာလဲဆိုတာကိို ၾကည့္ၾကရေအာင္။
က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ကမၻာၾကီးဟာ တကယ္ေတာ့ အေသမဟုတ္ဘူး၊ အရွင္လို႔ေျပာရလိမ့္မယ္။ ဆိုလိုတာက က်ေနာ္တို႔ ရပ္ေနတဲ့ ေျမျပင္ၾကီးဟာ တကယ္ေတာ့ (ေရြ႔)ေနတာပါ။ ဥပမာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေအာက္မွာ ကမၻာေျမၾကီးရွိတယ္။ ဒီကမၻာေျမၾကီးဟာ အၿမဲဒီေနရာမွာပဲ တည္တန္႔ေနမွာ မဟုတ္ဘူး။ ေရြ႔ေနတာက တႏွစ္မွာ ၁ စင္တီမီတာ၊ ၂ စင္တီမီတာ ေရြ႔႕တာဆိုေတာ့ တိုေတာင္းလွတဲ့ လူ႔သက္တန္းမွာ ေရြ႔တယ္လို႔ မထင္ရဘူးေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ႏွစ္ေပါင္း သန္းရာနဲ႔ ေထာင္နဲ႔ခ်ီၿပီး ၾကာတဲ့ကာလမွာမွ ေရြ႔ရွားမႈဟာသိသာလာပါတယ္။ ဥပမာ ကမၻာတည္ၿပီးစ တည္ၿငိမ္လာတဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းသန္း ၃,၁ဝဝ ေလာက္ ကာလမွာ အခုလို ကုန္းတိုက္ၾကီး ၇ တိုက္ မရွိပါ။ ကုန္းေျမေတြအားလံုးဆက္ေနတဲ့ တိုက္ၾကီးတတိုက္ပဲရွိၿပီး၊ ေရေတြ ဝိုင္းရံလ်က္ရွိပါတယ္။ Super Continentလို႔ ေခၚပါတယ္။ သိပၸံပညာရွင္ေတြက ေနာက္ႏွစ္ေပါင္း သန္း ၁,ဝဝဝ ေက်ာ္ရင္ တုိက္ေတြအားလံုး စုေပါင္းလာၿပီး၊ Super Continent ျပန္ျဖစ္မယ္လို႔ ကြန္ျပဴတာ စင္ျမဴေလးရွင္းလို႔ေခၚတဲ့ တြက္ခ်က္နည္းအရ ၾကိဳတင္ ေဟာကိန္းထုတ္ထားၾကပါတယ္။ လက္ရွိ အိႏၵိယတိုက္ငယ္ဟာ ႏွစ္သန္းေပါင္းမ်ားစြာက အာဖရိကတိုက္နဲ႔ ကပ္လ်က္ရွိရာကေန အခုေနရာဆီ တျဖည္းျဖည္း ေရြ႔လာတာပါ။
တုိက္ၾကီးေတြနဲ႔ သမုဒၵရာေတြေအာက္မွာ တက္ေတာနစ္ပလိပ္ Tectonic Plates လို႔ေခၚတဲ့ ကမၻာ့ေက်ာက္လႊာထုၾကီးေတြ ရွိပါတယ္။ စက္႐ံုေတြမွာ ေတြ႔ေလ့ေတြ႔ထရွိတဲ့ သံမဏိအျပား Iron Plates ဒါမွမဟုတ္ Iron Sheets ေတြကို ေျပးျမင္ၾကည့္ပါ။ ေဘေဆာ့ basalt နဲ႔ ဂရင္ႏုိက္ granite လို႔ ေခၚၾကၿပီး၊ ၅ မုိင္ကေန မိုင္ ၃ဝ အထိ ထူပါတယ္။ ဒီေက်ာက္လႊာထုေတြေအာက္မွာ တဝက္တပ်က္ အရည္ေပ်ာ္ေနတဲ့ စီးကပ္ေက်ာက္အရည္ Viscous semi-molten rocks ေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာ ကမၻာ့ေက်ာက္လႊာထုၾကီး Tectonic Plates ေတြဟာ ေရြ႔လ်ားေနၾကပါတယ္။
ဒီ Tectonic Plates ေတြဟာ တခုနဲ႔တခု ထိေတြ႔တဲ့ ေနရာမွာ အစဥ္တြန္းလ်က္ အားၿပိဳင္ေနၾကပါတယ္။ Tectonic Plate ေတြ ထိေတြ႔ဆက္စပ္ တြန္းအားၿပိဳင္ရာ လမ္းေၾကာင္းေတြကို Fault Line ငလ်င္အေၾကာလို႔ ေခၚၾကပါတယ္။ စာဖတ္သူတို႔ ကၽြဲ ၂ ႏွစ္ေကာင္ ေခါင္းခ်င္းေဝွ႔ေနတာကို ေျပးျမင္ၾကည့္ပါဦး။ အားခ်င္းမွ်ေနလို႔ ကၽြဲႏွစ္ေကာင္ ေရြ႔တယ္လို႔ မထင္ရေပမယ့္ ကၽြဲႏွစ္ေကာင္ရဲ႕ တြန္းအားဟာ ထိေတြ႔တဲ့ေနရာမွာ အားေတြ စုေနပါတယ္။ တခ်က္လႈပ္ခါသြားမွ အားလြတ္ထြက္ၿပီး၊ အားနဲ႔ေရြ႔လ်ားသြားတတ္ပါတယ္။ အဲဒီနည္းတူစြာ Tectonic Plates ေတြဟာ သူတို႔ထိေတြ႔ရာမွာ တခုနဲ႔တခု အတင္းတြန္းေနပါတယ္။ ဒီတြန္းအားေတြေၾကာင့္ စြမ္းအင္ Energy ဟာ အဲဒီဆံုမွတ္ေနရာမွာ (စု) ေနပါတယ္။ အဲဒီအင္အားေတြ လွ်ပ္တျပက္ အတင္းတုန္ခါ လြတ္ေျမာက္သြားရင္ ငလ်င္အေၾကာ Fault Line အတုိင္း ငလ်င္လႈပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ငလ်င္လႈပ္တယ္ဆိုတာက ပလိပ္ Plate ေတြ တုိက္ၿပီး၊ စုေနတဲ့ စြမ္းအင္၊အင္အားေတြ လြတ္ထြက္သြားတာပါ။ ငလ်င္လႈပ္ရင္ ေဘးတိုက္လႈပ္တာ ရွိသလို၊ အေပၚေအာက္လႈပ္တာ ရွိပါတယ္။ ကံဆိုးတာက ဂ်ပန္ႏုိင္္ငံဟာ Tectonic Plates ၄ ခု ဆံုရာ ငလ်င္ေၾကာေတြေပၚမွာ တည္ရွိေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ငလ်င္ ခဏခဏ အလႈပ္ခံရတဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီနည္းတူ အေမရိကန္ အေနာက္ဘက္ကမ္း တခုလံုးဟာလည္း ငလ်င္ေၾကာေတြအေပၚ တည္ရိွပါတယ္။ ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္မွာလည္း ငလ်င္ ခဏခဏ အလႈပ္ခံရပါတယ္။
ဂ်ပန္ဟာ ေျမာက္အေမရိကား၊ ပစိဖိတ္၊ ယူ႐ိုအာရွ Eurasian နဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္ Plates ေတြ လာ(စံု)ရာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂ်ပန္ေျမာက္ပိုင္းဟာ ေျမာက္အေမရိကား Plate ရဲ႕ အေနာက္အစြန္းဖ်ားမွာ တည္ရွိၿပီး၊ ဂ်ပန္ေတာင္ပိုင္းက ယူ႐ိုအာရွ Plate အေပၚ တည္ရိွပါတယ္။
အခုလႈပ္သြားတဲ့ ငလ်င္မွာ တိုက်ဳိၿမိဳ႕ကေန အေရွ႕ေျမာက္ ၂၃၁ မိုင္နဲ႔ ဟြန္႐ႉးကၽြန္း စင္ဒိုင္ၿမိဳ႕ အေရွ႕ဘက္ မိုင္ ၈ဝ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာေအာက္ Japan Trench အနီး ျဖစ္ပြားတာပါ။ ဒီေနရာမွာ ပစိဖိတ္ ပလိပ္ဟာ ေျမာက္အေမရိကား ပလိပ္နဲ႔ အားခ်င္းၿပိဳင္ ထိပ္တိုက္တြန္းၾကရာကေန ပစိဖိတ္ပလိပ္ဟာ ေျမာက္အေမရိကား ပလိပ္ေအာက္ထဲ တျဖည္းျဖည္း ထိုးဆင္းသြားျခင္းပါ။ ဒီလိုေနရာကို Seduction zone (Trench) လို႔ ေခၚၾကပါတယ္။ တခ်ိန္မွာ (အား) ေတြ စုစည္းေနရာကေန လြတ္ထြက္ၿပီး၊ အျပင္းအထန္ လႈပ္ရွားတာလည္း ျဖစ္တန္ျပန္ပါတယ္။ အေပၚေအာက္ လႈပ္ရွားျခင္းပါ။ အဲဒီလို ပစိဖိတ္ Plate က ေအာက္ထဲ လွ်ဳိဝင္အဖိခံျခင္းကေန ႐ုန္းထြက္ၿပီး၊ အေပၚကို ျပန္ဦးေမာ့လာတာေၾကာင့္ သမုဒၵရာေအာက္ ေျမၾကီးဟာ အေပၚကိုျမင့္တက္လာကာ အေရွ႕ဘက္ဆီ ၁၂-၁၃ ေပေလာက္ ေရြ႔႕သြားပါတယ္။ ဗဟိုခ်က္မဟာ သမုဒၵရာေအာက္ ၁၅.၂ မုိင္မွာ ျဖစ္ပြားတာေၾကာင့္ တိမ္တယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီလို သမုဒၵရာေအာက္ ကမၻာေျမၾကီး ေျပာင္းလဲမႈေၾကာင့္ အရွိန္နဲ႔ဖယ္ရွားခံရတဲ့ ပင္လယ္ေရေတြဟာ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာဆီ လႈိင္းႏွစ္ခုသ႑ာန္ ေရြ႔လ်ားသြားၾကပါတယ္။ တနာရီမွာ မိုင္ ၅ဝဝ ႏႈန္းနဲ႔ ေရြ႔လ်ားတယ္လို႔ တြက္ခ်က္လုိ႔ ရပါတယ္။
လႈိင္းေတြဟာ သမုဒၵရာေရေၾကာကို ျဖတ္သန္းရာမွာ အတိုက္ခံမရွိလို႔ မၾကီးမားေပမယ့္ ကမ္းေျခနဲ႔ နီးလာတာနဲ႔အမွ် အေနာက္က ပါလာတဲ့ အရွိန္နဲ႔၊ အေရွ႕က ကာဆီးထားမႈေၾကာင့္ လႈိင္းလံုးၾကီးေတြဟာ ကမ္းေျခနဲ႔ နီးေလၾကီးလာေလ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆူနာမီဆိုတာက လႈိင္းတခုထဲ မဟုတ္ပါဘူး။ အရွိန္ၾကီးရင္ ၾကီးသလို လႈိင္းလံုးၾကီးေတြ ဆက္တိုက္ လုိက္လာၿပီး၊ Plates ေတြ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ထိပ္တိုက္တြန္းၾကရင္း စုၿပံဳေနတဲ့ စြမ္းအားေတြဟာ လႈိင္းအရွိန္အျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားတာေၾကာင့္ ဒီလႈိင္းေတြရဲ႕ အင္အားဟာ အလြန္ပဲ ၾကီးမားလွပါတယ္။ ငလ်င္လႈပ္ရာ ဗဟိုနဲ႔နီးေလ အင္အားၾကီးမားေလ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလႈပ္တဲ့ ဗဟိုဟာ ဂ်ပန္ကၽြန္းနဲ႔ မိုင္ ၈ဝ ပဲေဝးတာမို႔၊ ထြက္ေျပးဖို႔လည္း သိပ္အခ်ိန္္မရ၊ လႈိင္းအရွိန္ကလည္း ၾကီးမားလွပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တေနရာမွာ အတြင္းပိုင္းထဲ ၆ မိုင္အထိ ေရေတြဝင္လာၾကပါတယ္။ အလြန္အင္အားၾကီးမားတဲ့ လႈိင္းလံုးၾကီးေတြဟာ အိမ္ေတြ၊ ကားေတြကို အ႐ုပ္ေလးေတြလိုပဲ ဖယ္ရွားသယ္ေဆာင္သြားႏုိင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ လႈိင္းအျမင့္က ေပ ၂ဝ အထိ ျမင့္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။
ဒီငလ်င္ၾကီး ၿပီးသြားတဲ့အခါ Plate ႏွစ္ခုဟာ ဆက္တြန္းေနၾကျပန္ၿပီ။ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝဝ-၁ဝဝဝ ေလာက္မွ တခါ ငလွ်င္ၾကီး ထပ္လႈပ္ပါမယ္။ တခ်ဳိ႕ပညာရွင္ေတြက ဒီငလ်င္မ်ဳိးဟာ ႏွစ္ ၅ဝဝ မွာမွ တခါလႈပ္တတ္တယ္လို႔ ဆိုသလို၊ တခ်ဳိ႕က ၁၇ဝဝ ခုႏွစ္ ေလာက္တုန္းက တခါလႈပ္ဖူးေၾကာင္း ရာဇဝင္မွာ မွတ္တမ္းရွိတယ္လို႔ ေထာက္ျပၾကပါတယ္။
ငလ်င္ကို ေလ့လာၾကတဲ့ သိပၸံရဲ႕ ျပႆနာမွာ ေနာက္တခါလႈပ္ဖို႔ အခ်ိန္တန္ၿပီလို႔ ေျပာႏုိင္ေပမယ့္ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဒီစြမ္းအင္ အင္အားေတြ လႊတ္ထြက္မွာကို မသိႏုိင္ၾကေသးပါ။ ဥပမာ ငလ်င္လႈပ္မႈ အခ်ိန္ဇယားကို ၾကည့္ၿပီး၊ အႏွစ္ ၁ဝဝ မွာ တခါလႈပ္တယ္၊ အႏွစ္ ၂ဝဝ မွာ တခါလႈပ္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းေျခ ေျပာႏုိင္ေပမယ့္ အတိအက် ဘယ္ေတာ့လႈပ္မယ္လို႔ ေျပာႏုိင္ေလာက္ေအာင္ သိပၸံက မထြန္းကားေသးပါ။ ကမၻာေျမျပင္ေပၚမွာပင္ ကိရိယာေတြ ျမႇဳပ္ႏွံၿပီး၊ tremor လို႔ ေခၚတဲ့ တုန္ခါမႈ အေသးေတြကို တိုင္းထြာခန္႔မွန္းႏုိင္ေပမယ့္ Plate အဆင့္အထိ ျဖစ္စဥ္ကို မတုိင္းႏုိင္ၾကေသးပါ။
ဒါေၾကာင့္ ဒီ ၂ဝ၁၁ ခု ဂ်ပန္ငလ်င္မွာ ဆူနာမီက ငလ်င္ထက္ ၾကီးမားတဲ့ ပ်က္စီးမႈကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဆူနာမီ ဖ်က္စီးမႈ ေနာက္ဆက္တြဲမွာ အႏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖိုေတြ ေပါက္ကြဲမႈေၾကာင့္ Radiation အႏုျမဴေရာင္ျခည္ ပ်ံ႕ႏွံ႔မႈ အႏၲရာယ္နဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။
ကမၻာမွာ စြမ္းအင္အသံုးဆံုး ၂ ေနရာ ရွိပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္နဲ႔ ကား၊ ေလယာဥ္၊ ရထားေတြ ေမာင္းႏွင္ဖို႔ ဓာတ္ဆီနဲ႔ ဒီဇယ္ဆီ ထုတ္လုပ္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ စက္႐ံုအလုပ္႐ံုေတြ၊ လူေနအိမ္ေတြ မီးရဖို႔ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ရပါတယ္။ ဒီေန႔ေခတ္မွာ လွ်ပ္စစ္အေပၚ အားလံုး မီခိုေနၾကရရာ လွ်ပ္စစ္မရွိရင္ မည္ေရြ႔မည္မွ် ဒုကၡေရာက္ေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြ အသိဆံုးပါ။ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ဖို႔ လွ်ပ္စစ္တာဘိုင္ စက္ၾကီးေတြကို လည္ေစရပါတယ္။ ေရအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အပူအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေလအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ေက်ာက္မီးေသြး၊ ေရနံ၊ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ စသည္တို႔ကုိ မီး႐ႈိ႕ျခင္းျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ဒီ လွ်ပ္စစ္ တာဘိုင္ေတြကို လည္ေစျခင္းျဖင့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္ကို ထုတ္လုပ္ရပါတယ္။ ေက်ာက္မီးေသြး၊ ေရနံ၊ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ စတာေတြကို မီး႐ႈိ႕တဲ့အခါ ကာဘြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုက္ဓာတ္ေငြ႔ ထြက္ကာ၊ ဒီဓာတ္ေငြ႔ဟာ ေလထုကို ညစ္ညမ္းေစၿပီး၊ ေနမွ အပူဓာတ္ကို စုပ္ယူထားတာေၾကာင့္ Global Warming လို႔ ေခၚတဲ့ ကမၻာၾကီး ပူေႏြးမႈကို ျဖစ္ေစပါတယ္။
သိပၸံညာရွင္ အိုင္စတိုင္းရဲ႕ ကမၻာေက်ာ္ ေဖာ္ျမဴလာ ရိွပါတယ္, E=mc2 ။ Mass ျဒပ္ထုနဲ႔ စြမ္းအင္ Energy ရဲ႕ ဆက္စပ္မႈကို ေဖာ္ထုတ္ထားတဲ့ ေဖာ္ျမဴလာျဖစ္ပါတယ္။ အႏုျမဴဗံုးဟာ အႏုျမဴေတြ ခြဲထုတ္ၿပီး၊ ဆက္တိုက္ၿပိဳကြဲေစၿပီး ထြက္ေပၚလာတဲ့စြမ္းအင္ကို လက္နက္အျဖစ္ သံုးတာပါ။ အဲဒီနည္းတူ အႏုျမဴစြမ္းအင္ကို ထိန္းခ်ဳပ္မႈရွိတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ အက်ဳိးရွိရွိသံုးႏုိင္ျပန္ပါတယ္။ လြယ္လြယ္နားလည္ေအာင္ ေျပာရရင္ သဘာဝအရ မတည္ၿငိမ္တဲ့ ယူေရနီယမ္ ၂၃၈ ဟာ ပိုေပါ့ပါးတ့ဲ ယူေရနီယမ္ ၂၃၄ ဘဝဆီ ကူေျပာင္းစဥ္ စြမ္းအင္အျဖစ္ ဂႏၼာေရာင္ျခည္ (Gamma Rays) ေတြ ထြက္ၿပီး၊ ျႏဴထရြန္ neutron ေတြ ထြက္က်လာပါတယ္။ သဘာဝအရ ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ ႏွစ္ေပါင္း သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ထြက္က်လာတဲ့ ျႏဴထရြန္ေတြကုိ တျခား ယူေရနီယမ္ ျႏဴကလီးယပ္စ္နဲ႔ တိုက္ေစရာမွာ ျႏဴထရြန္ေတြ ထြက္က်ေစတာကို ဆက္တိုက္ၿပိဳကြဲေစၿပီး Chain Reaction လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ကေန (အပူ) ဓာတ္ထြက္ပါတယ္။ ဒီအပူဓာတ္ကိုသံုးၿပီး ေရကို (ဆူ) ေစကာ၊ ရလာတဲ့ (ေရေႏြးေငြ႔) ရဲ႕ စြမ္းအားနဲ႔ လွ်ပ္စစ္ တာဗိုင္ေတြကို လည္ေစကာ လွ်ပ္စစ္ထုတ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ဒီျဖစ္စဥ္မွာ ယူေရနီယမ္ ၂၃၄ ဟာ အႏုျမဴေရာင္ျခည္လို႔ေခၚတဲ့ Radiation ကို ထုတ္လြင့္ၿပီး၊ ဒီေရာင္ျခည္ဟာ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ရွိ ဆဲလ္ေတြကို ဖ်က္ဆီးႏုိင္တာေၾကာင့္ လူသားေတြအတြက္ အလြန္အႏၲရာယ္ ၾကီးမားလွပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ Radiation ကို ထုတ္လြင့္ေနတဲ့ ယူေရနီယမ္ ၂၃၄ ေတြ အျပင္ဘက္ ျပန္႔မထြက္ဖို႔ အလြန္ထူတဲ့ သံမဏိသံေပါင္းဖိုေတြမွာထားၿပီး၊ ထပ္ဆင့္အလြန္ထူတဲ့ ကြန္ကရစ္အကာ အေဆာက္အအံုေတြထဲ ထားရပါတယ္။
ထပ္တူအေရးၾကီးတာက အပူလြန္ၿပီး ေပါက္ကြဲမႈမျဖစ္ေစဖို႔၊ လွ်ပ္စစ္တာဘိုင္ေတြကို လည္ေစတဲ့ ေရေႏြးေငြ႔ေတြကို ေရကန္ထဲျဖတ္ေစကာ အပူကို ေလ်ာ့ခ်ေစရပါတယ္။ ဒီေရကန္ထဲဆီ ဒီဇယ္ဆီနဲ႔ ေမာင္းႏွင္တဲ့ ေရစုပ္စက္ေတြမွ ပိုက္ေတြကတဆင့္ (ေရ) ေတြကို ပို႔ေပးရပါတယ္။ တခ်ိန္ထဲမွာ သံမဏိ သံေပါင္းဖိုေတြကို ေရလွည့္ပတ္မႈနဲ႔ အပူမလြန္ဖို႔ ထိန္းေပးထားရပါတယ္။
ဒီအႏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖို ဒီဇိုင္းမွာ ၁၉၇ဝ ေခတ္ကျဖစ္ၿပီး၊ ႏွစ္ ၄ဝ ေက်ာ္ပါၿပီ။ ေခတ္ေပၚ ဒီဇိုင္းေတြမွာ ေရကိုသံုးၿပီး၊ အေအးခံတဲ့ စနစ္ကို မသံုးၾကေတာ့ပါ။ ဂ်ပန္ရဲ႕ ျပႆနာမွာ တာဝန္ရွိသူေတြဟာ ငလ်င္ရန္ကို စိုးရိမ္ၾကလို႔ ငလ်င္ျဖစ္တာနဲ႔ အလိုေလ်ာက္ ရပ္ဆိုင္းျခင္း Automatic Shutdown ကို အေလးေပးခဲ့ၾကေပမယ့္ ဆူနာမီရန္ရဲ႕ အႏၲရာယ္ကို အေလးမေပးမိၾက။ ဒါ့အျပင္ နားလည္သူေတြက သတိေပးတဲ့ၾကားက ဒီဇယ္ ေရစုပ္စက္ေတြကို ေနရာမေရႊ႔မိခဲ့ၾက။ ဒီအႏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖို ၆ ခုကို တေနရာတည္းမွာ စုၿပံဳထားမိတာကလည္း တဒုကၡ။
ျပႆနာမွာ ဆူနာမီေၾကာင့္ အရန္အပို မီးေပးစနစ္ Backup electricity system ပ်က္သြားၿပီး လွ်ပ္စစ္မရွိလို႔ ေရစုပ္စက္ေတြ မလည္ႏိုင္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေရျပတ္သြားတာေၾကာင့္ ဒီအႏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖိုေတြ အပူလြန္ကာ ျပႆနာတက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္တဲ့ ဒီအႏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖိုမွာ လွ်ပ္စစ္ျပတ္သြားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး အပူလြန္ၿပီး အေဆာက္အအံုေတြ ေပါက္ကြဲကာ Radiation ေတြ ေလထဲလြင့္သြားပါရင္၊ ကမၻာ့ေလေၾကာင္းေတြမွတဆင့္ တျခားႏုိင္ငံေတြဆီ ပ်ံ႕ႏွံ႔ကုန္ပါရင္ လူေတြအတြက္ အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။ Radiation ပ်ံ႕ႏံွ႔မႈမ်ားရင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အနီးကပ္ျဖစ္ရင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အႏၲရာယ္ ပိုၾကီးၿပီး၊ Radiation နည္းနည္း ေလထဲမွ ႐ႉမိရင္ ေရရွည္မွာ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ လူေတြ စိုးရိမ္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ျပႆနာမွာ Radioactive ျဖစ္ေနတဲ့ အရာဝတၳဳေတြ ေလမွတဆင့္ မိုးေရနဲ႔ ေရာသြားပါရင္ Radiation Rain ဆိုတာ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အက္စစ္မိုး Acid Rain နဲ႔ ဘာမွမဆိုင္ပါ။ ေက်ာက္မီးေသြး၊ ေရနံ၊ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ေတြကို မီး႐ႈိ႕ၿပီး၊ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္တဲ့ စက္႐ံုေတြဟာ စီအိုတူးလို႔ေခၚတဲ့ ကာဗြန္ဒိုင္ ေအာက္ဆိုဒ္ ဓာတ္ေငြ႔ေတြကို ေလထဲမႈတ္ထုတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီနည္းတူ အၾကီးစားစက္မႈလက္မႈ စက္႐ံုေတြဟာလည္း ဆာလ္ဗါဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္နဲ႔ ႏုိက္ထ႐ိုဂ်င္ ေအာက္ဆိုဒ္ေတြကို ေလထုထဲ စြန္႔ထုတ္ပါတယ္။ အလားတူပင္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ကားေတြကေန ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ ဓာတ္ေငြ႔ကို မႈတ္ထုတ္ၾကကာ ေလထုထဲ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေစပါတယ္။
ဒီဓာတ္ေငြ႔ေတြဟာ မိုးေရနဲ႔ ေပါင္းမိတဲ့အခါ အက္ဆစ္ေတြအျဖစ္ ေျပာင္းလဲကာ မိုးထဲမွာ အက္ဆစ္ေတြ ပါလာတဲ့အတြက္ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ ဥပမာ အက္ဆစ္ေၾကာင့္ သစ္ပင္ေတြ၊ ပန္းပင္ေတြ ေသေစႏုိင္ပါတယ္။ အေဆာက္အအံုေတြ သံေခ်းတက္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အေမရိကန္မွာ ေလထုထဲကို ညစ္ညမ္းတဲ့ ဓာတ္ေငြ႔ေတြ မႈတ္ထုတ္မႈကို အေသအခ်ာ သုေတသနျပဳၿပီးမွ ဥပေဒနဲ႔ တားျမစ္လာရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ Radiation နဲ႔ အက္ဆစ္မိုးနဲ႔က ဘာမွ မဆိုင္ပါ။
ေနာက္ မိုးေလဝသပညာအရ ကမၻာ့ေလေၾကာေတြဟာ နာရီပတ္တံနဲ႔ ေျပာင္းျပန္ (လက္ဝဲရစ္) လည္ပတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဂ်ပန္၊ တ႐ုတ္ျပည္မွ ေလေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆီ တုိက္ခတ္မလာပါ။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံဘက္သာ သြားႏုိင္တယ္။ အိႏၵိယ သို႔မဟုတ္ ျမန္မာရဲ႕ အေရွ႕မွာရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေတြ (အီရန္လိုႏိုင္ငံမ်ဳိး) ျဖစ္ခဲ့ရင္ အႏၲရာယ္ ရွိႏုိင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ ဥာဏ္မီသေလာက္ တင္ျပျခင္းပါ။
အင္တာနက္ေပၚမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနတဲ့ အႏုျမဴ ေကာလာဟလေတြကိုယံုၿပီး၊ ျမန္မာျပည္သူေတြ စိုးရိမ္စိတ္ မ်ားေနမွာကို စိုးလို႔ ဒီေဆာင္ပါး ေရးရျခင္းပါ။ မၾကာခင္ ဟိုက္ထ႐ိုဂ်င္ေခတ္ဆီ ေရာက္လာရမွာက ေမာ္ေတာ္ကားေတြဟာ ေရနံမွျဖစ္တဲ့ ဓာတ္ဆီအစား ဟိုက္ထ႐ိုဂ်င္ကို ေလာင္စာအျဇစ္သံုးၿပီး၊ ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္အစား ေရသာ ထြက္လာကာ ေလထုညစ္ညမ္းမႈကို ကာကြယ္ႏုိင္မယ္။
အခုအသုံုးျပဳေနတဲ့ အႏုျမဴနိႆရမွာ ဖစ္ရွင္ Fission လို႔ ေခၚပါတယ္။ ေနမင္းၾကီးမွာ သဘာဝအေလ်ာက္ စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္တဲ့ နည္းမွာ ျဖဴရွင္ Fusion လို႔ ေခၚပါတယ္။ ျဖဴရွင္ Fusion ဟာ ဖစ္ရွင္ Fission ရဲ႕ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္တယ္။ ဖစ္ရွင္ Fission ဟာ ပိုၾကီးတဲ့ အႏုျမဴကို ခြဲၿပီး၊ ပိုငယ္တဲ့ အႏုျမဴကို ေဖာ္ထုတ္ျခင္းပါ။ ျဖဴရွင္ Fusion မွာ ပိုငယ္တဲ့ အႏုျမဴ ႏွစ္ခုကို ေပါင္းစပ္ၿပီး၊ ပိုၾကီးတဲ့ အႏုျမဴကို ေဖာ္ထုတ္တာပါ။ ဒါေပမဲ့ စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္မႈမွာ ျဖဴရွင္ Fusion က ဖစ္ရွင္ Fission ထက္ ၃ - ၄ ဆ ပိုထုတ္ႏုိင္ပါတယ္။
အႏုျမဴဗံုး (Atomic Bomb) ထက္ အစြမ္းထက္တဲ့ ဟိုက္ထ႐ိုဂ်င္ဗံုး ဆိုတာက ဖစ္ရွင္ Fission ကို သံုးၿပီး၊ ျဖဴရွင္ Fusion ျဖစ္စဥ္္ Reaction ရေအာင္ လုပ္ကာ လက္နက္အျဖစ္ သံုးျခင္းပါ။ ျဖဴရွင္ Fusion ျဖစ္ဖို႔ ဖိအားနဲ႔ အပူလုိတယ္။ သိပၸံပညာရွင္ေတြ ျဖဴရွင္ Fusion အႏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖို တည္ေဆာက္ႏုိင္ဖို႔ သုေတသန လုပ္ေနတာ ႏွစ္ေပါင္း ၅ဝ ေက်ာ္ၿပီ။ မေအာင္ျမင္ေသးပါ။ သံုးရတဲ့ စြမ္းအင္က ထြက္လာတဲ့ စြမ္းအင္ထက္ မ်ားေနလို႔ပါ။ ျဖဴရွင္ Fusion ရဲ႕ အားသာခ်က္မွာ လူေတြကို ဒုကၡေပးႏုိင္တဲ့ radioactive particles အႏုျမဴေရာင္ျခည္လႊမ္းအရာေတြ မ်ားမ်ားစားစား မေဖာ္ထုတ္ျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ပိုအသံုးဝင္တဲ့ သိပၸံနည္းပညာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေလာေလာဆယ္ အႏုျမဴအတတ္ပညာမွာလည္း သံုးၿပီးသား ယူေရနီယမ္ အေခ်ာင္းေတြကို ေလာင္စာအျဖစ္ အသံုးျပဳတဲ့ Breeder Reactor ဆိုတာ ေပၚေနပါၿပီ။ ဒါ့ေၾကာင့္ Radioactive ျဖစ္တဲ့ ေလာင္စာေတြကို ေျမၾကီးေအာက္မွာ ျမႇဳပ္ၿပီး စြန္႔လႊတ္စရာ မလိုေတာ့ပါ။
ဒီမွာ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြ ဂ်ပန္ေတြကို အတုယူသင့္တာေတြ ရွိပါတယ္။ ဂ်ပန္ေတြဟာ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ဳိးကိုခ်စ္တဲ့စိတ္ အင္မတန္ ျပင္းထန္တယ္။ ဂ်ပန္ထုတ္ပစၥည္းမွ ေကာင္းတယ္။ ဂ်ပန္ဆန္ကမွ တကယ့္ ဆန္ဆိုၿပီး ဂ်ပန္မွ ဂ်ပန္စိတ္ ရွိပါတယ္။ စည္းကမ္းရွိတဲ့ ေနရာမွာလည္း စံယူသင့္ပါတယ္။ သဘာဝ ေဘးဒုကၡ ေရာက္တာေတာင္ ခိုးဝွက္မယ့္သူေတြ မရွိတာၾကည့္ၿပီး ကမၻာက ခ်ီးက်ဴးရတယ္။ ေဟတီမွာ ငလ်င္လႈပ္ေတာ့ ခိုးလိုက္ၾကတာ ေသာက္ေသာက္လဲ။ ဘယ္သူေသေသ ငေတမာၿပီးေရာဆိုတဲ့ သူခိုးေတြ။
ေနာက္ သတိျပဳေစခ်င္တာက အႏုျမဴပညာဆိုတာ လူေတြ ေသေၾကဖို႔ ဗံုးအျဖစ္ သံုးႏုိင္သလို ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္တဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ လူေတြကို အလင္းေပးတဲ့၊ အက်ဳိးျပဳတဲ့ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ရာမွာလည္း အသံုးခ်ႏုိင္ပါတယ္။ စစ္တပ္ဆိုတာလည္း ထိုနည္းတူပါပဲ။ စိတ္ထားမွန္ရင္ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ဳိးကို အက်ိဳးျပဳႏိုင္တဲ့ က႑ကေန ရပ္တည္ႏုိင္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ၾကီး တိုးတက္ခ်မ္းသာပါေစ။
စာဖတ္သူတို႔ အသိႂကြယ္၍ စိတ္ေအးမႈ ရပါေစ။
(မွတ္ခ်က္။ စာေရးသူသည္ အင္ဂ်င္နီယာျဖစ္၍ သိပၸံပညာကို ဝါသနာပါသျဖင့္ တသက္လံုး ေလ့လာဖတ္႐ႈခဲ့ရာ တသက္လံုး စုေဆာင္းလာသည့္ အသိေၾကာင့္ သိပၸံအေၾကာင္းအရာမ်ားကို နားလည္လြယ္လာပါသည္။ ဤေဆာင္းပါးအတြက္ အသံုးျပဳရသည့္ ေဆာင္းပါးႏွင့္ စာေစာင္မ်ားမွာလည္း မ်ားျပားလြန္းပါသျဖင့္ အၫႊန္းကို မေဖာ္ျပေတာ့ပါ။ ဘာသာရပ္ဆုိင္ရာ အသံုးအႏႈံး မ်ားသျဖင့္ နားလည္မလြဲရန္ မူလ အဂၤလိပ္ အေခၚအေဝၚမ်ားကို မလႊဲမေရွာင္သာ အသံုးျပဳရသည္ကိုလည္း ခြင့္လႊတ္ေစခ်င္ပါသည္။)
ဘိုဘိုေက်ာ္ၿငိမ္း
11 comments :
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရြာသြန္းသည့္မိုးေရမ်ားတြင္ ေရဒီယိုသတၱိႂကြပစၥည္းမ်ား ပါဝင္ျခင္း လံုးဝမရွိ
၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ မတ္လ(၁၁)ရက္က ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္ ကမ္းေျခရွိ Sendai ၿမိဳ႕အနီး၌ ျပင္းအား ရစ္ခ်္တာစေကး (၉.၀)ရွိ ေျမငလ်င္လႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အျမင့္ (၁၀)မီတာရွိေသာ ဆူနာမီလိႈင္းမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ေၾကာင္း၊ ၎ ေျမငလ်င္ႏွင့္ ဆူနာမီတို႔၏ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေၾကာင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံရွိ အႏုျမဴ ဓာတ္ေပါင္းဖို အခ်ိဳ႕တို႔တြင္ ႏ်ဴးကလီးယား ဆိုင္ရာ ေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္မႈ အၾကပ္အတည္းမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရေၾကာင္း သိရွိရသည္။
သက္ဆိုင္ရာ ပညာရွင္မ်ား၏ အဆိုအရ ႏ်ဴးကလီးယား ဓာတ္ေပါင္းဖို မေတာ္တဆမႈမ်ားႏွင့္ အလြန္နီးကပ္ေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ေရဒီယို သတၱိႂကြမႈ အႏၲရာယ္ရွိသည္မွာ မွန္ေသာ္လည္း ႏ်ဴးကလီးယား ဓာတ္အားေပး စက္႐ုံမွ အကြာအေဝး (၂၀) ကီလိုမီတာ(၁၂.၅မိုင္ခန္႔) ေက်ာ္လြန္သြားပါက အမ်ားျပည္သူအတြက္ အႏၲရာယ္အဆင့္ မရွိေတာ့ေၾကာင္း၊ သို႔ပါ၍ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားေနသည့္ မေတာ္တဆမႈမ်ားေၾကာင့္ မိုင္ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေဝးကြာသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ ပ်ံ႕လြင့္ေရာက္ရွိႏိုင္မႈ အႏၲရာယ္ လြန္စြာနည္းပါးေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ အႏုျမဴ ဓာတ္ေပါင္းဖို မေတာ္တဆမႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းသို႔ ေရဒီယို သတၱိႂကြ ပစၥည္းမ်ား ဝင္ေရာက္လာပါက သိရွိႏိုင္ေရးအတြက္ သိပၸံႏွင့္ နည္းပညာ ဝန္ႀကီးဌာန အေနျဖင့္ ရြာသြန္းသည့္ မိုးေရတြင္ ေရဒီယုိ သတိၱႂကြ ပစၥည္းမ်ား ပါဝင္ျခင္း ရွိ မရွိ ေစာင့္ၾကည့္တိုင္းတာ စမ္းသပ္စစ္ေဆးလ်က္ ရွိေၾကာင္း၊ စစ္ေဆးေတြ႕ရွိခ်က္မ်ား အရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရြာသြန္းသည့္ မိုးေရမ်ား၌ ေရဒီယုိ သတိၱႂကြ ပစၥည္းမ်ား လံုးဝမရွိေၾကာင္း သတင္းရရွိပါသည္။
Good Job U BBKN! You should wirte like this more and more article. This is called what Technical Writing not like a shit politics.
Hope to read more articles.
Cheers,
Phone Kyaw
Gondawan
ေကာင္းတယ္
ဒီမွာ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြ ဂ်ပန္ေတြကို အတုယူသင့္တာေတြ ရွိပါတယ္။ ဂ်ပန္ေတြဟာ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ဳိးကိုခ်စ္တဲ့စိတ္ အင္မတန္ ျပင္းထန္တယ္။ ဂ်ပန္ထုတ္ပစၥည္းမွ ေကာင္းတယ္။ ဂ်ပန္ဆန္ကမွ တကယ့္ ဆန္ဆိုၿပီး ဂ်ပန္မွ ဂ်ပန္စိတ္ ရွိပါတယ္။ စည္းကမ္းရွိတဲ့ ေနရာမွာလည္း စံယူသင့္ပါတယ္။ သဘာဝ ေဘးဒုကၡ ေရာက္တာေတာင္ ခိုးဝွက္မယ့္သူေတြ မရွိတာၾကည့္ၿပီး ကမၻာက ခ်ီးက်ဴးရတယ္။ ေဟတီမွာ ငလ်င္လႈပ္ေတာ့ ခိုးလိုက္ၾကတာ ေသာက္ေသာက္လဲ။ ဘယ္သူေသေသ ငေတမာၿပီးေရာဆိုတဲ့ သူခိုးေတြ။
ဆိုတာေလးကိုအၾကိုက္ဆံုးပါ
ဂ်ပန္ ဒုကၡသည္ေတြ ထမင္းလက္တဆုပ္ပဲ တေယာက္စီရျကတယ္ အဲ ဒါကို သည္းခံျပီး တန္းစီေစာင့္တယ္ က်ဳပ္တို ့ဗမာေတြလို တိုးေ၀ွ ့ျပီး လုမယူဖူး
ေတာ္ေတာ္ကုုိ ျပည့္စုုံေကာင္းမြန္တဲ့ ေဆာင္းပါးပါ။ ဦးဘုုိဘုုိေက်ာ္ျငိမ္းကုုိ ေက်းဇူးအထူးတင္ပါတယ္။ ဆထက္တံဖုုိးတုုိးျပီး ပညာေတြ မ်ွေဝႏုုိင္ပါေစ
Very well done Mr. U BBKN.
I appreciate your Understandings and Knowledge that you share to us. Under the circumstances, we don't mind the citations.
THANKS.
ေကာင္းတယ္ဗ်ာ ဗဟုသုတရတယ္။ေက်းဇူတင္တယ္။ဒါမ်ိဳးေဆာင္းပါးေတြလိုအပ္တယ္။
အ ႏု ျမဴ စြမ္း အင္ ရဲ့ (၂)လမ္း ဆဲြ အသံုး၀င္ပံုကို စစ္ တပ္ႏွင့္ ခိုင္းႏွိင္း တင္ျပသြား ပံု ဟာ အရမ္း ႏွစ္သက္ဖြယ္ေကာင္းပါတယ္။ စာေရးသူရဲ့ ရင္ထဲမွာ ဘာရွိတယ္ ဆို တာကိုပင္ မီးေမာင္းထိုးျပႏဳိင္စြမ္းရွိပါတယ္။
ွဆရာေက်ာ္ကေတာ့ ဘက္စုံပဲဗ်ဳိ႕..ခုလုိ အက်ယ္တ၀င့္ ေရးသားေပးလုိ႔ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္..ေလးစားပါတယ္.. ကုိမုိးသီးလည္း ဘေလာဂ့္မွာ ဆရာ ဘုိဘုိေက်ာ္ၿငိမ္း တုိ႔လုိ ပညာရွင္ေတြရဲ႕ ေဆာင္းပါး ေတြ အၿမဲတင္ႏုိင္ရင္ အက်ိဳးရွိပါတယ္.. အေပၚက မဟုတ္မဟတ္ ပုံေတြက ဘေလာဂ့္ကုိ အက်ည္းတန္ေစ ပါတယ္... ကုိမုိးသီး အာပလာမဟုတ္ပါ..သူရဲေကာင္း တစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္..
ဦးဘုုိဘုုိေက်ာ္ျငိမ္းကုုိ ေက်းဇူးအထူးတင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ျမန္မာေတြစိတ္ဓါတ္ကို ေအာက္တန္းက်ေအာင္ စနစ္တက်နဲ႕ ျပဳလုပ္ေနသူကေတာ့ သန္းေရႊနဲ႕ ေနာက္လိုက္ ေခြးမ်ားျဖစ္တယ္ဆိုတာ အေသအျခာဘဲ
ေကာင္းပါသည္။ မွတ္ခ်က္ - မွတ္ခ်က္မပါ။
Post a Comment