အေရွ႕ေတာင္အာရွတစ္လႊား စစ္ေရးအားျပိဳင္မႈ

(ေနမင္းသူ)
တရုတ္ျပည္ၾကီး ဖံြ႔ျဖိဳးတုိးတက္လာျခင္းဟာ မည္သည့္နုိင္ငံ မည္သည့္လူ႔အဖဲြ႔အစည္းကုိမွ် ျခိမ္းေျခာက္မႈ အႏၱရာယ္မျဖစ္ေစဘဲ၊ ထာ၀ရျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ သာယာ၀ေျပာေရးကုိသာ ေဆာင္က်ဥ္းလာေၾကာင္း တရုတ္ေခါင္းေဆာင္တုိ႔ စဥ္ဆက္မျပတ္...
ဂုဏ္ယူ၀ံ့ႂကြား ေျပာဆုိေလ့ရွိေသာ္ျငားလည္း….။

၂၀၁၀ အတြင္း အေရွ႕ေတာင္အာရွနုိင္ငံမ်ားမွ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြ စစ္လက္နက္ပစၥည္းအ၀ယ္သြက္ေနပံု၊ ကာကြယ္ေရးအသံုးစရိတ္ ရက္ရက္ေရာေရာသံုးစဲြေနပံုေတြကုိၾကည့္ရတာ ခရစ္စမတ္ေစ်းပဲြေတာ္လား အမွတ္မွားေလာက္ စရာပင္။

နုိင္ငံအသီးသီးအလုိက္ စစ္ေရးအသံုးစရိတ္ေတြကုိေလ့လာၾကည့္လုိက္တဲ့အခါ-

အင္ဒုိနီးရွားက ရုရွားလုပ္ ဂ်က္တုိက္ေလယာဥ္ ၆ စီး (အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၃၀၀ ဘုိး) ၀ယ္ယူထားျပီး၊ ထုိင္းကလည္း အားက်မခံ ယူကရိန္းလုပ္တင့္ကား ၉၆ စီး ($ ၁၂၅ သန္း) လက္၀ယ္ရရွိထားျပီး၊ ဆိြဒင္လုပ္ ဂ်က္တုိက္ေလယာဥ္ ၆ စီးနဲ႔ ေလယာဥ္ ၂ စီး($ ၅၇၄ သန္း) မွာယူခဲ့တာ ၂၀၁၁ နွစ္ဆန္းပုိင္းမွာ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ စကၤာပူကေတာ့ ဆြီဒင္လုပ္ ေရငုပ္သေဘၤာ ၂ စီး( $ ၁၂၈ သန္း)၊ မေလးရွားက ျပင္သစ္-စပိန္လုပ္ ေရငုပ္စစ္ သေဘၤာ ၂ စီးအတြက္ $ ၂ ဘီလီယံ အကုန္အက်ခံထားတယ္။

ဒီလုိလက္နက္ဆန္းေတြ သူ႔ထက္ငါအျပိဳင္ၾကဲစုေဆာင္းေနျခင္းက အေၾကာင္းအရာႏွစ္ရပ္ကုိ ညႊန္ျပေနပါသတဲ့။ ပထမအခ်က္က အာဆီယံအစည္းအေ၀းေတြမွာ ညီအစ္ကုိေတာ္ခ်စ္ၾကည္ေရး ေၾကညာခ်က္ေတြကုိ အဖဲြ႔၀င္ နုိင္ငံေတြ လက္မွတ္ေရးထုိးၾကေပမယ့္ တစ္ဘက္မွာေတာ့ အခ်င္းခ်င္း သူ႔မယံုကုိယ့္မယံု သတိထား ဆက္ဆံမႈ ေတြရွိေနတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ေဒသတြင္းမွာ တရုတ္ျပည္ၾကီးအင္အားၾကီးထြားလာတာ ကုိ အာဆီယံက လူသိရွင္ၾကားၾကိဳဆုိသမႈျပဳထားေသာ္လည္း ျဖစ္ေပၚလာနုိင္တဲ့ တင္းမာမႈေတြအတြက္ ၾကိဳတင္ ျပင္ဆင္ထားတာလည္း ျဖစ္နုိင္ပါတယ္။

၂၀၀၀-၂၀၀၄ န႔ဲ ၂၀၀၅-၂၀၀၉ ကာလႏွစ္ခုအၾကားမွာ အင္ဒုိနီးရွားက လက္နက္တင္သြင္းမႈႏႈန္း ၈၄ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ စကၤာပူက ၁၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ မေလးရွားက ၇၂၂ ရာခုိင္ႏႈန္း အသီးသီးတုိးတက္လာတယ္လုိ႔ Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI) ရဲ႕အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အဆင့္ျမင့္ဒံုးစနစ္တပ္ဆင္အသံုးျပဳထားေသာ တာေ၀းသံုး ဂ်က္တုိက္ေလယာဥ္၊ စစ္သေဘၤာနဲ႔ ေရငုပ္သေဘၤာ ေတြ အပါအ၀င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွနုိင္ငံမ်ားက တင္သြင္းလာတဲ့လက္နက္ပမာဏဟာ ေဒသတြင္းတည္ျငိမ္မႈ ကုိ ထိခုိက္ေစတယ္၊ ဆယ္စုႏွစ္ၾကာခုိင္ျမဲလာတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ထိပါးေစနုိင္တယ္လုိ႔ အထက္ပါအဖဲြ႔ရဲ႕ အာရွ ေရးရာကၽြမ္းက်င္သူ Siemon Wezeman ကဆုိ ပါတယ္။

ဗီယက္နမ္စစ္ပဲြျပီးဆံုးတဲ့ေနာက္ပုိင္း SIPRI ကေဖာ္ျပတဲ့ လက္နက္တင္သြင္းမႈအမ်ားဆံုး ဆယ္နုိင္ငံစာရင္းမွာ စကၤာပူနုိင္ငံဟာ အေရွႈေတာင္အာရွနုိင္ငံမ်ားထဲမွ ပထမဆံုးနုိင္ငံအျဖစ္ စာရင္းခ်ိတ္လာတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။ မၾကာေသးခင္ကပဲ စကၤပူနုိင္ငံဟာ စတိလသ္ဖရီဂိတ္စစ္ေရယာဥ္ေတြ အပါအ၀င္ အဆင့္ျမင့္ကာကြယ္ေရးသံုး စစ္ပစၥည္းေတြ၀ယ္ယူလုိက္ပါတယ္။ ဒါဟာ ကမၻာ့သေဘၤာထုတ္လုပ္မႈအခ်က္အခ်ာ ကၽြန္းနုိင္ငံေလးရဲ႕ မလံုျခံဳမႈေသာကခံစားခ်က္ကုိ ထင္ဟပ္ျပလိုက္တာပါ။ တရုတ္ရဲ႕စစ္အင္အားခ်ဲ႕ထြင္လာမႈနဲ႔ ေတာင္တရုတ္ ပင္လယ္တြင္းရွိ သယံဇာတေပါၾကြယ္၀တဲ့ ကၽြန္းေတြအမ်ားစုကုိ တရုတ္ကသူပုိင္ေၾကာင္း ေျပာဆုိေနတာ ကလည္း အေရွ႕ေတာင္အာရွနုိင္ငံမ်ား လက္နက္အျပိဳင္အဆုိင္တပ္ဆင္ဖုိ႔ တြန္းအားတစ္ခုလုိျဖစ္ေနပါတယ္။ ေရနံနဲ႔ ဓာတ္သတၱဳေပါၾကြယ္၀တဲ့ အဲဒီကၽြန္းေတြကုိ နုိင္ငံေျခာက္ခုေလာက္က သူပုိင္ငါပုိင္အျငင္းပြား ေနတာ ျဖစ္ျပီး အတိတ္ကာလမွာ ေရတပ္ခ်င္းထိပ္တုိက္ေတြ႔မႈ ေတြလည္းရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။

ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္မွာ တရုတ္ရဲ႕ လႊမ္းမုိးဗုိလ္က်မႈကုိ ဗီယက္နမ္နုိင္ငံက ေျဗာင္ဆန္႔က်င္တယ္။ ၂၀၀၉ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း ဗီယက္နမ္က ရုရွားလုပ္ ေရငုပ္သေဘၤာ ၆ စီး( $ ၂ ဘီလီယံ ဖုိး) မွာယူခဲ့ျပီး ေနာက္ႏွစ္လ အၾကာမွာ ရုရွားလုပ္ ဂ်က္တုိက္ေလယာဥ္ ၁၂ စီး ($ ၁ ဘီလီယံဖုိး) ထပ္မံ၀ယ္ယူခဲ့တယ္။ မေလးရွားကေတာ့ တရုတ္အစုိးရအေပၚ စုိးရိမ္ေသာကရွိေၾကာင္း ေပၚေပၚထင္ထင္ သိပ္မေျပာေပမယ့္ စေကာပီနဲေရငုပ္သေဘၤာ သစ္ေတြကုိ ေဘာ္နီယုိကၽြန္း နားမွာခ်ထားဖုိ႔ ဗ်ဴဟာေျမာက္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ထားျပီး ျဖစ္တယ္လုိ႔ သတင္းေတြ ကဆုိပါတယ္။

တရုတ္အစုိးရရဲ႕ ေျခဆန္႔လက္ဆန္႔ အင္အားျပသမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အခင္းအက်င္းမွာ အဓိက အက်ဳိးခံစားရသူ အုပ္စုႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ တစ္မ်ဳိးက လက္နက္ထုတ္လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီေတြပါ။ ( တရုတ္အေပၚ စုိးရိမ္ေသာကျဖစ္မႈေၾကာင့္ အာဆီယံနုိင္ငံ မ်ားလက္နက္ ၀ယ္ယူစုေဆာင္းၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္) ေနာက္တစ္ဦးက အေမရိကန္အစုိးရပါ။ ျပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၾသဂုတ္လအတြင္း န်ဴကလီးယား ပါ၀ါသံုး အေမရိကန္ ေလယာဥ္တင္စစ္သေဘၤာ George Washington ဗီယက္နမ္ေရပုိင္နက္တြင္းထိေရာက္ရွိလာျပီး ဗီယက္နမ္ နဲ႔ ပူးတဲြစစ္ေရးေလ့က်င့္မႈျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္မႈက အတိတ္ရန္သူေတာ္နုိင္ငံႏွစ္ခုအၾကား ပံုမွန္ျပန္လည္ဆက္ဆံေရး ၁၅ ႏွစ္ေျမာက္ အထိမ္းအမွတ္ျဖစ္ေၾကာင္းျပသသလုိ ဗီယက္နမ္အေနနဲ႔ အေမရိကန္နဲ႔ဆက္ဆံေရးနီးကပ္မႈကုိလုိလားေၾကာင္း တရုတ္တုိ႔ကုိ မက္ေဆ့ခ်္ ေပးခ်င္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဓနဥစၥာနဲ႔ အင္အားၾကီးထြားလာတဲ့ တရုတ္ျပည္ၾကီးကုိ အာဆီယံနုိင္ငံေတြက မိတ္၀တ္မပ်က္ သတိနဲ႔ဆက္ဆံ ေနရခ်ိန္မွာ အေမရိကန္အေနနဲ႔ တရုတ္နဲ႔သူတုိ႔အၾကား ထိန္းညွိေရးဘြာတုိင္အျဖစ္တည္ရွိေနဖုိ႔ အာဆီယံနုိင္ငံ မ်ားက လုိလားေနတာပါ။

ေနာက္တစ္ခ်က္က အာဆီယံနုိင္ငံေတြ လက္နက္အျပိဳင္၀ယ္ယူေနၾကျခင္းဟာ တရုတ္အစုိးရအေပၚ စုိးရိမ္ ေသာကျဖစ္မႈ တစ္ခုတည္းသက္သက္အတြက္ မဟုတ္ဘဲ သူတုိ႔နုိင္ငံအခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ တစ္ဦးကုိတစ္ဦး မယံုမၾကည္ျဖစ္ေနတာလည္း ပါပါတယ္။ ထုိင္းနဲ႔မေလးရွား နယ္စပ္မွာရွိတဲ့ ေျခာက္နွစ္ၾကာ အစိုးရဆန္႔က်င္ေရး ဆူပူအံုၾကြမႈကို ရင္ဆိုင္ေနရခ်ိန္မွာ ထိုင္း-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး၊ ထိုင္း-ကေမၻာဒီးယား ဆက္ဆံေရးကလည္း မၾကာခဏဆိုသလို ရန္လိုမႈေတြ ရွိေနပါတယ္။

ယံုၾကည္နိုင္ေလာက္တဲ့ သတင္းရပ္ကြက္အဆိုအရ ျပီးခဲ့တဲ့နွစ္မွာ မေလး-အင္ဒို ေရပိုင္နက္နယ္နိမိတ္ၾကား ဆက္ဆံေရးတင္းမာမႈေတြျဖစ္ခဲ့ျပီး အင္ဒိုနီးရွားေရေၾကာင္းအရာရွိသံုးဦး ဖမ္းဆီးမခံရမီမွာ မေလးရဲကင္း လွည့္ေရယာဥ္က သတိေပးပစ္ခတ္မႈေတြ လုပ္ခဲ့တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ဆင္ေျခတစ္ခုကေတာ့ အာစီယံဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ လက္နတ္၀ယ္ၾကတာဟာ သူတို႔မွာ ၀ယ္နုိင္တဲ့ ေငြေၾကးအင္အား ရွိလို႔ပါ။ အေရွ႕ေတာင္အာရွနိုင္ငံေတြရဲ႕ နိုင္ငံေရးမွာ စစ္တပ္ရဲ႕အခန္းက႑က အေရးပါ ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ျမင္သာတဲ့ ဥပမာကိုျပပါဆိုရင္ ဗမာျပည္မွာ အုပ္စိုးေနတဲ့ စစ္အာဏာရွင္ေတြက တိုင္းျပည္ GNP ရဲ႕ သံုးပံုတစ္ပံုေလာက္ကုိ စစ္ေရးအသံုးစရိတ္အျဖစ္ သံုးျဖဳန္းပစ္ေနပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ဥပမာကေတာ့ ၂၀၀၆ ခုနွစ္မွာ တရား၀င္ေရြးေကာက္ခံအစိုးရကို ျဖဳတ္ခ်လိုက္တဲ့အခ်ိန္ကစျပီး ထိုင္းစစ္တပ္ရဲ႕ စစ္ေရးအသံုး စရိတ္ပမာဏဟာ ၅.၅ဘီလီယံအထိ မူလထက္နွစ္ဆေက်ာ္ျမင့္တက္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကာလမွာ ယာယီ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ အဘီဆစ္၀ိခ်ာခ်ီ၀ အေနနဲ႔ စစ္တပ္ရဲ႕ သစၥာခံမႈကိုရေအာင္အေပးအယူ လုပ္ ခြင့္ျပဳခဲ့တာ ျဖစ္ပံုရပါတယ္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွနိုင္ငံအစုိးရေတြအေနနဲ႔ စစ္လက္နက္ျဖည့္တင္းမႈျပဳလုပ္ရာမွာ သူတို႔ျပည္သူေတြ အတြင္း သာမကဘဲ အျခားသက္ဆုိင္သူေတြပါ သိေအာင္ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းလုပ္ေဆာင္ဖုိ႔လုိအပ္တယ္လို႔ Wezeman ကေျပာ ပါတယ္။

မိမိတို႔ဘာလက္နတ္ေတြ၀ယ္တယ္၊ ဘယ္ေနရာေတြမွာ ခ်ထားအသံုးျပဳမယ္ဆိုတာ ကိုယ့္အိမ္နီးခ်င္းတိုင္းျပည္ ေတြကိုအသိေပးေျပာျပျခင္းက ျငိမ္းခ်ိမ္းေရးထိန္းသိမ္းမႈမွာ အခရာက်တယ္လုိ႔ Wezeman က တိုက္တြန္း ေျပာဆုိခဲ့ေပမယ့္ အဲဒီေဒသအတြင္း နိုင္ငံအမ်ားစုက သူတို႔ရဲ႕ ကာကြယ္ေရးစြမ္းရည္နဲ႔ သူတို႔ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ စိုးရိမ္ေသာကကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းထုတ္ေျပာဖို႔ လက္တြန္႔ေနပါတယ္။ သူတို႔လိုပဲ အိမ္နီးခ်င္းအင္အားၾကီး နို္င္ငံကိုယ္ႏႈိက္ကလည္း ဒီကိစၥမွာ ရိုးသားပြင့္လင္းမႈမရွိပါဘူး။ “တရုတ္တိို႔ရဲ႕ စစ္ေရးတိုးခ်ဲ႕တည္ေဆာက္မႈ အလားအလာဟာ ၾကဳိတင္ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္မႈ မလုပ္နိုင္ ေလာက္ေအာင္ လွ်ိဳ႕၀ွက္လြန္းလွတယ္” လို႔ ပင္တဂြန္စစ္ဌာနခ်ဳပ္က အေမရိကန္ကြန္ဂရက္ကို တင္သြင္းတဲ့ နွစ္ပတ္လည္အစီရင္ခံစာမွာ သတိေပး ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဒီေတာ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသမွာ မတည္ျငိမ္မႈေတြ တိုးပြားေနတာနဲ႔အမွ် လက္နက္ ေရာင္း၀ယ္ေရး လုပ္ငန္း ဟာလည္း ဆက္လက္ရွင္သန္အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေနဦးမွာျဖစ္ေၾကာင္း ေဆာင္းပါးရွင္က ခန္႔မွန္း တြက္ခ်က္ေဖာ္ျပ ထားတာကုိ တင္ျပလုိက္ရပါတယ္။

Source- Military Maneuvers by Andrew Marshall, Time Sept 27, 2010