ေအာင္ဆန္း - သို႔မဟုတ္ - အရိုင္း

သူ၏ေအာက္မွ လူထုႀကီးသည္ စည္းကမ္းေသဝပ္ျခင္း အတန္ငယ္ ကင္းမဲ့စြာ နားေထာင္လွ်က္ရွိ၏။ လူထုႀကီးသည္ စူးစိုက္ျခင္းမရွိ တခ်ိဳ႔က ၿပံဳးရယ္၍ေန၏။ ေနာက္နားရွိ လူထု အစိတ္အပိုင္း တခုကား အခ်င္းခ်င္း ေခါင္းခ်င္းကပ္ကာ တီးတိုးေျပာ၍ေန၏။ သို႔ေသာ္ ပ်က္ရယ္ျခင္းကား မရွိ။ ေလးစားျခင္းသည္ အားလံုး၌ တညီ တၫြတ္တည္း တည္ရွိ၏။ အစိမ္းပုတ္ေရာင္ ကတၱီပါ ကားႀကီးသည္ သူ႔ကို

ေနာက္ကားခံ၍ ထား၏။ ကားလိပ္ႀကီးမွာ ဘာရုပ္ပံု ေတာေတာင္မွ ျခယ္လွယ္ထားျခင္းမရွိ။ ပကတိ ပိန္းေျပာင္ေျပာင္ ျဖစ္၏။ ကတၱီပါကားသည္ အျခား ဘာအဓိပၸါယ္ကိုမွ် ထူးထူးေထြေထြ မေဖၚျပ၊ သို႔ေသာ္ မွိုင္းၫို႔ျခင္း တခုကိုသာ ရဲဝံ့စြာ ေဆာင္၍ ေနသည္။ သူသည္ သည္စိမ္းၫို႔မိွုင္းေသာ ကားႀကီး၏အေရွ႔ စင္ျမင့္ ဇာတ္ခံုေပၚ၌ ရပ္ကာ စကားေျပာေနသည္။ သူသည္ ဗမာ့ပထဝီ ေျမႀကီးမွ ဗမာ့ ဝါဂြမ္းစစ္ျဖင့္ ယက္လုပ္သည့္ ပင္နီဖ်င္ၾကမ္းႀကီးကို ဝတ္ထား၏။ လံုခ်ည္မွာ နီရဲေသာ ေရႊေတာင္ ပိုးလံုခ်ည္ျဖစ္၏။ ေခါင္းမွာ ပြေယာင္းေယာင္းႏွင့္ မေသသပ္၊ မ်က္ႏွာ အသြင္အျပင္မွာ အပူပိုင္းေဒသ အီေကြတာေပၚရွိ ကၽြန္းစုမ်ားတြင္ ေနထိုင္ေသာ မြန္ဂိုလီယံ အႏြယ္ လူရိုင္း မ်က္ႏွာႏွင့္ တူ၏။ သို႔မဟုတ္ ေတာင္ေပၚခ်င္းတေယာက္၏ မ်က္ႏွာႏွင့္လည္း တူ၏။ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား လူလတ္တန္းစား၏ လကၡဏာျဖစ္ေသာ ထယ္ဝါျခင္း၊ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔ျခင္း တို႔သည္ သူ႔တြင္ လံုးဝ မခိုေအာင္း၊ လမ္းေပၚတြင္ ေနရာတကာ ေတံ႔ျမင္ႏိုင္ေသာ သာမန္ ဆင္းရဲသား တဦးႏွင့္သာ တူ၏။ ဗမာလူထုႀကီးထဲမွ သူတဦး၏ အသြင္အျပင္ မ်ိဳးသာ ျဖစ္၏။ သူသည္ လက္ႏွစ္ဘက္ကို ေဘးသို႔ကား၍ လွုပ္ကာလွုပ္ကာ စကားကိုေျပာ၏။ သူ၏ စကားလံုးမ်ားကား ေျပျပစ္ျခင္းမရွိ၊ သို႔ေသာ္ အတြင္း၌ကား အနက္ပါ၏၊ သင္ပဌမဆံုး ေတြ႔ျမင္ေသာ ေအာင္ဆန္း၏ ပံုပန္းကို ေရးျပပါဆိုလွ်င္ ကၽြန္ေတာ္သည္ သည္ပံုကို ေရးျပမည္ ျဖစ္၏။

ထိုအခါကား ၁၉၃၆ - ခု ပဌမဦးဆံုး က်င္းပအပ္ေသာ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ညီလာခံႀကီးကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ ဂ်ဴဗလီေဟာ ခန္းမတြင္ ဆင္ယင္ေနေသာ အခါျဖစ္ေပသည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ အထက္တန္း ေက်ာင္းတြင္ ပညာ သင္ၾကားလ်က္ရွိရာ နယ္မွ ေက်ာင္းသားကိုယ္စားလည္ အျဖစ္ ေက်ာင္းသားမ်ား ညီလာခံသို႔ တက္ေရာက္စဥ္ ေအာင္ဆန္း စကားေျပာသည္ကို ေတြ႔ျမင္ရျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ ၁၉၃၆ - ခု သပိတ္ေမွာက္ကိစၥ ေတာက္ေလာင္ေတာ့မည့္ဆဲဆဲ၊ မီးခိုးမ်ား အူေနသည့္အခိုက္ ေအာင္ဆန္း အမည္ကို သတင္းစာမ်ားတြင္ ဘတ္ရေသာအခါ၊ သူ႔ကို သိခ်င္ေသာစိတ္ အင္မတန္ ထက္သန္ခဲ့သည္။ ထိုအခါက ေအာင္ဆန္းမွာ တကၠသိုလ္ သမဂၢအသင္း၏ ေၾကြးေၾကာ္သံ ျဖစ္ေသာ အိုးေဝ မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာျဖစ္၏။ ကၽြန္ေတာ္မွာ စာေပ ဝါသနာပါသူ ျဖစ္ရာ ေအာင္ဆန္းကို အိုးေဝမဂၢဇင္း အယ္ဒီတာအျဖစ္ စိတ္ဝင္စား၏။ အားက်၏။ သူ႔အေၾကာင္းကို သိခ်င္၏။ ေတြ႔ဘူးခ်င္၏။ သို႔ေသာ္ ဂ်ဴဘလီေဟာ ေက်ာင္းသားမ်ား ညီလာခံတြင္ သူ၏ ရုပ္သြင္ႏွင့္ သူစကားေျပာသည္ကို ေတြ႔ျမင္ ၾကားနာရေသာအခါ အထင္ႏွင့္ အျမင္ ကြာေနသည္ကို ေတြ႔ရ၏။ ကၽြန္ေတာ္ထင္ထားသည္မွာ ေကာလိပ္ ေက်ာင္းသား ရုပ္ေျဖာင့္၊ ဂိုက္က်၊ စကားေျပာေကာင္း ဟုျဖစ္၏။ အယ္ဒီတာလည္း ျဖစ္သျဖင့္ အေတာ္ အထင္ႀကီးထားသည္။

ေတြ႔ရေသာအခါ ရုပ္ကလည္းမေျဖာင့္ စကားေျပာကလည္း မေျပျပစ္၊ သို႔ျဖစ္၍ စိတ္ထဲက မေက်နပ္၊ ထိုအခါ ကၽြန္ေတာ္မွာ အရြယ္ႏုနယ္ေသး၍ စိတ္ကူးယဥ္ယဥ္ ျဖင့္သာ ေအာင္ဆန္းကို ရုပ္ေျဖာင့္ေစခ်င္ စကားေျပာ ေကာင္းေစခ်င္ေန၏။ ထို႔ေၾကာင့္ စိတ္ထဲက မေက်နပ္။ ေနာက္တႏွစ္ခန္႔ ၾကာေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္လည္း တကၠသိုလ္သို႔ ေရာက္၍ေနသည္။ ကၽြန္ေတာ္ တကၠသိုလ္ေရာက္သည့္ ၁၉၃၇ - ၃၈ - ခုႏွစ္က ကိုေအာင္ဆန္းသည္ တကၠသိုလ္ သမဂၢတြင္ ဒုတိယ ဥကၠဌ၊ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္သားမ်ား သမဂၢတြင္ ဥကၠဌ၊ျဖစ္၏။ ထိုအခါ ကၽြန္ေတာ္သည္ ကိုေအာင္ဆန္းႏွင့္ အသိ ျဖစ္လာ၏။ အသိသာ ျဖစ္ရံုျဖစ္သည္ မရင္းႏွီးခဲ့ေပ။ သူႏွင့္ကား ရင္းႏွီး၍ မျဖစ္။ သူသည္ ရင္းႏွီး၍ ရေသာ လူစားမ်ိဳးမဟုတ္၊ ႏိုင္ငံေရး အတူတူ တြဲဘက္ လုပ္လွ်င္သာ သူႏွင့္ ရင္းႏွီးမည္ ျဖစ္၏။ တကၠသိုလ္တြင္ေနစဥ္ ကၽြန္ေတာ္သည္ သမဂၢ ႏိုင္ငံေရးကိုသာ တဘက္သတ္ မလိုက္၊ စာေပလည္း ဘတ္ခ်င္၏၊ စာလည္း ေရး၏၊ ဂီတကိုလည္း လိုက္စားဘူး၏။ သည္လို အစံု လုပ္ခ်င္သျဖင့္ သူႏွင့္ မရင္းႏွီးႏိုင္ေပ။ သူကား ႏိုင္ငံေရးသမား သက္သက္ ျဖစ္သည္။ ကိုေအာင္ဆန္းႏွင့္ ကၽြန္ေတာ့္ကို ယခု သခင္ ဗဟိန္းက အသိဖြဲ႔ ေပးခဲ့၏။ သို႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေရးသမား သက္သက္ မဟုတ္သျဖင့္ သူ၏ အသိထက္ လြန္ေျမာက္၍ ရင္းႏွီးေသာ အျဖစ္သို႔ မေရာက္သြားခဲ့ေပ။ သခင္ ဗဟိန္းႏွင့္ကား ထိုသို႔မဟုတ္ သခင္ဗဟိန္းသည္ ယဥ္ေက်း သိမ္ေမြ႔သူ ျဖစ္၏။ စာေပ ကဗ်ာ လကၤာကို ႏွစ္သက္၏။ ဂီတကို ခ်စ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ကၽြန္ိေတာ္ႏွင့္ ခဏႏွင့္ပင္ ရင္းႏွီး ခ်စ္ခင္ကာ သူ ယခု ကြန္ျမဴနစ္ ျဖစ္ေနသည့္ ဘဝ အထိပင္ ရင္းႏွီး ခ်စ္ခင္ျခင္း မပ်က္၊ ကၽြန္ေတာ္ကား ခုခံေရးကိုလည္း မျပဳ။ ႏိုင္ငံေရးသမားလည္း မဟုတ္ သို႔ေသာ္ ခ်စ္ခင္ ရင္းႏွီး၏။ ကိုေအာင္ဆန္းႏွင့္ကား ဤကဲ့သို႔ မဟုတ္၊ ကၽြန္ေတာ္ စာေရးဝါသနာပါသည္ကို ကိုေအာင္ဆန္းသိ၏။ သို႔ရာတြင္ ကၽြန္ေတာ္ ေရးခဲ့ေသာ ဒဂုန္ မဂၢဇင္း မွ ရတုပိုက္စံုမွစေသာ ကဗ်ာမ်ား ဝတၳဳတို ေဆာင္းပါး စသည့္ စာေပမ်ားကို သူ ဘတ္ဘူးလိမ့္မည္ မထင္။ ဂရုစိုက္၍ ဘတ္မည့္သူ မ်ိဳးလည္း မဟုတ္။ သို႔ေသာ္ တခါက သခင္ ဗဟိန္းႏွင့္အတူ သမဂၢ ေကာ္မတီ ခန္းတြင္ ပင္းယ မဂၢဇင္းတြင္ ပံုႏွိပ္ထားေသာ ကၽြန္ေတာ္၏ ေဆာင္းပါး တခုကိုကား ကၽြန္ေတာ္ေရွ႔တြင္ ဘတ္သည္ကို ေတြ႔ရဘူး၏။ ဘတ္ၿပီးလွ်င္ ေဝဘန္ခ်က္ ေပး၏။

ကိုေအာင္ဆန္း သည္လည္း အဂၤလိပ္၊ ဗမာ ေဆာင္းပါးရွင္ တဦး ျဖစ္ေပသည္။ အဂၤလိပ္ ဘာသာျဖင့္ ေရးေသာ သူ၏ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ဂႏၱေလာက မဂၢဇင္းတြင္ ဘတ္ရဘူး၏။ သူသည္ ဗုဒၶတရားေတာ္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ေရး၏။ ေက်ာင္းသားမ်ား အဝတ္စား ဝတ္ဆင္ေရး ျပႆနာကိုလည္း သူသည္ ပန္းတေနာ္ ဦးသန္႔ႏွင့္ အျပန္ အလွန္ ေရးသည္ကို အမွတ္ရ၏။ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္သားမ်ား သမဂၢ အသင္း၏ ေၾကြးေၾကာ္သံျဖစ္ေသာ မ်ိဳးၫြန္႔ မဂၢဇင္းတြင္ပါေသာ သူ၏ ေလာက ဝိဟာ အမည္ရွိ ဗမာ ေဆာင္းပါးတိုကေလး ကိုကား - ကၽြန္ေတာ္ အေတာ္ သေဘာက်ပါ၏။ ကမာၻေလာကႀကီးကို ပညာ ဗဟု သုတ အျမင္တို႔ကို ေပးေသာ စာသင္ေက်ာင္းႏွင့္ ဥပမာတင္၍ ေရးထား၏။ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ဗမာစာ အေရးညံ့သူ မဟုတ္ေခ်။ တိတိ က်က် ေရး၏။ ပါဠိကို မွန္ကန္စြာသံုး၏။ တခါတရံ ဟာသဥာဏ္ပါ၏။ ပုသိန္ၿမို႔တြင္ က်င္းပေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား ညီလာခံ သူ၏ ဥကၠဌ မိန္႔ခြန္းတြင္ ကင္းဘဲလ္ အစီရင္ခံစာကို ပညာေရး ပူရာမ္ က်မ္းႀကီး ေပတကား … ဟု ေျပာင္ေလွာင္ထားသည့္ သေရာ္ခ်က္ (Irony) ပါ၏။ ေက်ာင္းမွ ထြက္ၿပီး တို႔ဗမာ အစည္းအရံုးသို႔ ဝင္သြားေသာ အခါ၊ ငတ္ျပတ္လာ၍လား မေျပာတတ္ ဒဂုန္မဂၢဇင္းတြင္ ေဆာင္းပါး ေရးလိုေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ့္ကိုေျပာ၏။ ကၽြန္ေတာ္လည္း တိုက္ရွင္တို႔ႏွင့္ စီစဥ္၍ လစဥ္ ကိုေအာင္ဆန္း ေဆာင္းပါးမ်ား ပါေစ၏။ ဒဂုန္ မဂၢဇင္းက ကိုေအာင္ဆန္း ေရးေသာ ေဆာင္းပါးမ်ားအတြက္ ေငြခ်ီးႃမႇင့္၏။ သူေရးေသာ ေဆာင္းပါးကား ႏိုင္ငံေရး အမ်ိဳးမ်ိဳး ဟူေသာ ေဆာင္းပါးျဖစ္၏။ ဂရိတ္ႏိုင္ငံေရးက အစခ်ီ၍ မ်က္ေမွာက္ ဗမာ့ ႏိုင္ငံေရး အေခ် အေန အထိ ေရး၏။ စာေျပာင္၏။ ဘတ္လို႔ေကာင္း၏။ သူလည္း ဒဂံုတြင္ ၾကာၾကာ မေရးရ။ မၾကာခင္ ဂ်ပန္သို႔ ထြက္သြားသျဖင့္ သူ႔ေဆာင္းပါးလည္း ရပ္၍ သြား၏။ အစိုးရကလည္း ၫႇိုးထား၍လား မေျပာတတ္ ဒဂုန္ မဂၢဇင္းမွာ ထိုႏွစ္မွာပင္ ပိတ္ျခင္း ခံရရွာ၏။ သမဂၢ ဥကၠဌ ျဖစ္ေသာ ၁၉၃၈-၃၉ ႏွစ္က သူသည္ ဘီအယ္လ္ တန္းတြင္ ရွိ၍ ပဲခူး အေဆာင္ အလည္ထပ္တြင္ ေနသည္။ အခန္းသည္ သပ္ရပ္ျခင္း ကင္းမဲ့၏။ သူ၏ အခန္းတြင္ စာအုပ္မ်ား ျပည့္ႏွက္၍ ေန၏။ စာအုပ္မ်ားသည္ စားပြဲေပၚတခ်ိဳ႔၊ ဘီတိုေပၚတခ်ိဳ႕၊ ၾကမ္းျပင္ေပၚ တခ်ိဳ႔ ျပန္႔ႀကဲကာ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္ ျဖစ္၍ ေနၾက၏။ သူသည္ အင္မတန္ စာဘတ္သူ တေယာက္ ျဖစ္၏။ သူသည္ ေဒါသၾကီးသူ တဦးၿဖစ္၏။ သည္လို အမ်ားကထင္၏။ ကၽြန္ေတာ္အဘို႔က ေဒါသၾကီးသည္ မႀကီးသည္ကိုမသိ။ သူ႔တြင္စိတ္လိုက္မာန္အပါစိတ္( Emotionalism) ေတြရွိသည္ဟု ကၽြန္ေတာ္ထင္၏။

ႏွစ္ကိုကားအေသခ်ာမမွတ္မိေတာ့ သပိတ္ေမွာက္ႏွစ္လည္အထိမ္းအမွတ္ ပြဲတခု တကၠသိုလ္သမဂၢတြင္ က်င္းပ၏။ ပရိတ္သာတ္ထဲမွ ထ၍ေဝဖန္စကားမ်ား ထ ေျပားႀက၏။ သို႔ေျပာႀကသဘ္အထဲတြင္၊ စစ္ကိုင္းေက်ာင္းေဆာင္မွ ကုလား ေက်ာင္းသားတဦးက ဥကၠဌေဟာင္း မစၥတာရာရွစ္ကို ေဝဘန္ရာ၌ အေတာ္ထိခိုက္ေသားအျပစ္ေတြကို ထုတ္ေဖၚေျပာ၏။ ကုလားေက်ာင္းသားေျပာသည့္ စကား မ်ားသည္ အေျခခိုင္သည္ မခိုင္သည္ကိုကား မမွတ္မိေတာ့။ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ မစၥရာရွစ္ အတြက္ေဒါပြကာ၊ ထိုကုလားကို ႀကိမ္းေမာင္း၍ ရဲရင္ ထြက္ စေသား အသံုးမ်ိဳးသံုး၏။ လက္သီးဆုပ္ကာ ကုလားအပါးသို႔ တိုး၍သြား၏။ ေဘးက ေက်ာင္းသားမ်ားက ဝိုင္း၍ ဆြဲထားရ၏။ သူသည္ ေဒါသေၾကာင့့္ ဆတ္ဆတ္ တံုလ်က္ ရွိသည္။ ကုလား ဗမာ အဓိိဂရုဏ္းအျပီး ေဒါက္တာဘေမာ္၏ တကၠသိုလ္ ဥပေဒျပင္ဆင္ေရး အဆိုၾကမ္းကို သမဂၢက ျငင္းပယ္ လိုက္ေပသည့္ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ (အိုးေဝ ) ညိဳျမ (အေမရိကန္ျပန္) အမႈးရွိေသာ ေက်ာင္းသားတစုက မေက်နပ္သျဖင့္၊ သမဂၢကို အယံုအၾကည္မရွိ အဆိုတင္သြင္း၏။ ထိုအစည္းအေဝး၌ ကိုေအာင္ဆန္းက ညိဳျမကို ေဒါပြကာ ဥကၠဌ ကုလားထိုင္မွ ေန၍ ညိုျမအတင္းကို အေတာ္ေျပာလိုက္၏။ သည္လို စိတ္လိုက္မန္ပါ ေျပာၿပီးေနာက္ တပတ္ေလာက္ ၾကာေသာအခါ ထိုေန႔က ေအာင္ဆန္းက ညိုျမအား ရႈံခ်ပါေသာ စကားမ်ားကို ရုပ္သိမ္း လိုက္ေၾကာင္း ေၾကာ္ျငာစာကို တကၠသိုလ္ေဆာင္ အသီးသီးတြင္၊ ထြက္ေပၚ၍လာ၏။ တကၠသိုလ္တြြင္ ရွိစဥ္က၊ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ျပံဳးေသာ မ်က္ႏွာထား ကိုထားခဲ၏၊ သူ၏မ်က္ႏွာထားသည္၊ သုန္မႈန္၏။ တခါေတြ႔ ဘူးေသာသူကို ေနာက္တခါေတြလွ်င္ ႏႈတ္ဆက္ခ်င္မွ ဆက္၏။ သူ႔ကိုသိသူက ၿပံုးျပေသာ္လည္း သူသည္ တံု႔ျပန္၍ ၿပံုးခ်င္မွ ၿပံုး၏။ ဥကၠဌ ျဖစ္သျဖင့္ သူ႔ကိုကား ေက်ာင္းသားတိုင္းက သိၾက၏။ သူ႔ကလည္း အစဥ္လိုလို ႏိုင္ငံေရးကိုသာ ေတြးေနဟန္တူ၏။ ဗမာျပည္၏ လြပတ္လပ္ေရး အတြက္ စိတ္ပူပံုရ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ သူသည္ သုန္မွုန္လ်က္ေနသည္။ သူစကားေျပာလ်င္လည္း ႏိုင္ငံေရး အေၾကာင္းကိုသာ ေျပာသည္။ သူေျပာေနစဥ္ ေဘးရွိလူမ်ားက နားေထာင္ေနရ၏။ ေဘးမွလူမ်ား၏ စကားကို သူမၾကား သူေျပာခ်င္တာေတြကိုသာ စြတ္ေျပာေနတတ္၏။ တခါက ရန္ကုန္ကို ဂ်ပန္တို႔ သိမ္းပိုက္စ အခ်ိန္ ဝိတိုရိရ ရိတ္သာရွိ အိမ္တအိမ္တြင္ သခင္ျမႏွင့္ ရဲေဘာ္မ်ား ေနထိုင္လ်က္ ရွိၾက၏။ ကၽြန္ေတာ္မွာလည္း ေတာက ေရာက္ခါစ ျဖစ္၏။ ဧည့္ခန္းရွိ စႏၵယားမွာ အသံေတြ ပ်က္၍ေန၏။

“ခ်စ္ခင္မွာလား ၾကင္မွာလား ခင္ခင္ရယ္ ခ်စ္သဲႏြယ္ အဟုတ္ကို ခ်စ္ေတာ့မယ္ ခင္ရယ္ ၾကင္မယ္…”

ဝိုင္၍ဆိုေနရာမွ သည္ေနရာသို႔ ေရာက္ေသာအခါ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ေဂါက္ ေဂါက္ ေဂါက္ ႏွင့္ တဘက္မွ ေရွာက္လာကာ စႏၵယား အပါးတြင္ လက္ေထာက္ခါ ရပ္လ်က္ “ေဟ့ ရပ္ၾက၊ ခုလို အခါမ်ိဳးမွာ ရဲစိတ္ရဲမာန္ တက္ေစမဲ့ ရဲတင္းသံတို႔ကိုသာ ဆိုရတယ္ဗ်။ ဒီခ်စ္မယ္ ၾကင္မယ္ သီခ်င္းမ်ိဳးက မဟန္ဘူး၊” ရုတ္တရက္ ေၾကာင္၍ စႏၵယားကို ေခတၱ ရပ္လိုက္၏။ သူသည္ သူေျပာခ်င္တာ ေျပာၿပီး ထြက္သြား ေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း ဆက္ သီဆိုခါ က်န္ရစ္ခဲ့ၾကသည္။ သူကား သည္လို လူစားမ်ိဳး။ သမဂၢ ဥကၠဌ ကိုလွေမာင္ (ယခု ဆိုရွယ္လစ္ ပါတီဝင္) ၏ လက္ထပ္ပြဲသည္ ဘီအိုင္ေအ ေခတ္၌ ေရႊေတာင္ၾကား တြင္ လုပ္သည္။ သူ၏ လက္ထပ္ပြဲသည္ ဘီအိုင္ေအ သမားမ်ားတြင္ ပဌမ ဦးဆံုး ျဖစ္၏။ လက္ထပ္ပြဲၿပီးေသာအခါ ဧည့္ခန္းေဆာင္တြင္ မိတ္ေဆြမ်ား စုရံုးေနၾက၏။ ေၾကးစား စႏၵယားဆရာ တီးခါ ေဖ်ာ္ေျဖလ်က္ ရွိ၏။ သည္အတြင္း ကိုေအာင္ဆန္းသည္ စႏၵယား ဆရာကို ရပ္ေစကာ ကၽြန္ေတာ္ကို လူၾကားထဲမွ အတင္း ဆြဲေခၚ၍ သီခ်င္းတပုဒ္ကို တီးေစ၏။ သူသည္ စႏၵယားကို လက္ေထာက္ခါ မရတရျဖင့္ လိုက္ဆို၏။ တီးေသာ သီခ်င္းမွာ ”ကဥၥန” သီခ်င္းပင္ျဖစ္၏။ ေတးဆံုးလ်င္ လက္ခုတ္တီးကာ ေနာက္တပုဒ္ တီးခိုင္းျပန္၏။ တခါက ဂ်ပန္ေခတ္ ဝန္ႀကီး တဦး၏ ထမင္းစားပြဲတြင္ သူလာ၏။ ထမင္းစားပြဲစမည္ ျပဳေသာအခါ သူ႔ကို စစ္ေသနာပတိဟု အားလံုးက ေလးစားေသာအားျဖင့္ ထမင္းစား ခန္းမႀကီးထဲသို႔ သူ႔ကို အရင္ဝင္ေစ၏။ အျခား ဧည့္သည္ မ်ားကား အဝတြင္ ရပ္၍ သူ႔အဝင္ကို ေစာင့္လ်က္ ေနၾက၏။ သူသည္ စစ္ဝတ္ စစ္စား ႏွင့္ ဝင္လာခါ ရုပ္တရက္ စားပြဲထိပ္ ကုလားထိုင္တြင္ ဝင္ထိုင္ လိုက္ၿပီး ဇတ္ကနဲ ဘယာေက်ာ္ တတံုးကို ယူခါ စားလိုက္၏။ သူထမင္းစားေနစဥ္ ဧည့္သည္ ဝင္လာလို႔လည္း ဗမာ့ ဧည့္ဝတ္ ထံုးစံအရ ထမင္းစားပါအံုးလားဟု ေခၚခ်င္မွ ေခၚမည့္ လူစားမ်ိဳး ျဖစ္၏။ ဒါေတြေၾကာင့္ သူ႔ကို မိတ္ေဆြ ရင္းမ်ားက “ေၾကာင္သည္” ဟု အမွတ္ ထားၾက၏။ သူ႔တြင္ သိမ္ေမြ႔ျခင္းမရွိ အလွအပပို သူမမက္ေမာ၊ သူသည္ ၾကမ္းတမ္းသည္။ ရိုင္းသည္။ ဆက္ဆံ ေပါင္းသင္းေရးတြင္ရွိေသာ ဧည့္ဝတ္ ထံုးစံ၊ ယဥ္ေက်းျခင္း စသည္ တို႔ကို သူသည္ လံုးဝ ဂရုမစိုက္။ ဂီတ၊ ပန္းခ်ီ၊ သဘင္ စေသာ အနုပညာ ရပ္မ်ားကို မလိုက္စား။ သူ႔ကိုယ္သူ အတင္း ယဥ္ေက်းေအာင္ မလုပ္ သူ၏ နဂိုရ္ အတိုင္း ခပ္ရိုင္းရိုင္း ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းပင္ မျပဳျပင္ဘဲ ေန၏။

သူ႔တြင္ နိုင္ငံေရး ဝိညာဏ္ကား ျပင္းထန္လွေခ်၏။ သူသည္ ႏိုင္ငံေရး ကိုသာ တခုတည္းလုပ္ေသာ လူတဦးျဖစ္၏။ သူသည္ ရီုင္း၏။ ၾကမ္း၏။ ေၾကာင္၏။ ကိစၥမရွိ။ သူသည္ ဧည့္ခန္းေဆာင္မွ ဂုဏ္သေရရွိ လူႀကီးလူေကာင္းမဟုတ္။ တခုတည္းေသာ ယံုၾကည္ခ်က္ႏွင့္ တခုတည္းကိုသာ လုပ္ေသာ ႏိုင္ငံေရး သတၱဝါျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိစၥမရွိ။ ၁၉၄၂ - ခုႏွစ္တြင္ သူႏွင့္ ေနာက္ဆံုးေတြ႔၏။ သူသည္ အတတေအာက့္ေမ့လိုက္၏။ မွန္ မမွန္ကား မေျပာတတ္။ ဖ -ဆ - ပ -လ ဥကၠဌ အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ ဦးေအာင္ဆန္း ကိုကား ကၽြန္ေတာ္ မသိ။ သူ၏ ႏိုင္ငံေရးကို ေဝဘန္ျခင္း မဟုတ္။ သူ၏ လူ အျဖစ္ကိုသာ ကၽြန္ေတာ္ သိသည့္ အထိ ေျပာျပျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ တခုေတာ့ ထင္သည္၊ သူသည္ လူထုထဲမွ သူတဦး ျဖစ္၍ လူထုႏွင့္ ဆက္စပ္ေန၍ လူထု ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာသည္၊ ျဖစ္လိမ့္မည္။

(ဒဂုန္ တာရာ) ပညာ (Art) အေၾကာင္းကို ေျပာျပ၏။ “အတတ္ပညာဆိုတာ ရွိတာဘဲ။ လင္မယား ဘဝမွာလည္း အတတ္ပညာ ေျမာက္ေအာင္ လုပ္ရတာဘဲ။ အတတ္ပညာ မဲ့ယင္ လင္မယား ကြဲမွာေပါ့၊ ဒီလိုဘဲ ေတာ္လွန္ေရးမွာလည္း အတတ္ပညာ ရွိတာဘဲ။ အတတ္ပညာ ေျမာက္မွ ေတာ္လွန္ေရးဟာလည္း တကယ့္ ေတာ္လွန္ေရး အစစ္ဘဲ။ ” သည့္ေနာက္ သူႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္ မေတြ႔ေတာ့ ေတြ႔ဆံုဘို႔လည္း အေၾကာင္းမရွိ။ အေၾကာင္းမရွိဘဲ သူ႔ဆီ သြားလည္ကလည္း ေဖၚေဖၚေရြေရြ ေလာကြတ္ျပဴငွာ ေခၚမည့္ လူစားမ်ိဳးလည္း မဟုတ္။ တခါက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဘဝတြင္ ေမာ္ေတာ္ ကားႀကီးထဲ၌ သူ၏ ဇနီး ကေလးမ်ားႏွင့္ တၿဗံဳႀကီးကို ျမင္လိုက္၏။ ေအာ္…. သားနဲ႔ မယားနဲ႔မို႔ လူစိတ္ ေတာ္ေတာ္ ေပါက္လာၿပီ၊ အရင္လို ေၾကာင္ ေတာ့မည္ မဟုတ္။ အၾကမ္း အရိုင္းမွ ယဥ္ေက်း လာေတာ့မည္ဟု။

ဒဂုန္ တာရာ