ဥပေဒကို လုိက္နာပါ၏ ေလာ။ ဦးမ်ိဳး(ဥပေဒ)

 အစားထိုးစစ္သားအမတ္သစ္မ်ားဧျပီလ၂၃ရက္ေန႕ကလႊတ္ေတာ္တြင္က်မ္းက်ိန္သစၥာဆိုေနစဥ္။  Photo- Getty Images

       ေခတ္သစ္ ႏုိင္ငံေရးအေျခခံ ဥပေဒပညာရွင္ စီအက္ဖ္ စထေရာင္း (C . F . Strong ) က ”ဖြဲ႕စည္ပုံ အေျခခံဥပေဒ ဟူသည္ အစိုးရ၏ အာဏာမ်ားႏွင့္ ျပည္သူတို႕၏ ရပိုင္ခြင့္ႏွင့္ အခြင့္အေရးမ်ားကို စုစည္းေဖာ္ျပထားေသာ အစိုးရႏွင့္ျပည္သူ အၾကား ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ေစရန္ ညွိႏႈိင္း သတ္မွတ္ထားေသာ မူ မ်ား ျဖစ္သည္၊ ဟုရွင္းရွင္းလင္းလင္းဖြင့္ဆို ခဲ့ပါသည္။

        အစိုးရႏွင့္ ျပည္သူအၾကား ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ေစရန္ ညွိႏႈိုင္း သတ္မွတ္ထားေသာ မူ မ်ားကို ႏွစ္ဖက္စလုံးက လုိက္နာရပါမည္။ ႏိုင္ငံႏွင့္ ျပည္သူအၾကား ခ်ဳပ္ဆိုထားေသာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ႀကီး ျဖစ္သည္ဟုလည္း စီအက္ဖ္ စထေရာင္းက ရွင္းျပပါေသးသည္။ အမွန္စင္စစ္မွာ ဥပေဒသည္ ဥပေဒႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သူမ်ား အထူးသျဖင့္ အေပၚထပ္အေဆာက္အအုံျဖစ္သည့္ လႊတ္ေတာ္မ်ား အစုိးရမ်ားက စံျပလုိက္နာျပရစျမဲျဖစ္သည္။ မိမိတို႕ႏိုင္ငံတြင္ ေခတ္အ ဆက္ဆက္ႏွင့္ လက္ရွိအစုိးရမ်ားကို ေလ့လာလွ်င္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒကုိ ဗိုလ္ေန၀ငး္ စစ္အုပ္စုက ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။ ယခုလည္း ဗိုလ္သိန္းစိန္ ႀကံ႕ဖြ႔ံအစိုးရ အေနျဖင့္ ၎တို႕ကုိယ္တုိင္ စိတ္ႀကိဳက္ ေရးဆြဲျပ႒ာန္းခဲ့ေသာ စစ္အုပ္စုလက္စြဲ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒႏွင့္ အစိုးရ မည္သုိ႕ရွိသည္ကုိ ေလ့လာဆန္းစစ္ရပါေတာ့မည္။

        အစိုးရသတင္းစာထဲမွာ ဧၿပီလ ၂၂- ရက္စြဲျဖင့္ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ေၾကညာခ်က္ ႏွစ္ခုထုတ္ျပန္ၿပီး၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္က စစ္သားအမတ္ (၃၉) ဦးႏွင့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္က စစ္သားအမတ္ (၂၀) ဦး၊စုစုေပါင္း စစ္သားအမတ္ ၅၉ -ဦးကို အစားထိုးလဲလွယ္ လုိက္ပါသည္။ ျပည္ေထာင္စု ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ ထဲတြင္ ရွိေသာ စစ္သားအမတ္ (၁၆၆) ဦးထဲက တ၀က္ေလာက္ကို အစားထိုးလဲလွယ္ လုိက္တာပါ။ ထုတ္ပယ္ခံရတဲ့ ၅၉ ဦးက ဗိုလ္မႈးမ်ားျဖစ္ၿပီး ခုအသစ္ခန္႕တဲ့သူ ေတြက ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္၊ ဗိုလ္မႈးႀကီးႏွင့္ ဒုဗိုလ္မႈးႀကီးေတြ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ျမင္ရပါသည္ ။ ေရႊစစ္မစစ္ ကို မွတ္ေက်ာက္ တင္၍ သိရွိႏုိင္သည့္နည္းတူ ဥပေဒအတိုင္း လုိက္နာ လုပ္ေဆာင္ျခင္း ဟုတ္၏ မဟုတ္၏ ကိုလည္း ၄င္းတို႔ျပ႒ာန္းထားသည့္ဥပေဒမ်ားႏွင့္ ခ်ိန္ထိုးဆန္းစစ္ျခင္းျဖင့္ သိရွိႏိုင္ပါသည္။

        ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒ  ပုဒ္မ ၃၃ -”တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္သည္ မိမိအမည္စာရင္း တင္သြင္းထားေသာ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးဦးကုိ အစားထိုးေျပာင္းလဲလိုေၾကာင္း ေကာ္မရွင္သို႕ အေၾကာင္း ၾကားသည့္အခါ အစားထုိးေျပာင္းလဲလိုသည့္ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အမည္စာရင္းကုိ အမ်ားျပည္သူ သိရွိရန္ ေၾကညာရမည္။ ထိုသုို႕ေၾကညာသည့္ေန႕မွ စ၍ ေျပာင္းလဲျခင္းခံရေသာ မူလလႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္သည္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္မွ ရပ္စဲၿပီး ျဖစ္သည္ဟု မွတ္ယူရမည္။”ဟု ေဖာ္ျပထားပါသည္။ မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္အစားထုိးေျပာင္းလဲခံရသည္ကုိ ေကာ္မရွင္က အမ်ားျပည္သူ သိရွိရန္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာျခင္း လုံး၀မရွိခဲ့ ေၾကာင္းေတြ႕ရွိရပါသည္။

        ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ -၃၉၆ (က) တြင္”လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးကုိ ေအာက္ပါ အေၾကာင္းတရပ္ရပ္ေၾကာင့္ တာ၀န္မွ ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းခြင့္ ရွိသည္- (၁)မွ(၅) အထိျပ႒ာန္းထားပါသည္။ ဤအတြက္ တာ၀န္မွ ျပန္လည္ရုပ္သိမ္း ေၾကာင္းကို ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က အမ်ားျပည္သူ သိရွိႏိုင္ပါရန္ ေၾကညာျခင္းျပဳရပါမည္။ တစုံတရာ ေၾကညာျခင္းမရွိသည္ကို၌က ဥပေဒကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ရာေရာက္ပါသည္။ ေခါင္မလုံလွ်င္ တစ္အိမ္လံုးမိုးယုိစၿမဲ၊ ထိုနည္းတူပင္  ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္၏ အထြဋ္အထိပ္ျဖစ္သည့္ ျပည္ေထာင္စုဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ ကသတ္မွတ္ျပ႒ာန္းထားသည့္ဥပေဒမ်ားသည္လည္း တညီတၫြတ္တည္းမရွိလွ်င္ ဥပေဒစုိးမိုးမႈရွိလိမ့္မည္မဟုတ္ေခ်။  

        ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ-၁၁၉ တြင္” ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္၏ သက္တမ္းသည္ ယင္းလႊတ္ေတာ္၏ ပထမအႀကိမ္ အစည္းအေ၀း စတင္က်င္းပသည့္ ေန႕ရက္မွ စ၍ ငါးႏွစ္ျဖစ္သည္။ဟုလည္းေကာင္း ပုဒ္မ- ၁၅၁ တြင္” အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္၏ သက္တမ္းသည္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္၏ သက္တမ္းႏွင့္ အညီ ျဖစ္သည္။ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္၏ သက္တမ္း  ကုန္ဆုံးေသာေန႕တြင္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္၏ သက္တမ္းသည္လည္း ကုန္ဆုံးသည္။ ဟုလည္းေကာင္း ေဖာ္ျပထားပါသည္။ ထို႕အတူ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ား၏ သက္တမ္းသည္လည္း ငါးႏွစ္ျဖစ္ပါသည္။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဆိုသည္မွာ “လႊတ္ေတာ္ တစ္ရပ္ရပ္သုိ႕ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံရသည့္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ကုိလည္းေကာင္း၊ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က ဥပေဒႏွင့္အညီ အမည္စာရင္းတင္သြင္းေသာ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ကုိ လည္းေကာင္း ဆိုသည္” ဟု ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၂(ခ) တြင္ေဖာ္ျပထားသည္။ ဆိုလုိ သည္မွာ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တုိင္း လႊတ္ေတာ္သက္တမ္း ငါးႏွစ္ကာလသာ ထမ္းေဆာင္ခြင့္ရွိပါသည္။ အမ်ားတန္းတူ အခြင့္အေရး  ရွိရပါမည္။

တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ျဖစ္၍ ခဏခဏ အစားထုိးခန္႕အပ္ႏုိင္သည္ဟု ဥပေဒက ျပ႒ာန္းထားခ်က္မရွိပါ။

        ႏုိင္ငံသားမ်ား၏ မူလအခြင့္အေရးႏွင့္ တာ၀န္မ်ား  အခန္း(၈)တြင္ျပ႒ာန္းထားေသာ ပုဒ္မ -၃၄၇ တြင္”ႏုိင္ငံေတာ္သည္ မည္သူ႕ကိုမဆို ဥပေဒအရာတြင္ တန္းတူညီမွ် အခြင့္အေရး ရရွိေစရမည္။ထို႕ျပင္ ဥပေဒ၏ အကာအကြယ္ကုိလည္း တန္းတူညီမွ်စြာ ရယူပုိင္ခြင့္ ေပးရမည္။ ဟုေဖာ္ျပခ်က္ကုိ မည္သူမဆိုလိုက္နာသင့္ပါသည္။ မလိုက္သူမ်ားကား အဘယ္သူမ်ားပါနည္း။ ရဲရဲအစစ္ေဆးခံႏိုင္ရပါမည္။

ဦးမ်ိဳး(ဥပေဒ)