ေသြးလြန္တုတ္ေကြး ႏွင့္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါ ၿဖစ္ေစႏုိင္ေသာ ၿခင္မ်ား
-ကုိ-
“ခ်စ္ရည္လူး ေပ်ာ္ပါးခ်င္္တဲ့ ျခင္ေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ေတာင္ပံေတြကို အခ်က္က်က် ရိုက္ခတ္ကာ မိတ္လိုက္က်ျပီး စံုတြဲသီခ်င္းကို သီဆိုၾကတယ္” လို႔ အေမရိကန္ scientist မ်ားက ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ Aedes aegypti ျခင္ဖိုေတြဟာ ျခင္မေတြကို မ်ိဳးပြားဖို႔ အတြက္ အလြန္စိတ္ကူးယဥ္ဆန္တဲ့ ခ်ည္းကပ္နည္း ေတြကို အသံုးျပဳျပီး ခ်စ္ျခင္းသံစဥ္ ေတြကို သီဆိုဖို႔ၾကိဳးစားက်ပါတယ္။ ဒီအင္းဆက္သတၱ၀ါေတြဟာ အသဲေရာင္အသား၀ါေရာဂါနဲ႔ တုတ္ေကြးေရာဂါေတြကို ျပန္႔ပြား ေစနုိင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သိပၸံပညာရွင္ေတြက သူတုိ႔ ရဲ႕ေပါက္ဖြားမႈကို ထိမ္း ခ်ဳပ္ဖုိ႔ က်ိဳးစားၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ ရဲ႕ မိတ္လိုက္ျခင္းအေလ့အထကို နားလည္လာေအာင္ အသံုးျပဳျပီး ဒါကို ထိမ္းခ်ဳပ္ဖို႔ နည္းလမ္းသစ္ကို ရရွိခဲ့ပါတယ္လို႔ Cornell University ကသိပၸံအဖြဲ႔က ေရးသားခဲ့ပါတယ္။
က်ေနာ္တုိ႔ ၾကားေနက်ျခင္ေတြ ပ်ံသန္းတဲ့အခါ ျမည္တဲ့ အသံဟာ ဆူညံတယ္လို႔ ထင္ရေပမဲ့ ဒါဟာ ျခင္ဖိုေတြ အတြက္ေတာ့ အခ်စ္သေကၤတတစ္ခုပါပဲ။ သူတို႔ရဲ႕ ေတာင္ပံေတြကို အသံုးျပဳျပီး ပ်ံသန္းတဲ့အခါမွာ ျခင္ဖိုေတြ ေကာ၊ ျခင္မေတြမွာပါ သူတုိ႕ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ ပ်ံသန္းျခင္း ႏွဳန္းထားသံစဥ္ေတြရွိၾကပါတယ္။ Cornell University က သိပၸံပညာရွင္ေတြကေတာ့ ျခင္ဖိုေတြ မိတ္လိုက္တဲ့အခါမွာ ထြက္တဲ့အသံဟာ အံ့ၾသစရာေကာင္း တဲ့ ဂီတသံစဥ္ အသစ္တစ္ခုကိုေတြ႔ရွိခဲ့တယ္လို႔ သူတို႔ကေၿပာဆိုပါတယ္။
ျခင္ေတြဟာ စံုတြဲလိုက္ ေတာင္ပံေတြကို အၾကိမ္ေပါင္း ၁၂၀၀ ဟက္ဇ္ေလာက္ ျပိဳင္တူစတင္ ရိုက္ခတ္ ၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ဟာ အခ်စ္သိီခ်င္းေတြကို အၾကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ အတူသီဆိုၾကေပမဲ့ သူတုိ႔မွာ သီးျခား စံႏွဳန္းပ်ံသန္းမႈနွုန္းေတြရွိပါတယ္။ ျခင္ဖိုေတြဟာ ၆၀၀ ဟက္ဇ္ေလာက္ပ်ံသန္းႏွဳန္း ရွိျပီး ျခင္မေတြကေတာ့ ၄၀၀ ဟက္ဇ္ေလာက္ရွိပါတယ္။
ဒီထက္ပိုျပီး ျခင္မ်ား ၾကားႏိုင္ဖို႔အတြက္ အရင္ သိထားတဲ့ ျမင့္မားေသာကန္႔သတ္ခ်က္ ကိုေက်ာ္လြန္တဲ့ ျမင့္မား ေသာ အသံႏႈန္းကို ဆက္တုိက္ ထုတ္လႊတ္ပါတယ္။ ျခင္မေတြဟာ သံစဥ္ကို ၾကားဖုိ႔ ပုိၿပီး ခက္ခဲ ပါလိမ့္ မယ္။ ဒါေပမဲ့ Cornell University ကသိပၸံပညာရွင္ေတြဟာ အသံႏွဳန္းကို ၂၀၀၀ ဟက္ဇ္ေက်ာ္ ေလာက္အထိ သူတုိ႔ ၾကားနုိင္စြမ္းကုိ ျပသဖုိ႔ စီးစဥ္ထားပါတယ္။ စမ္းသပ္မႈေတြကုိ လည္းၿပဳလုပ္ခဲ့တယ္။
အဓိက ကေတာ့ ငွက္ဖ်ားေရာဂါကို ျဖစ္ေစနုိင္တဲ့ Aedes aegypti နွင့္ Anopheles gambiae မိတ္လိုက္ ျပန္႔ပြားျခင္းကို ကာကြယ္တားဆီးဖို႔ နည္းလမ္းသစ္ကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။
ခ်စ္ရည္လူး ေပ်ာ္ပါးေနတဲ့ ျခင္္ဖုိ ႏွင့္ ၿခင္မဒါဟာ တစ္ကမၻာလံုးအတြက္ ျခင္ေတြကိုထိမ္းခ်ဳပ္နုိင္ဖို႔ နည္းလမ္းအသစ္ကို ေတြ႔ရွိခဲ့တာပါပဲ လို႕ Cornell University က ပေရာ္ဖက္ဆာ Laura Harrington ကတရား၀င္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဆယ္စုနွစ္တစ္ခုအတြင္းမွာပဲ က်ေနာ္တုိ႔ဟာ ျခင္ေတြကို ထိမ္းခ်ဳပ္ႏုိင္ဖို႔ နည္းလမ္းကို ေတြ႔ရွိခဲ့တာပါ။ ငွက္ဖ်ားေရာဂါဟာ ျခင္နဲ႔ ပက္သက္ရင္ အေရးေပၚအထူးျပဳရတဲ့ ေရာဂါတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ျပီး အခုအခါမွာေတာ့ ေသြးလြန္တုတ္ေကြးေရာဂါဟာလဲ သတိထားေပးရမဲ့ ေရာဂါတစ္ခုျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
ျခင္ေတြကို ထိမ္းခ်ဳပ္ဖို႔ နည္းလမ္းသစ္ကို အရင္က သိပၸံပညာရွင္ေတြ လံုး၀ ဂရုမျပဳခဲ့တဲ့ ေခါင္းစဥ္တစ္ခု ျဖစ္ခဲ့လုိ႔ ၊ ဒီေတြ႔ရွိခ်က္ ဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ အေလ့အထကို ေကာင္းေကာင္း နားလည္လာေအာင္၊ ၿပန္လည္ စဥ္းစားစိတ္၀င္စားလာရေအာင္ ရွင္းၿပ ေပးပါလိမ့္မယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ေတာ့ လူေတြဟာ ဖ်န္းေဆး ေတြ၊ ကာကြယ္ေဆးေတြကို အသံုးျပဳျပီးေတာ့ ငွက္ဖ်ားေရာဂါနည့္ တုတ္ေကြးေရာဂါေတြကို ကာကြယ္ခဲ့တာ ပါ။ ဒါဟာလဲ အတန္အသင့္ ေတာ့ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါတယ္။
No comments :
Post a Comment