တီဘီ အဆုပ္နာ ကူးစက္ ေရာဂါ .. Tuberculosis (TB)

-တင့္ေဆြ -
ၿပည္သူ႔က်န္းမာေရး (ၿမန္မာၿပည္)

(ဘေလာ့ခ္) ေတြမွာ စာ၀င္ေရးမိတာ မၾကာေသးဘူး။ သူမ်ားေတြေတာ့ (ဘေလာ့ခ္)ကို ဘယ္လိုသေဘာထား ေလသလဲတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။ ကုိယ့္ဖါသာ ထင္တာေလးေျပာရရင္ ကူးစက္ေရာဂါဘဲဗ်။ ေနာက္ျပီး ေဆးစြဲသလိုလဲ စြဲတတ္ေသးတယ္။ အဟုတ္ပါ၊ ဆရာ၀န္ဆိုတာ လူျမင္ရင္ လူနာ ထင္ေနတတ္လို႕ ေျပာတာ မဟုတ္ဘူးေနာ္။

ကြ်န္ေတာ္ အခုေလာကထဲ ေရာက္လာခ်ိန္မွာ ကြန္ျပဴတာ ဆိုတာ ေပၚမလို႕ ရွိေသးတယ္။ စျပီး ကိုင္ဖူးခ်ိန္မွာ (ေမာ္နီတာ) ေတြက အျဖဴ-အမဲ။ ၂၈၆-၃၈၆ ဆိုတဲ့ေခတ္။ သင္ျပန္ေတာ့ (ေဒါ့စ္) ကေန စရတာ။ (၀င္းဒိုး)က မေပၚေသးဘူးေလ။ ေနာက္လူေတြ သိမွာ မဟုတ္ဖူး။ အဲလိုေရးတာ ၾကြားခ်င္လို႕ “ေနာက္လူေတြ ငါတို႕ေလာက္သိရွာမွာ မဟုတ္ဖူး”လို႕ ဆိုခ်င္တာ မဟုတ္ပါေၾကာင္း အလ်င္စလို ေတာင္းပန္ ပါရေစ။ လူေဟာင္းေတြက ပညာတြင္း နက္ခဲ့သဗ်။ ေနာက္လူေတြက ခူးျပီး-ခတ္ျပီး အသင့္ စားသံုး ႏိုင္ လာၾကတာ ဓမၼတာပါ။ အခု လူေတြကလည္း ေနာက္လူ ေတြကို အဲလို ျပန္ေျပာၾက ဦးမွာေနာ။

ကြ်န္ေတာ့္ လုပ္ေဖၚကုိင္ဖက္ တေယာက္ရွိတယ္။ သူက နယ္စပ္မွာ အၾကာၾကီး ေနခဲ့ျပီးမွ ျမိဳ႕တက္လာတာ။ ကြန္ျပဴတာလို ပစၥည္းကိုလည္း ေတာ္ေတာ္နဲ႕မထိဘူး။ ထိမဲ့ ထိေတာ့လည္း အခု သူက(ဘေလာ့ခ္) ဆရာ ျဖစ္ေနျပီ။ ကို္ယ့္ဖါသာလည္း ဖြင့္ထား၊ သူမ်ား ကိုလည္း လိုက္သင္ေပး ေနရျပီ။ စြဲသလား မေမးနဲ႕။ ေန႕- ည (ဘေလာ့ခ္)ဖတ္-ေရး၊ ေမွးခ်ိန္၊ ေတြးခ်ိန္၊ စားခ်ိန္၊ အဲ ႕႕႕ ေသာက္ခ်ိန္ ေလာက္ပဲ ဘဲနား ပံုရတယ္။ သူစြဲျပီး သိပ္မၾကာပါဘူး၊ ကြ်န္ေတာ့္ကို ကူးပါ ေလေရာဗ်ိဳ႕။




ဘာနဲ႕တူလဲ သိလား၊ (တီဘီ) လိုဘဲ အနားက ေျခာက္ေပ အတြင္း ရွိသူမွန္သမွ် လူၾကီး - ကေလး အခမဲ့ ေ၀ေပး ေနတာမ်ိဳး။ ကြ်န္ေတာ့္ အနီးအနား မွာ ေနာက္တေယာက္ ၾကေတာ့ သူ႕ဖါသူ တတ္ေနျပီး၊ သူမ်ားကို ေျပာျပ - သင္ေပးေလ့ မရွိဘူး။ တီဘီ မွာလည္း အဲလို အမ်ိဳးအစား လည္း ရွိတာကိုး။ သူမ်ားကို ကူးတတ္တာနဲ႕ သူ႕ဖါသာသူ ေရာဂါ ခံေနရတာ ႏွစ္မ်ိဳး။ သလိပ္စစ္လို႕ ပိုးေတြ႕သူနဲ႕ ပိုးမေတြ႕သူ ဆိုတဲ့ ႏွစ္မ်ိဳးေပါ့။ Positive and Negative ေခၚသလို Open Case and Close Case လို႕လဲ ေခၚၾကပါတယ္။

အဲဒီ ေရာဂါက ဆိုးလို႕ တကမၻာလံုး ႏွိမ္နင္းေရးေတြ လုပ္ေနၾကတာ ၾကာပါျပီ။ ဆိုးတယ္ ေျပာတာက ကူးလို႕၊ အျဖစ္မ်ားလို႕၊ ေသေစ လို႕ပါ။ ပိုဆိုးတယ္ လို႕ေျပာႏိုင္ျပန္ျပီဗ်။ အခုထိ ေခါင္းေထာင္ဆဲ၊ ဘာလို႕လဲ ဆိုေတာ့ ျဖစ္ဆဲ၊ ကူးဆဲ၊ သတ္ဆဲ ျဖစ္ေန လို႕ပါ။ ေခါင္းမာဆဲ လည္း ျဖစ္ေသးတယ္။ ကုေနၾကေဆးကို မမႈေတာ့၊ မျဖံဳေတာ့လို႕ပါ။ ကြ်န္ေတာ္ေနတဲ့ တိုင္းျပည္မွာ ေရာက္ေနၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ ေတြထဲမွာ အဲလို ေဆးေတြ ျပီးတဲ့ ေရာဂါသည္ေတြ ရွိေနတယ္။

ကြ်န္ေတာ့္ ေဆးခန္းေလးကို လာျပ သူေတြ ထဲမွာလဲ (တီဘီ) ေရာဂါသည္ အေရအတြက္ တိုးတိုး လာတယ္။ တခ်ိဳ႕ဆို မၾကာခင္ကမွ တိုင္းျပည္ကေန ေျပးလာရျပီး (တီဘီ) ေဆးပါတ္ မေစ့ေသးသူ ကေလး - လူၾကီးေတြ ပါတယ္။ တခ်ိန္ကဆိုရင္ လူတေယာက္ ပိန္ေျခာက္ေျခာက္ ျဖစ္ေန၊ ေခ်ာင္းေလး ဆိုးေနရင္ (တီဘီ) ကို သံသယ ရွိခဲ့တယ္။ တကယ္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ လူေကာင္ၾကီးၾကီး၊ ေဆးလိပ္ မေသာက္သူေတြ အေၾကာင္း တခုခုေၾကာင့္ ေဆးစစ္လိုက္မွ အဆုပ္ထဲ ေရ၀င္ေနတာ ေတြ႕ႏိုင္တယ္။ ေပါင္ျခံတို႕ လည္ပင္းတို႕ အၾကိတ္ေပၚတာ သြားစမ္းမွ (တီဘီ) မွန္း သိရတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မေပါ့ဘို႕ အထူး လိုပါတယ္။

ကေလးေတြ ဖြါးျပီးတာနဲ႕ ဘယ္ဘက္ လက္ေမာင္း အေပၚေနရာမွာ ထိုးေပးတာ (တီဘီ) ကာကြယ္ေဆးေပါ့။ (ဘီစီဂ်ီ) လို႕ ေခၚတာ။ ၾသကာသ ေလာကၾကီးထဲ မေရာက္ခင္၊ လူေတြနဲ႕မထိမေတြ႕ခင္ ဦးေအာင္ လုပ္ေပးရတာပါ။ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ လူေတာထဲမွာ ပိုးေတြ ရွိေနလို႕၊ ပိုးနဲ႕မေတြခင္ ေရာဂါျပီး ေစမဲ့ သတၲိေတြ ကေလး ကုိယ္မွာ ျဖစ္လာႏွင့္ေအာင္ ကာကြယ္ေဆးကို ထိုးေပး ရတာပါဘဲ။ အၾကံ မေကာင္း ပါလား။ အရင္ကေတာ့ ကေလးေတြ ကေလးမ်ိဳးစံုနဲ႕ကစားရ - အတူေနရ ေတာ့မွာမို႕ ေက်ာင္းမထားခင္ တခါ ထပ္ထိုး ရတယ္။ အခု မလိုေတာ့ဘူး။ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ ေက်ာင္းမထားခင္ ကတည္းက ကေလးေတြဟာ ပိုးရွိသူေတြနဲ႕အတူ ေနခဲ့ျပီး ျဖစ္တာမို႕ မထူးေတာ့ တာပါ။

အခုဆိုရင္ (တီဘီ) ေရာဂါျပီး တယ္ဆိုတာကို သံသယ ရွိစရာေတာင္ ျဖစ္လာျပီ။ ေစာေစာက ေရးသလို ျဖစ္ဆဲ၊ ကူးဆဲ၊ သတ္ဆဲ ျဖစ္ေနလို႕ပါ။ ကာကြယ္ေဆး ရဲ႕ သေဘာက ေရာဂါပိုး ၀င္လာရင္ ကို္ယ္ထဲမွာ ဒီပိုးကိုတိုက္ဖ်က္ႏိုင္စြမ္းေတြ အလိုလို ထြက္ေစတာမို႕ ေနာက္ထပ္ ၀င္လာတဲ့ပိုးကိုျပန္ခ်ဘို႕ ကိုယ့္မွာ ခံႏိုင္ရည္ ရွိေနေအာင္ လုပ္ေပး ရတာပါ။ ပိုးတမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေရာဂါ အထိ မျဖစ္ေစဘဲ သူ႕ ပိုးအစြမ္း သတၲိ ကေလးသာ က်န္ေနေအာင္ အဲဒီပိုးကို ႏွိပ္ကြပ္ျပီး၊ ေသးသိမ္ေအာင္ လုပ္ထားတာ ေလးကို ကာကြယ္ေဆး အျဖစ္ ေပးရ တာပါ။ BCG ထိုးလိုက္တဲ့ ေနရာေလးမွာ အနာ လာျဖစ္တယ္ မဟုတ္လား၊ အဲဒါ အဲဒီ ေနရာေလးမွာ ကြက္ျပီး (တီဘီ) ျဖစ္ေနတာဗ်။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကေလးက နည္းနည္း ကုိယ္ပူ လာတာေပါ့။ အဲလို ျဖစ္ေနတံုး ကေလး ကိုယ္ထဲမွာ ဒီပိုးကို ျပန္ခ်မဲ့ သတၲိေတြက သူ႕ဖါသာ ထြက္လာ ေစေတာ့ တယ္။ အဲ ႕႕႕ ေနာက္တခါ (တီဘီ) ပိုး၀င္လာ လို႕ကေတာ့ ဒီသတၲိက ျပန္ခ် ႏိုင္ေအာင္ စီမံ ထားလိုက္တာ ပါဘဲဗ်ာ။ (အင္တီေဘာ္ဒီ) လို႕မွတ္ရတာ ေအာက္တယ္၊ (အတြင္းအား) လို႕မွတ္ဗ်ာ။

အတြင္းအား ေတြနဲ႕အစြမ္း ေကာင္းလွတဲ့ ဇာတ္လိုက္ေတြ ၾကာေတာ့ ရိုးလာ သလိုဘဲ ပိုးဆိုတဲ့ အေကာင္ ေသးမႊားမႊားေလးေတြက ကုိယ္ထက္ ငယ္ေတာ့ ကိုယ့္ထက္လည္တယ္ ဆိုတာမ်ိဳးလို အခု (တီဘီ) ေခါင္းေထာင္ ေနဆဲပါ။ ေလကေန သယ္ပို႕တဲ့ နည္းျဖစ္လို႕ ေလထု ပတ္၀န္းက်င္ သိပ္မေကာင္းတဲ့ ေနရာမ်ိဳးမွာ ကူးစက္တာပါ။ ရုပ္ပတ္၀န္းက်င္ မေကာင္းတာ မ်ိဳးကလည္း ဆင္းရဲတာနဲ႕တိုက္ရိုက္ အခ်ိဳးက်တယ္။ ဆင္းရဲေတာ့ စီမံကိန္း လုပ္တာေတြက အညံ့စား - အေပါစားေတြျဖစ္တတ္တယ္။ စာရင္း ဇယားကို ေအာင္ျမင္ ေန ပါတယ္၊ တိုးတက္ ေနပါတယ္ဆိုျပီး လိမ္ျပတာ ၾကိဳက္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္မ်ိဳးပါ ရွိေနျပန္ရင္ သြားျပီေပါ့။ (တီဘီ) ပိုးက သခ်ၤာ မတတ္လဲကူး၊ သခ်ၤာေမဂ်ာ လဲ ကူးတာကိုး။

ကြ်န္ေတာ္တို႕ အဲလို ပညာမ်ိဳး သင္ရခ်ိန္မွာ အဲလို ေခတ္မို႕ “ကူးစက္ ေရာဂါေတြ သည္ လူမႈ စီးပြါးေရး မေကာင္းပါသျဖင့္ ပို၍ ျဖစ္ရသည္” ဆိုတဲ့ ေကာက္ခ်က္ကို မခ်ရ ဘူးတဲ့။ မခက္ဘူးလား။ ႏွိမ္နင္းေရးေတြ ေအာင္ျမင္ ေနပါတယ္ လို႕ အစီရင္ခံစာ မွာ ျပရေတာ့ (တီဘီ) က ရီတာေပါ့။ အဲဒါ က်န္းမာေရး ရာဇ၀တ္မႈဘဲ။ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ အခုထိလူေတြကို ျဖစ္ဆဲ၊ ကူးဆဲ၊ သတ္ဆဲျဖစ္ေနလို႕ပါ။ အေျခအျမစ္ကို မသတ္ ႏိုင္သေရြ႕ ေရာဂါဆိုတာ မေပ်ာက္ပါ။

တင့္ေဆြ

ၿပည္သူ႔က်န္းမာေရး (ၿမန္မာၿပည္) ဘေလာ့ခ္မွ ကူးယူေဖာ္ၿပထားသည္။ က်န္းမာေရးပညာေပး ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားေပးေနေသာ ေဆးပညာရွင္မ်ား အားလုံးကုိအထူးေက်းဇူးတင္ရွိပါသည္။

Rest of your post